Ұлттық валюта күні: Теңгеге - 30 жыл

15.11.2023, 09:35
687
Ұлттық валюта күні: Теңгеге - 30 жыл

Бүгін – Қазақстанның ұлттық валютасының күні. Теңгенің айналымға енгізілгеніне 30 жыл толды. Бұл тралы smartnews.kz сайты хабарлап отыр.

1993 жылы 12 қарашада ұлттық валюта туралы жарлыққа қол қойылды. Ал 15 қарашадан бастап теңге елдегі есептесетін ақшаға айналды. Басында ұлттық банк бір теңгені мың сомға бағалаған. Артынан оны 500 сомға дейін түсірді. Ұлттық валюта айналымға шыққанда бір долларға шаққанда бағамы 4,75 теңге болған.

Теңгенің алғашқы үлгілерін суретшілер Тимур Сүлейменов, Меңдібай Алин, Ағымсалы Дүзелханов пен Қайролла Әбжәлелов салған. Валютаға белгілі тарихи тұлғалардың портреттері, Алатау мен Көкшетау көріністері, Қожа Ахмет Яссауи кесенесінің бейнесі, Маңғыстаудан табылған тастағы таңбалар басылды.

Бір теңгелік банкнотқа Әбу Насыр әл-Фараби, үш теңгелікте - Сүйінбай, бес теңгелікте - Құрманғазы, он теңгелікте – Шоқан Уәлиханов, жиырма теңгелікте - Абай, елу теңгелікте - Әбілқайыр хан, ал жүз теңгелікте Абылай ханның бейнесі сомдалды.

Уақыт өте келе, тарихи тұлғалардың бейнесін алып тастады. Ал 2016 жылы 1 желтоқсанда Тәуелсіздіктің 25 жылдығына орай 10 000 теңгелік банкнот басылды. 

Ұлттық валютаның атауын таңдағанда үлкен дау болды. Мамандар оны "алтын", "ақша", "таньга" ("тенга") деп атауды ұсынды. Тіпті, "сом" деп қалдыра салуға бастама көтерілген. Кеңестік банкноттарда рубльді қазақ тіліне солай аударып шығарған. Алайда 1993 жылы Қырғызстан қырғыз сомын енгізгеннен кейін "теңге" атауы қабылданды.

Ортағасырлық түркі күміс монеталардың "денге" немесе "танга" деген тарихи атауы болған. Атауды академик Сауық Тәкежанов ұсынды. Жүз есе бөлігін "тиын" деп атады.

Ұлттық валютаның өз символы бар (₸). Көрсетілген теңгенің графикалық түрі – транскрипцияда "теңге" сөзі басталатын "т" дыбысын, сондай-ақ "тәңірі" дыбысын білдіретін көне түркі алфавитінің символы. Символ ақша бірлігінің тұрақтылығы идеясын, жоғары әлеуетті, даму динамикасын және Қазақстанның ұлттық экономикасының өсуін білдіреді.

Көпен Әмірбектің екінші әйелі сатириктің 65 жасында дүниеге келген ұлын көрсетті «Еркелік емес, ақымақтық»: Қоғам белсендісі ішімдік ішкен Мақпал Жүнісованы сынап тастады Танымал актер Мұрат Бисембин қатерлі ісікке шалдықты «Екі жарым жыл ішпедім»: Мұрат Әбділдә түрмедегі өмірінің қалай өткенін айтты «Аяғындағы қатерлі ісік ажалына себеп болды»: Ақжол Мейірбековтің әйелі өнер иесінің соңғы сәтінен сыр шертті «Күдіктінің аяғы ауыр әйелі мен үш қызы бар»: Түркістан облысындағы анасы мен қызы жауыздықпен өлтірілген ауылда тұрғындар бас көтерді «Толық адамдарды жек көремін»: Меруерт Түсіпбаеваның дене бітімге қатысты пікірі жұртқа жақпай қалды «Бұл балет емес, көкпар»: Қазақстандық депутат көкпарда «қамшымен ұрды» деп шағымданған қырғызстандықтарға жауап берді Еркін Дүсіпов: Жаңа оқу корпусының берілуі – QyzPU үшін тарихи оқиға Шымкенттегі пәтерлердің бірінен үндістандық екі студенттің денесі табылды Ұшақтағы жолаушылардың ұшу кезінде құлақ қалқаны жарылып, мұрындары қанаған «Жақсы жаңалық...». Димаш Құдайбергеннің анасы келін түсіргелі жатқанын айтты «95 ән шығардым»: Мұрат Әбділдә түрмеде немен айналысқанын айтты Жеңіл көлікпен сиыр тасыған семейлікке айыппұл салынды Жетісу облысында 12 күн бұрын жоғалып кеткен 3 жасар бала өлі табылды Қазақстанға екі аптада 600 мыңға жуық турист келген 5 адамның өмірін қиған жатақханадағы өрт бойынша үкім өзгеріссіз қалды Алдағы күндері жел күшейіп, үсік жүреді «Бірнеше әйел бір еркекке тигісі келсе неге тоқтатамыз?!»: Мұхтар Мағауин көп әйел алуға байланысты ойын айтты Ақтөбеде мұғалім оқушысына сексуалдық сипаттағы әрекеттер жасаған