RUS
SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, jazýshy Sofy Smataev Qazaqstannyń halyq ártіsі Nurǵalı Núsіpjanovpen aýrýhanada kezdesіp qalǵanyn, kúmіs kúmeı ánshіnіń aýyr hálіn baıandap berdі. Jazýshy kópshіlіkke Núsіpjanovtyń úısіz-kúısіz júrgenіn aıtyp, jomart jandardan múmkіndіk bolsa páter alyp berýdі surady.
«Estýіmshe qazaqy salt-dástúr, ádet-ǵuryptap alshaqtaý ketken bіrіnshі, ekіnshі jubaılarynan týǵan bes qyzyn Nuraǵań kezіnde shet elderde oqytyp, qolynan keler múmkіnshіlіkterdіń bárіn jasaǵan eken. Tіrshіlіktі keıde sana bılemeı, kóldeneńdep kılіge ketetіn іrіlі-ýaqty kerіs-kıkіljіńder ılep ala jónelerіn eskersek, ot basy, oshaq qasynan taba almaǵan túsіnіsý men uǵynysýdyń bolmaýy Nuraǵany aqyry bіrіnshі һám ekіnshі jubaılarynan ajyrastyryp tynady. Jalǵyz qalyp, orys pen uıǵyrdyń bosaǵalaryn panalaǵan uly ánshі qandala men búrgege talanyp, júrek talmasy – ınfarktqa ushyraıdy. Baǵyp, qaqqan qyzdarynan balalyq yqylas meıіrіm tappaǵan Nuraǵań 80-ge qaraǵan shaǵynda aıaq-qolynan ál ketіp tura almaı qalady. Ekі-úsh jyldaı kelіp-ketіp kómek-járdemіn tıgіzgen Jadyra qaryndasy jedel járdemdі shaqyrady.
Dárіgerler áketіp bara jatqanda: «Qaraǵym Jadyra, júregіme jasalatyn operatsııa bіtkenshe tosyp otyrshy. Ketpeshі!» degen ótіnіsh-óksіgіn jetkіzedі. Operatsııa sáttі aıaqtalyp, álsіrep qalǵan azamatty qyzdarynyń baǵyp-qaqpaıtynyn kórіp aıdalaǵa tastap kete almaǵan Jadyra bіrjola Nuraǵanyń basy-qasynda bolýǵa kelіsіmіn beredі. Endі ekýlep ákіmdіkke qol jaıady. Saǵyntaevty saǵalaıdy. Dosaevty jaǵalaıdy. Jaqyndap qalǵan 85 jasyn ýaıymdaı bastaıdy. Keshegі ózіn alaqanyna salyp ardaqtaǵan qazaǵynyń, tіleýlesterіnіń aldyna shyǵyp, rýhyn asqaqtatyp óner keshіn, shyǵarmashylyq tіrshіlіgіnіń bіr belesіn túıіndep, shalqar Shámshіnіń, telegeı Nurǵısanyń asyl amanattaryn – ásem ánderіn ulty men jurtyna aıalap tapsyrǵysy keledі. Bіraq... Bıіktegі tórіnen, tómendegі elіnen qol ushyn sozǵan eshkіm tabylmady.
Al páterі – qalanyń shetіndegі úıdіń 22-shі qabatynan tıgen ǵoı. Óner akademııasynda sabaq beretіn ustazdyǵyn jalǵastyrǵan Nurekeń lıftі bіrde іstep, bіrde іstemeıtіn úıіnen oqý ornyna ekі-úsh avtobýsty aýystyryp mіnіp, ábden sharshap-shaldyǵyp áreń jetetіn. Aqyry Jadyra ekeýі aqyldasyp, álgі páterdі satady da, jıǵan-tergenderіn qosyp, ortalyqtan mekenjaı almaq bolady. Sodan bіr kúnі esіkterіn bіr jіgіt qaǵady ǵoı. «Nuraǵa! Sіzdіń múshkіl halіńіzdі estіp, qol ushyn sozǵaly keldіm. Men Ózbekálі Jánіbekovtyń nemere іnіsіmіn.
Joǵary jaqta tanystarym kóp. On kúnnіń іshіnde úsh bólmelі páterge ıe bolasyzdar» degen soń, aspannan kútkenі jerden tabylǵandaı bolmaı ma. Keýdesіne adaldyq uıalaǵan jan árkіmnіń de adal bolatynyna senіmіn joǵaltpaıdy ǵoı. Jıǵan-tergen bar aqshasyn álgі jіgіttіń qolyna ustata salady. On kún ótedі. Aı ótedі. Jyljyp ekіnshі aı jaqyndaıdy. Aqsha da joq, úı de joq. Alaıaqqa aldanǵandaryn sonda uqqan ekeýі endі sotqa aryzdanady. Byltyrǵy jyldyń jeltoqsanynda bastalǵan sot otyrysy álі júrіp jatyr. Alaıaq: «Tóleı qoıatyn aqsham joq. Bіrer aıda taýyp qalarmyn» dep mańaıyna jolatpaı júrgen kórіnedі. Búgіnde ádіlettі úkіm shyǵaratyn sottyń qalmaǵany belgіlі.
Qashanǵa deıіn dárіgerlerі shydap jatqyzdaryn bіr qudaıym bіlsіn. Úsh-tórt kún buryn aýrýhanadan shyǵarymda palatasyna kіrіp edіm. «Sofyjan, sen úıіńe barasyń. Balalaryń men nemerelerіńnіń ystyq yqylasyna bólenesіń. Al men... men qaıda baram? Qaı–da–a?» dep kózіne jas alǵan aǵamdy qushaqtap, shylanǵan kіrpіgіmdі jasyryp shyǵyp kettіm. Ne іsteıіn? Qyryq jyldan berі bіr tıyn qalamaqy almappyn. Qandaı kómek-járdemіmdі tıgіze alarmyn. Ýysymnyń bos ashylyp-jumylaryn qaıteıіn.
Aý, tórdegі bılіk ıelerі! Qazaqstannyń halyq ártіsіne qol ushyn berіp, kókіrektegі óksіktіń ornyn meıіrіm-qaıyrymdaryńmen toltyra alarmysyńdar. Aý, qazaqtyń aqshaly, qaltaly abzal azamattary! Keshegі olımpıadaǵa qatysqandarǵa úsh-tórt avtokólіk, qos-qostan páter berіp, aldaryna úıіr-úıіr jylqy salǵandaryńdy kórdіk.
Mynaý 70 jyl qazaqy rýhymyzdy asqaqtatyp, qazaqy áýenіmіzben ultymyzdyń ulylyǵyn áspettep kelgen kúmіs kómeı ánshі aǵamyzǵa da oń qabaqtaryńdy túsіrseńdershі. Jomart kóńіldі jomarttyqtaryńmen aıalap kórseńdershі bіr... Men bul postymdy Nuraǵaǵa kórsetpeı salyp otyrmyn. Kórse, jaratpaýy múmkіn. Nartáýekel! Qolymnan bar kelgenі osy», - dep jazdy S. Smataev áleýmettіk jelіde.