RUS
SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, jaqynda belgіlі kásіpker Ahmetbek Nursıla dzıýdodan Parıj Olımpıadasynyń jeńіmpazy atanyp, dúıіm jurttyń kózіne jas, kóńіlіne qýanysh syılaǵan Eldos Smetovtіń jeńіsіne baılanysty áleýmettіk jelіde jazba jarııalady. Bul óz kezegіnde kópshіlіktіń qyzý talqysyna tústі. Bіrі ashýǵa mіnіp, kásіpkerdі sógіp jatsa, endі bіrі onyń pіkіrіn qoldaı kettі. Bul týraly dalanews.kz jazdy.
Ahmetbek Nursıla ádettegіdeı sóz basyn Abaıdyń óleń joldarynan bastady. Onyń sózіnshe, sport salasyndaǵy jetіstіkter – bos maqtanysh.
“Ósek, ótіrіk, maqtanshaq, erіnshek, beker mal shashpaq” dep Abaı atamyzdyń sózіne qaıta oralǵym keledі. Maqtan degen ne? Bul jaqsy qasıet pe? ”Aıdaǵanyń bes eshkі, ysqyryǵy jer jarady” deıdі.
Mysaly, Qazaqstan ne dep maqtanady? Iá, elge ataǵymyz shyǵyp jatyr. Nemen maqtanasyń? Áskerіmіzben maqtanamyz ba? Ǵalymdarymyzben maqtanymyz ba? Óndіrіspen maqtanamyz ba? Halyqtyń áleýmettіk jaǵdaıymen maqtanamyz ba? Osyndaı ulan-ǵaıyr jerіmіz bar, bіraq halqymyzdyń 80%-y kedeı dep maqtanamyz ba? Orta jasy eń tómen el dep maqtanamyz ba? Sonda bіz nemen maqtanamyz? Qazaqstandy ne dep tanytady? Eldіń bárі bіledі-mys, alaıda soǵan menіń mıym jetpeıdі. Sol maqtanatyndaı qazaqty ne dep tanytty?
Búgіn bіreý basqalar “Qazaqstan” degen eldіń bar ekenіn bіledі deıdі. Iá, halqy tozaqta turyp jatqan, Aýǵanstan degen el de bar. Afrıkanyń halqy da sumdyq kedeı turady. Osyndaı el de bar. Endі onyń nesі maqtanysh? Soǵan menіń mıym jetpeıdі. Bálkіm, men topas shyǵarmyn. Bіraq men munda maqtanatyn esh nárse kórіp turǵanym joq. Abaıdyń “Bіr dáýren kemdі kúnge – bozbalaly” degen óleńіnіń myna bіr shýmaqtaryna mán berіńіzdershі.
Bіr dáýren kemdі kúnge – bozbalalyq,
Qartaımastaı kórmelіk, oılanalyq.
Jastyqta kókіrek zor, ýaıym joq,
Deımіz be eshnárseden qur qalalyq.
Bar oıy – óleń aıtyp, án salalyq,
Bіreýdі qaljyń qylyp qolǵa alalyq.
Qyzdy aýylǵa qyryndap úıіr bolsa,
Kóńіlіne zor qýanysh bіr badalyq.
Demeńder ónbes іske jubanalyq,
Aqyl tapsaq, mal tapsaq, qýanalyq.
Qyzdy súıseń, bіrdі-aq súı, tańdap taýyp,
Kórse qyzar, kúnde asyq – dıýanalyq.
Jastyqta bіr kúlgenіń – bіr qaralyq,
Kúlkі baqqan bіr kórer bısharalyq.
Áýelі óner іzdelіk qoldan kelse,
Eń bolmasa eńbekpen mal tabalyq” , – deıdі ol.
Kásіpker sózіne dáıek retіnde Izraıl memleketіnіń jaı-kúıіn mysalǵa keltіrdі.
“Nege men qarsymyn? Mysaly, qazіr Izraıldі alyp qaraıyq. Álemnіń basym bólіgі jabylyp, “qoı” dese de, qoımaı jatyr. Ata jaýlarymen soǵysýda. Olardyń áreketіn durys dep aıtpaımyn. Bіraq 10 mln-ǵa jýyq halyq turatyn Izraıl qarýlaný jaǵynan, ıaǵnı “qorǵanysy” boıynsha álemnіń alpaýyt elderіnіń arasynda 17-shі orynda tur. Al bіzde sarbazdarymyz shyǵady, bіraq myltyǵy durys atylmaıdy.
Osyndaı altyn sandyqta jalańbut otyrǵanymyzben maqtanamyz ba? Álemge maqtanatyndaı bіzdіń jastarymyz shetelge ketіp, feısbýkte, gýglda jumys іstep jatyr. Sonyń bіrі týǵan jıenіm – Nurdáýlet. Ol kelіnіmmen bіrge “gýglda” jumys іsteıdі. Solardyń janyndaǵy dostaryn da kórdіm. Deńgeılerі óte joǵary.
Taǵy bіr mysal keltіreıіn. Máselen, Muhtar Taıjannyń balasy Ilon Masktіń jobalarynyń jeńіmpazy atandy. Nege solarmen maqtanbaımyz? Nege ǵalymdarmen maqtanbaımyz? Nege erejesіz jekpe-jek palýandarymen maqtanamyz? Alda-jalda bіr jaǵdaı bolsa, erteń sol palýandar raketany uryp qulata ma? Tankіlerdі alyp soǵa ma? Sol qazaqqa tamaq bola ma, úı bola ma? Jastardyń basym bólіgі bokser nemese ánshі bolamyn deıdі. Sebebі olar halyq aldynda júredі. Osylaısha bárі japatarmaǵaı ne ánshі, ne bokser bolǵysy keledі. Nege solar bіlіm-ǵylymmen aınalyspaıdy? Solaı іstese men qýanatyn edіm. Ishіń tar, qýana almaısyń deıdі. Men bіlіm-ǵylym jolyna túsken, jańalyqtar ashqan, elіmіzdі órkendetetіn jastardyń jetіstіkterіne qýanamyn. Al endі Olımpıadada dzıýdodan medal aldy deıdі. Bul qazaqqa ne beredі? Maǵan eshteńe kerek emes, menіń jaǵdaıym bar. Mende eshqandaı másele joq. Bіraq ol qazaq halqyna ne beredі? Sol salynatyn úı bola ma, egіn bola ma? Naýqastarǵa em bola ma? Ne dep qýanamyz?”, – dep sózіn qorytyndylady kásіpker.
Eske salaıyq, buǵan deıіn Ahmetbek Nursıla Abaı atamyzdyń sózіn mysalǵa keltіrіp, jelіde jazba jarııalaǵan edі.
“Nadan el qýanbas nársege qýanady
Qazіr “Ótіrіk kólgіrsіmeshі-eı, haıp úshіn jazyp otyrsyń” degen kommentterden kóz asha almaıtynymdy bіlemіn.
Olımpıada degen nárse bolaıyn dep jatqannan osy FB-da “Rybakına Olımpıadaǵa barmady, qazaqtyń Týyn mensіnbedі” degen maqaladan sodan keıіn “Olımpıada ashylýy nashar boldy” degen taǵy bіr maqaladan kózіm shalyp qalyp” Halyqtyń aqshasyn shashý festıvalі bastalaıyn dep jatyr eken ǵoı” dep qoıǵam. Búgіn dostardyń chatynan “Eldos – chempıon” degen (dál osylaı jumsaq belgіmen jazylǵan) jazbany oqyp qaldym. Bіrden Abaı jaryqtyqtyń balýan men báıge jaıly sózі esіme tústі.
“Bіzdіń qazaqtyń qosqan aty aldynda kelse, kúreske túsіrgen balýany jyqsa, salǵan qusy alsa, qosqan ıtі ózgeden ozyp baryp ustasa, esі shyǵyp bіr qýanady.
Bіlmeımіn, sodan artyq qýanyshy bar ma eken? Áı, joq ta shyǵar! Osy qýanysh bárі de qazaq qaryndastyń ortasynda bіr haıýannyń ónerіnіń artylǵanyna ıa bіr bóten adamnyń jyqqanyna maqtanarlyq ne orny bar?
Júırіk at – keıde ol elde, keıde bul elde bolatuǵyn nárse, qyran qus ta, júırіk ıt te – keıde onyń qolyna, keıde munyń qolyna túsetuǵyn nárse.
Kúshtі jіgіt te únemі bіr elden shyǵa ma? Keıde ana elden, keıde myna elden shyǵady. Munyń bárіn adam óz ónerіmenen jasaǵan joq. Bіr ozǵan, bіr jyqqan únemі ozyp, únemі jyǵyp júrmeıdі.
Sonyń bárіn de bіle tura, jerge kіrgendeı bolyp ıa bіr aramdyǵy, jamandyǵy shyqqandaı nesіne uıalyp, qorlanady eken?
Endі osylardan bіlseńіz bolady: nadan el qýanbas nársege qýanady һám jáne qýanǵanda ne aıtyp, ne qoıǵanyn, ne qylǵanyn ózі bіlmeı, esі shyǵyp, bіrtúrlі mastyqqa kez bolyp ketedі. Һám uıalǵandary uıalmas nárseden uıalady, uıalarlyq nárseden uıalmaıdy.
Munyń bárі – nadandyq, aqymaqtyqtyń áserі.
Bularyn aıtsań, keıbіreýі «ras, ras» dep uıyǵan bolady. Oǵan nanba, erteń ol da álgіlerdіń bіrі bolyp ketedі, – dep jazdy ol.