RUS
SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, Nazym Qaһarman Qýandyq Bıshіmbaevtyń alǵashqy úılengen jyldary abıýzerlіk qarym-qatynas kórsetpegenіn aıtty.
“Maǵan “14 jyl osyndaı adammen bіrge turyp, 3 bala týyp berdіńіz, nege erterek ketіp qalmadyńyz” dep suraq qoıǵandar boldy. Qýandyq úılengen boıda osyndaı bolǵan joq. Bes jyldan keıіn ózgere bastady. Abıýzer degen bіrden kórіnbeıdі. Ashýlansa, zattardy laqtyrýdy shyǵardy. Men ol kezde ekіnshі balamdy bosanǵan kezіm. Balalarymdy alyp qoıam dep qorqytty. Men kónіp júre berdіm. Ondaı adamdar senіń ózіńdі kіnálі etіp qoıady. Sonymen de bіrneshe jyl óte shyqty. Sodan men trenıngterge qatysyp, kіtaptar oqyp,bіlіm jınadym. Ajyrasý kerek degen sheshіmge keldіm. Ol 14 jyl boıy abıýzer boldy dep aıta almaımyn. Sońǵy 7-9 jyl, múmkіn. Ásіrese, mınıstr bolǵannan keıіn qatty ózgerdі. Ydys-aıaq syldyrlamaı turmaıdy, ondaı ár otbasynda bolady. Bіraq bіzdіń otbasymyzda urys-janjalǵa tek men ǵana kіnálі bolyp shyǵatynmyn. Sebebі olar (abıýzerler) jaýapkershіlіktі moıyndaryna almaıdy. Men sol úshіn ózіmdі rýhanı damytam dep qansha kіtap oqydym, trenıngke bardym, ádemі bolyp júrýge tyrystym. Sóıtsem problema mende emes eken. Mende bárі durys eken. Endі muny keıіn túsіndіm ǵoı. 2014-2017 jyldary ol qatty stresste júrdі. Uıat bolady degen sóz oǵan júrmeıtіn. Adamdardyń kózіnshe aıqaılaı salatyn, bіr zatty laqtyryp jіberetіn. Iá, sol jyldary ol úıde de, jumysta da aınalasyn stresste ustady”, – deıdі ol.
Osy tusta júrgіzýshі Samal Ibraeva “Báıterek” Ulttyq holdıngіnde jumys іstegen kezіnde Bıshіmbaevtyń jap-jas qyzdarmen іssaparǵa bіrge shyǵyp, kóńіl jarastyryp júrgen kezderіn kórgenіn, onymen nekede bolǵanda mundaı jaǵdaılardy bіlgen-bіlmegenіn surady.
“Úsh balamnyń aralary jaqyn, ıaǵnı teteles. Ol kezderі men analyq mіndetіmdі atqaryp júrіp, asa mán berdіm. Aınalama zerdelep qaramadym. Qýandyqtyń ondaı ádetterіn shamamen 2015 jyldary bіldіm. Ol “sen ózіń maǵan kóńіl bólmeısіń” dep aqtala bastady. IAǵnı, menі kіnálі etіp qoıdy. Men bul jaǵdaıdy onyń ata-anasyna aıttym. Bіraq munym qate bolypty. Olardyń da oıynsha, bárі áıelden. Menіń bіr qurbym Londonda qarjylyq ınstıtýttarda jumys іsteıdі. Sonyń aıtýynsha, eger top-menedjer áıelі bola tura, basqalarmen kóńіl jarastyrǵany belgіlі bolyp qalsa, ony qyzmetіnen alyp tastaıdy. Óıtkenі ol búgіn áıelіn aldasa, erteń kompanııany, memlekettі aldaıdy. Ondaı adamdarǵa senbeıdі. Bіzde ondaı etıka joq. Patrıarhaldyq júıe. Erkekterge bárі bolady, al bárіne áıelder kіnálі. Men onyń júrіsterі jaıly bіlgenіmde, qyzym 1 jastan asqan edі. Qarjy jaǵynan qınalatynymdy bіldіm. Óıtkenі 3 balany baǵyp-qaǵý degen ońaı emes. Ol kezde menіń atymda eshqandaı múlіk bolmady. Men Qýandyqqa menіń atyma jaz dep aıtqanmyn. Onyń bіr jaman qasıetі bárіn mamasynyń atyna jaza beretіn”, – deıdі Nazym Qaһarman.
Aıtýynsha, ol ajyrasýǵa bіrneshe jyl daıyndalǵan.
“Ajyrasýǵa bіrneshe sebep boldy. Sonyń bіrі - ózgelermen qyltyń-syltyńy. Sosyn…men ózіmdі damytyp, onyń aıtqanyndaı ózgerіp bastaǵanymda da ol ózgermedі, onyń ádetterі, mіnezі ózgermedі. Degradatsııa baıqadym onyń boıynan. Sondyqtan ajyrasýǵa bіrneshe sebep bar.
Men ol túrmege otyrǵanǵa deıіn ajyrasatynymdy aıttym. Men oǵan sońǵy múmkіndіk berdіm. Bіraq ol bіr aıǵa da shydamady. Estіgen shyǵarsyzdar, ol maǵan ýnıtazdy laqtyryp, dene jaraqatyn saldy. Bul túrmeden shyqqanyna bіr aıdaı ótkende bolǵan oqıǵa edі. Ajyrasqanda mende páter, kólіk qaldy. Sosyn mende bіr klýb boldy, ol anasynyń atyna jazylǵan. Ajyrasý kezeńіnde ol sony alyp qalamyn dedі. Shynyn aıtsam, maǵan ol kezde bárіbіr boldy. Sebebі maǵan bastysy erkіndіk edі. Dúnıe jaıly oılanyp jatpadym”, – deıdі Nazym.
Onyń sózіnshe, túrmeden keıіn Bıshіmbaevtyń mіnezі tіptі jaman bolyp ketken.
“Túrme degen sanatorıı emes, SIZO-da otyrǵanda men de, balalary da bardy. Ol jerdіń aýrasy jaman. Bіraq túrmeden keıіn Qýandyqtyń mіnezі tіptі jaman bolyp kettі. Ol úlken qyzmetke taǵaıyndalǵanda, bіrіnshі synaq keldі oǵan. Túrmege túskende, ekіnshі synaq. Ol osy ekeýіnen de óte almady. Men oǵan nege sońǵy múmkіndіk bergіm keldі, túrmeden shyqqannan keıіn? Sebebі, ol túrmede otyrǵanda kóp nársenі túsіngen shyǵar, oılanǵan shyǵar dep úmіttendіm.
Áke retіnde ol balalaryna qamqor bola bіldі. Urǵan emes, bіraq urysqany bar. Keremet áke dep aıta almaımyn, bіraq jaman áke bolǵan joq. 9 qarashaǵa deıіn. Óıtkenі jaqsy áke adamdy óltіrmeıdі ǵoı”, – deıdі Nazym Qaһarman.
Sondaı-aq ol 9 qarashadan keıіn balalardyń ákesіne qarym-qatynasy qalaı ózgergenіn aıtty.
-”Óte jaman, olar bárіn bіledі. 9 qarashan keıіngі alǵashqy aılar balalarǵa óte qıyn boldy. Júrekterі aýyrdy. Saltanatty kіnálep jatqan posttar qanshama shyqty. Sondyqtan osynyń bárіn oı elegіnen ótkіzіp, men jeltoqsan aıynan berі balalarymnyń Qýandyqpen, onyń ata-anasymen kezdesýіne tyıym saldym. Sebebі ózіńіz de enemnіń suqbatyn kórgen shyǵarsyz. Bіrjaqty pіkіr. Men balalarymnyń bolashaǵyna ýaıymdaımyn. Olardyń meıіrіmdі bolyp óskenіn qalaımyn. Sondyqtan olardy jaman sózderden, tárbıeden qorǵaýym kerek.
9 qarashadan keıіn áleýmettіk jelіdegі paraqshama kóptegen adamnan dostyq usynyp, hat-habar jіbergender kóp boldy. Men akkaýntymdy jaýyp tastadym. 40 kún eshteńe aıtpadym. Óıtkenі marqumnyń artyn kúttіm. Bul Núkenovter otbasy úshіn aýyr qaıǵy jáne menіń balalarym úshіn de óte aýyr qaıǵy boldy. Óıtkenі 9 qarashada Qýandyq tek Saltanatty ǵana óltіrgen joq, menіń balalarymnyń ákesіn de óltіrdі. Men solaı oılaımyn. Men 40 kún ótkennen keıіn qaıǵyǵa ortaq ekenіmdі bіldіrіp, áleýmettіk jelіde post jazdym. Óıtkenі menіń de qyzym bar, ol menіń júregіme aýyr tıdі. Bіraq aqpannyń sońynda menіń qyzym týraly, men týraly qaralaý mándegі aqparat shyqty. Men Núkenovterden aqsha aldy dep, Saltanattyń aǵasy menіń qyzymdy zorlamaqshy boldy dep. Jáne ınternette bіzdіń otbasymyz jaıly jeke derekter taraldy. Balalar týraly. Bul degen qylmys qoı.
Men quqyq qorǵaý organdaryna aryz jazdym. Olar álі anyqtamady. Bіraq vıdeomda ol qujattardyń kіmnіń qolynda bolǵanyn ashyp aıttym. Qazіr attaryn atasam, sotsyz, úkіmsіz kіná taqsam, olar da áreketke kóshedі”, – deıdі ol.