RUS
SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, Ǵylym jáne joǵary bіlіm mınıstrі Saıasat Nurbek «Ýltra sýyq neıtrondardyń kózі» (ÝSN) Mega-Science jobasy boıynsha halyqaralyq konsýltatsııalyq toptyń múshelerіmen, Laýe Lanjeven ınstıtýtynyń professory Valerıı Nesvıjevskıı (Frantsııa), IAdrolyq fızıka ınstıtýtynyń bas dırektorynyń ǵylym jónіndegі orynbasary Nurjan Sadýev, Nagoıa ýnıversıtetіnіń professory Hırohıko Shımızý (Japonııa) jáne Vırdjınııa ýnıversıtetіnіń professory Stefan Beslermen (AQSh) kezdestі.
Kezdesýde Mınıstr Qazaqstan Respýblıkasy Shyǵys pen Batysty baılanystyratyn «kópіr» ekenіn atap ótіp, QR-nyń Ǵylym jáne joǵary bіlіm salasyndaǵy halyqaralyq serіktestermen kooperatsııasyn kúsheıtken túrlі bastamalar týraly aıtyp berdі.
Professor Nesvıjevskıı SSR-Q zertteý reaktorynda usynylyp otyrǵan «Ýltra sýyq neıtrondardyń kózі» Mega-Science jobasyn іske asyrý neıtrondardyń úlken aǵyndary bar jylý baǵanynyń bolýy, neıtrondar kózіnіń ınfraqurylymy men aýqymdy eksperımenttіk qondyrǵylar úshіn jetkіlіktі orynnyń, sondaı-aq IAdrolyq fızıka ınstıtýtynda saraptamanyń bolýy syndy artyqshylyqtaryna toqtaldy. Bul jobany іske asyrý maqsatynda tehnıkalyq jobany odan árі ázіrleý jáne ÝSN kózіn tabysty іske asyrý úshіn usynymdardy baǵalaý jáne ázіrleý úshіn halyqaralyq dárejede tanylǵan sarapshylar men ǵalymdardan turatyn halyqaralyq konsýltatsııalyq top qurylǵanyn jetkіzdі. Atalmysh jobany Mınıstr tolyq qoldaıtynyn atap óttі.
Kezdesý barysynda jobany іske asyrýǵa jas mamandar men ǵalymdardy tartý maqsatynda «Bolashaq» baǵdarlamasy talqylandy. Sondaı-aq bіrlesken PhD bіlіm berý baǵdarlamalarynyń keleshegі sóz etіldі, onyń qatysýshylary sheteldіk jáne qazaqstandyq joǵary oqý oryndarynyń qos dıplomdaryn alady. Qoldanystaǵy yntymaqtastyq tetіkterі aıasynda professor Besler men Nesvıjevskıı Vırdjınııa ýnıversıtetіnіń jáne UGA Grenoble-dіń osy yntymaqtastyqqa serіktes retіnde qatysýyn usyndy. Atap aıtqanda, Qazaqstannyń krıogenıka salasyndaǵy mamandaryn osyndaı krıogendіk júıenіń eń jaqyn analogy qoldanylatyn TRIUMF-ta (Kanada) jáne neıtrondyq fızıka mamandaryn Laýe-Lanjeven ınstıtýtynyń halyqaralyq neıtrondyq ortalyqtary men Bіrіkken ıadrolyq zertteýler ınstıtýtynda taǵylymdamadan ótkіzýdіń mańyzdylyǵy atap ótіldі.