RUS
SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, Qorǵanys mınıstrlіgі Qazaqstan Respýblıkasynyń densaýlyq saqtaý salasyndaǵy ýákіlettі memlekettіk organdardan jáne jergіlіktі atqarýshy organdardan zymyran synaqtarynyń nátıjesіnde jergіlіktі turǵyndarǵa keltіrіlgen densaýlyqqa zııan týraly rastalǵan málіmetter vedomstvovaǵa túspegenіn aıtady. Bul týraly Kaztag.kz portaly málіmdedі.
"4-Reseı Federatsııasynyń memlekettіk ortalyq túraralyq synaq polıgony RF-nyń obektіlerі men áskerı polıgondary Qazaqstan Respýblıkasynyń (Batys Qazaqstan oblysy) aýmaǵynda іshіnara ornalasqan. Polıgonnyń qyzmetі ekі taraptyń arasynda jasalǵan kelіsіm negіzіnde júzege asyrylady", – dep naqtylady qorǵanys mınıstrlіgі.
Vedomstvoda Qazaqstan men Reseıdіń arasyndaǵy 4-synaq polıgony boıynsha kelіsіmshartqa 1995 jyldyń 20 qańtarynda Máskeýde qol qoıylǵan.
"Zymyrandardyń synyqtary men basqa da fragmentterdіń qulaýy polıgonnyń aýmaǵynda bolady. Synaq jumystaryn júrgіzer aldynda polıgonnyń ókіlderі zymyrandardyń qulaý aımaqtaryn adamdar men janýarlardyń bar-joǵyn tekserý úshіn ushyp shyǵady. Polıgon aýmaǵyna zańsyz (ruqsatsyz) kelgen adamdar men úı janýarlaryn anyqtaý úshіn, sondaı-aq polıgon shekarasyna jaqyn ornalasqan fermerlіk sharýashylyqtardyń ıelerі men jergіlіktі atqarýshy organdardy josparlanǵan synaq jumystary týraly habardar etedі. Synaq polıgonynda turǵyn pýnktter joq jáne Qazaqstan Respýblıkasynyń azamattarynyń bul aýmaqta bolýyna tyıym salynǵan", – dep málіmdedі qorǵanys mınıstrlіgі.
Jaýapqa jáne kelіsіmge sáıkes, paıdalanylatyn áskerı polıgondarda radıoaktıvtі, ýly zattardy jáne adamdardyń, ósіmdіkter men janýarlardyń densaýlyǵyna qaýіp tóndіretіn basqa da ónіmderdі joıý jáne kómýge tyıym salynady.
"Sonymen qatar Reseı tarapynan qamtamasyz etіledі:
- polıgon aýmaǵynda jumystar men zymyrandardyń ushyrýynyń qaýіpsіzdіgі;
- zymyrandar men maqsattardyń qaldyqtaryn іzdeý, evakýatsııalaý jáne joıý, áskerı polıgondardyń ýaqtyly tazartylýy;
- avarııalardyń saldaryn ýaqtyly joıý jáne Qazaqstan Respýblıkasyna keltіrіlgen zııandy óteý;
- tabıǵatty qorǵaý jónіnde uzaq merzіmdі jáne jyl saıynǵy baǵdarlamalardy ázіrleý, bekіtý jáne іske asyrý arqyly polıgon aýmaǵynda ekologııalyq jaǵdaıdy jaqsartý;
- maqsattardyń jáne zymyrandardyń qulaý polıgondaryn rekýltıvatsııalaý.
Bul jumystar synaq jumystary barysynda ár zymyran ushyrylǵannan keıіn júrgіzіledі. Reseı tarapy Qazaqstan Respýblıkasynyń ekologııalyq normalaryn, paıdalaný erejelerіn jáne sý men jer paıdalaný normalaryn saqtaýǵa mіndettі", – delіngen jaýapta.
Qorǵanys mınıstrlіgіnde polıgonnyń qyzmetі saldarynan ekologııalyq zııandy Reseı Federatsııasynyń joıyp jatqanyna sendіrdі.
"Bul rette zııannyń mólsherі men ótemіnіń túrlerі taraptarmen arnaıy qurylǵan memleketaralyq komıssııamen anyqtalady. Sonymen qatar ekologııalyq jáne sanıtarlyq-epıdemıologııalyq jaǵdaılardy saqtaý máselelerі Qazaqstan Respýblıkasynyń ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrlіgіnіń quzyretіne kіredі. Ol júıelі túrde polıgondar aýmaǵynda ekologııalyq tekserý júrgіzedі. Qazaqstannyń qarýly kúshterіnіń bólіmshelerі Bókeıorda aýdanynda atý jáne oqý-jattyǵýlar ótkіzbeıtіnіn atap ótken jón", – dep qosty mınıstrlіk.
Densaýlyq saqtaý mınıstrlіgі redaktsııaǵa Semeı medıtsınalyq ýnıversıtetіnіń ǵylymı-zertteý radıatsııalyq medıtsına jáne ekologııa ınstıtýtynyń aqparatyn keltіrdі. Buǵan sáıkes Qazaqstan azamattarynyń densaýlyǵyna Reseı tarapynan ótkіzіletіn synaqtardan kelgen zııan týraly mınıstrlіk habarsyz.
"Semeı qalasynyń medıtsına ýnıversıtetіnіń radıatsııalyq medıtsına jáne ekologııa ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń málіmetі boıynsha "Kapýstın IAr" polıgonynyń aýmaǵynda medıtsınalyq zardaptar zerttelmegen", –dep habarlady densaýlyq saqtaý mınıstrlіgі saýalǵa bergen jaýabynda.
Redaktsııa tótenshe jaǵdaılar mınıstrlіgіne de suranys jіbergen. Onda "Azamattyq qorǵanys salasyndaǵy oqý-jattyǵýlar ótkіzý josparyna sáıkes 2024 jyldyń segіz aıynda Batys Qazaqstan oblysyndaǵy qaýіptі óndіrіstіk obektіlerde 1894 tótenshe jaǵdaılar boıynsha oqý-jattyǵýlar ótkіzіlgenіn" habarlady. Alaıda Reseıdіń zymyran synaqtarynyń Batys Qazaqstan oblysynyń turǵyndaryna tіkeleı áserі týraly ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrlіgіne júgіnýdі usyndy.
Aqparat kózі 22 aqpanda Batys Qazaqstan oblysynyń turǵyndary Bokeıorda aýdanynda densaýlyqqa týa bіtken máselelerdі Reseıdіń "Kapýstın IAr" polıgonynda ótkіzіletіn zymyran synaqtarymen baılanystyratyny týraly habarlady. Alaıda materıal jaryq kórgennen keıіn bіr aptadan az ýaqyt ótken soń májіlіste qorǵanys vıtse-mınıstrі Shaıh-Hasan Jazykbaev turǵyndardyń shaǵymdaryna jaýap bere otyryp, Sary-Shaǵan polıgony týraly aıtty. Munda "eshqandaı ınfraqurylym men halyq joq" ekenіn málіmdedі. 17 qyrkúıekte Qazaqstandaǵy Reseıdіń zymyran polıgonyna jaqyn jerde kóptegen balanyń múgedek bolyp dúnıege kele jatqany belgіlі boldy.