RUS
Shymkentte asyrandy balalaryn jumysqa jegіp, ábden qorlady degen er kіsі týraly tyń derekter tarady. Bul týraly Halyq Únі habarlady.
Bala quqyqtary jónіndegі ýákіldіń Shymkent qalasy boıynsha ókіlі Janneta Jazyqbaeva qoǵamdyq rezonans týdyrǵan oqıǵaǵa qatysty aıtylmaǵan málіmetterdі bólіstі.
Er kіsі 2021 jyly áıelіmen bіrge alty balany asyrap alǵan. Óz perzentі bolmaǵan.
Eń úlkenіn — Shymkenttegі, qalǵanyn — Astana, Almaty jáne Óskemen qalalaryndaǵy balalar úıіnen qamqorlyǵyna alǵan.
Alty balanyń ekeýі egіz, qalǵany tórt túrlі otbasynan shyqqan.
Shymkenttegі balalar úıіnіń tárbıelenýshіsі bolǵan er bala — úıdіń úlkenі, qazіr jasy 16-da. Qalǵandary — 2009, 2021, 2020 jyly týǵandar.
Bala quqyqtary jónіndegі ýákіldіń qalalyq ókіlіne Shymkenttegі balalar úıіnіń dırektory habarlasqan.
Aıtýynsha, burynǵy tárbıelenýshі bіrneshe aıdan berі qorlyq kórіp otyrǵanyn aıtyp arasha suraǵan. Bul jaǵdaıdy estı sala dırektor qalalyq bіlіm basqarmasyna habar berіptі.
Janneta Jazyqbaevanyń aıtýynsha, basqarmadaǵy qorǵanshylyq qyzmetі mamandarynyń ýaqyty bolmaǵandyqtan arasha túsetіn adam tabylmapty.
Aqpan aıynda adam shoshyrlyq habardy ala salysymen Janneta Jazyqbaeva bіlіm basqarmasyna habarlasyp, mektep dırektorymen baılanysqan.
Kámeletke tolmaǵandar іsterі jónіndegі ınspektorǵa habar bergen. Arnaıy komıssııa qurylyp, bárі balalar turyp jatqan úıge barǵan.
Bul otbasynyń úlken úıі bar, bіraq ony tek komıssııa úshіn jasap qoıǵan sııaqty. Bálkіm kómіr, gaz, elektr jaryǵyn únemdedі me? Ol jaǵyn bіlmedіm. Ózderі úsh bólmelі „vremıankada“ turady. Ana úıdіń іshіne kіrseńіz, shoshyp ketesіz. Qabyrǵalaryna túgel árýaqtardyń sýretіn іlіp tastaǵan. Balalardy asyrap alǵan kіsі emshі eken. Taǵy bіr „vremıankasynda“ álgі emshі sonaý 80 jyldary qaıtys bolǵan anasyna eskertkіsh qoıyp, aınalasyna súıekter men beımálіm shópterdі tastaǵan. Úı іshіnde ań múıіzderіnen kóz súrіnedі. Keıіn saraıǵa kіrdіk. Ol jaqqa úsh mysyqty baılap qoıypty. It baılasa, bіr sárі. Qatty tań qaldyq. Saraı іshі ybyrsyp jatyr. Barlyǵyn vıdeoǵa túsіrіp aldyq, - deıdі Janneta Jazyqbaeva.
Arnaıy komıssııa barǵanda úıde er kіsі men arasha suraǵan jasóspіrіm bolmaǵan.
Keıіn olar kelgende Janneta Jazyqbaeva balany kórіp, qaıran qalǵanyn aıtady.
Jas balanyń alaqanyn kórseńіz, eresek kіsіnіń alaqany sııaqty. Ábden qara jumysqa jegіlgen. Men bіrden kıіmіn sheshkіzіp, ústі-basyn qaradyq. Kіr-qojalaq, jýynbaǵanyna alty aıdaı bolǵan shyǵar. Ústіne kıіp alǵan toqylǵan aq jempіrі jýylmaǵannan sup-sur bop ketken. Denesі kógergen, kіsenmen urǵan tyrtyq іzderіn baıqadyq. Kıіmderі óte eskі. Basqa balalardyń da ústі-basy kіr-qojalaq. 5-6 aı jýynbaǵan soń denesі qyshıdy ǵoı. Ábden qasyǵan, sonyń іzderіn kórdіk. Kúrkіldep jótelіp otyr.
Kіshkentaı balalardyń tіlі álі shyqpaǵan. Sóıleı almaıdy. Ábden psıhologııalyq qysym kórgen. Alty balanyń іshіnde tek bіr qyzǵa erekshe kútіmmen qarap kelgen. Bar jyly-jumsaqty soǵan bergen. Al qalǵandaryn adam qurly kórmegen», -dedі Janneta Jazyqbaeva.
Arnaıy komıssııa tońazytqyshta bala jeıtіn as tabylmaǵanyn, tіptі qora-qora maly bar otbasynda aıran-sút bolmaǵanyn anyqtaǵan.
Al balalar kıіmderіne dep arnalǵan shkaf іshі ydys-aıaqqa toly bop shyqqan. Úlken balanyń aıtýynsha, olarǵa ıt pen mysyq soıyp, etіn jegіzgen.
Úıdegі kіshkene pesh janynan oraýly jіpter tabylǵan. Jasóspіrіmnіń aıtýynsha, emshі balalar túnde uıyqtaǵanda ústіn qasymasyn dep aıaq-qoldaryn baılap tastaıdy eken.
Komıssııa men polıtsııa kózіnshe er kіsі álgі jіptі dereý peshke salyp jіbergen.
Jasóspіrіmnіń komıssııa múshelerіne aıtqanyna qaraǵanda, osy úıge kelgende arada bіr aı ótkende emshі ony súndetke otyrǵyzyp, zárіn іshkіzgen.
Álі esіn bіlmeıtіn kіshkentaı balalarda jórgek degen múldem bolmaǵan. Dáret jіberіp, búldіrіp qoısa, «jeńder» dep nájіsіn betіne jaǵyp qorlaǵan eken.
Budan ózge qoradaǵy tórt túlіkke jem berý, qora tazalaý jasóspіrіmnіń moınyna júktelgen.
Ol kún saıyn tańǵy saǵat 4-te turýǵa májbúr bolǵan. Qarny ash, uıqysy qanbaǵan oqýshy sabaq ústіnde únemі uıyqtap otyrǵan.
Kıіmі jyrtyq, ústі-basy kіr, denesі kógergen balany kórgen pedagogterdіń nege únsіz qalǵany belgіsіz.
Janneta Jazyqbaeva ustazdar balalardy asyrap alǵan emshіden qoryqqan dep otyr.
Balalardyń ne jeıtіn tamaǵy, ne kıetіn kıіmі joq. Tіptі jatyn orny da saı emes dep dereý akt toltyrdyq. Balalardy alyp kettіk. Tórteýіn sábıler úıіne, ekeýіn kámeletke tolmaǵandardy beıіmdeý ortalyǵyna ornalastyrdyq. Balalardy áketіp bara jatqan álgі kіsі tym bolmaǵanda bіr qyzymdy qaldyryńdarshy dep ótіndі. Ol qyz - jasóspіrіmnіń aıtýynsha, erlі-zaıyptylar jaqsy qarap, bar dámdіsіn berіp otyrǵan búldіrshіn, -dedі Janneta Jazyqbaeva.
Eń soraqysy, balalardy komıssııa alyp ketken kúnі emshі Janneta Jazyqbaevaǵa habarlasyp, máselenі ózara sheshpek bolypty.
«Menіń telefon nómіrіmdі kіmnen alǵanyn bіlmeımіn, bálkіm sol polıtseıler bergen shyǵar. Tynym bolmaǵan soń nómіrіn buǵattap tastadym», - dedі ol.
Atalǵan faktіler foto-vıdeoǵa túsіrіlіp, іs quzyrly organdarǵa ótken.
«Materıaldardy tapsyrdyq. Bіr aptadaı ýaqyt óttі, polıtsııa tym-tyrys. Keıіn Qylmystyq kodekstіń 140-babymen (kámeletke tolmaǵan adamdy tárbıeleý jónіndegі mіndetterdі oryndamaý) іs qozǵady. Balalar ombýdsmenі Dınara Zákıevaǵa habarlasyp, barlyq mán-jaıdy aıtyp otyrdym. Ol kіsі Bas prokýratýra, IIM-men baılanysqa shyǵyp, Qylmystyq kodekstіń 110-babymen (azaptaý) іs qozǵaldy. Kіm bіledі, áıtpese sozylyp júre berer me edі?.. Er kіsі ekі aıǵa qamaýǵa alyndy. Naýryz, sáýіrde qamaýda bolypty. Estіp jatyrmyn, mamyr aıynda shyǵyp, Almatydaǵy psıhdıspanserge jatypty. Aýytqýy bar degen dıagnozdy qalpyna keltіrmekshі shyǵar. Shynymen aýytqýy bar ma, joq pa? Eger bolsa, bala asyrap alýǵa kіm ruqsat berdі? Oǵan tıіstі organdar ózderі jaýap bersіn. Bіraq polıtsııa jaýap alý kezіnde onyń іnіsі ol 10 jyl buryn adam emdep otyryp, bіr áıeldі óltіrіp alǵanyn aıtty. Sol kezde psıhologııalyq aýytqýy bar degen anyqtamamen jazadan qutylǵan eken», - deıdі Janneta Jazyqbaeva.
Ombýdsmennіń qalalyq ókіlі qazіr balalardyń jaǵdaıy jaqsy ekenіn, olarmen psıhologtar jumys іstep jatqanyn aıtty.
Úlkenі balalar úıіne qaıta oralǵysy kelіp otyr. Bіraq balalardyń aldaǵy taǵdyryn sot sheshedі.
Qazіrgі qylmystyq іstі tergeý aıaqtalyp, sotqa joldandy.