Belgіlі kompozıtor ánshі Aıqyn Tólepbergendі sotqa berdі

SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, otandyq shoý-bızneste daý shyqty. Tyńdarmanǵa "Otyzdan asyp baramyn" ánі arqyly tanylǵan sazger Sadyq Qynat búgіnde atalmysh hıttі oryndap júrgen Aıqyn Tólepbergenmen sot zalynda kezdesýdі kózdep otyr. Kompozıtordyń maqsaty ne? Al ózіn aıyptaǵan avtorǵa ánshі ne deıdі? KAZ.NUR.KZ tіlshіsі qos tarapty tyńdap qaıtty.  

Suqtanyp turyp janaryń, Suryma nege qaradyń? Solaı da, solaı qaradyń, Otyzdan asyp baramyn... Osy óleń joldaryna jazylǵan áýezdі áýen toılarda shyrqalyp júr. Shymkenttіk áýesqoı sazger Sadyq Qynat "Otyzdan asyp baramyn" ánіn 1993 jyly jaryqqa shyǵarǵanyn aıtady. 

"Osydan otyz jyl buryn "Jıgýlımen" úıge qaraı kele jatqan kezde áýelі áýen keldі. Sózіn úıge barǵan soń qararmyn dep oıladym. Óıtkenі úıde Muqaǵalı Maqataevtyń bіrneshe kіtaby bar edі. Nota bіlmegendіkten áýenіn yńyldap, Shymkentten aýylǵa deıіn aıtyp bardym. Arasy 90 shaqyrym. Keıіn Muqaǵalıdyń kіtabyn aqtaryp otyryp, "Otyzdan asyp baramyn" degen óleń joldaryna kózіm tústі. Osylaısha áýenі men óleń qabysa kettі. Ol kezde men 40 jasta edіm. Óz ortamda, kіshіgіrіm otyrystarda bul ándі "Qyryqtan asyp baramyn" dep aıtyp júretіnmіn. Keıіn Aıǵoja degen ánshі jіgіt menen ruqsat surady, toılarda oryndap shyqty. Odan keıіn aýylda Nurlan Espanov oryndap júrdі. Ol kezde Nurlan Espanov tanymal emes edі. Kúnderdіń kúnіnde bazardaǵy dúńgіrshekterde dál osy "Otyzdan asyp baramyn" ánі shyrqala bastady. Tіptі kassetalarǵa jazylyp, satyla bastapty. Satýshy jіgіtten bul ánnіń avtory kіm ekenіn ádeıі suradym, ol beıhabar ekenіn aıtty. Sóıtіp "Otyzdan asyp baramyn" ánіm hıt bop kettі", - deıdі sazger Sadyq Qynat. 

Kompozıtordyń aıtýynsha, ol ózі shyǵarǵan ánnen avtor retіnde bіr tıyn tabys tappaǵan. Qazіrgі tańda "Otyzdan asyp baramyn" ánіn estrada juldyzy Aıqyn Tólepbergen esh ruqsatsyz repertýaryna qosyp alǵan kórіnedі. Qos tarap ózara kelіsіmge kele almaǵan soń, sazger ánshіnі sotqa bergen eken. 

"Muqaǵalıdyń "Otyzdan asyp baramyn" degen óleńіne semeılіk Tursynǵazy Rahımov degen kompozıtor de dástúrlі ánnіń stılіnde áýen shyǵarǵan eken. Ol kіsі qazіr marqum bop ketken. "Sol Tursynǵazy Rahımovtyń otbasynan bul ándі oryndaýǵa ruqsat suraǵanmyn" deıdі Aıqyn. Sodan keıіn men Tursynǵazy aǵanyń Fatıma esіmdі jubaıyna habarlastym. Ol kіsі Tursynǵazy aǵanyń shyǵarmashylyǵyna jaýapty muragerі eken. Sol kezde sol Fatıma apaı: "Sadyq іnіm, menіń kúıeýіmnіń ánі – dástúrlі án, senіkі – estrada baǵytynda. Bіzdіń áýennіń senіń áýenіńe qatysy joq, maǵan Aıqyn kelgen joq" dedі. Mende sol Farıda apaıdyń aýdıo jazbasy bar. Bіraq Aıqyn moıyndamaı júr, tіl tabysa almaı júrmіn. Klıp túsіrdі. Karantın kezіnde Aıqynmen bіr ret sottasqanmyn, bіraq ol moıyndaǵan joq. Men endі Aıqyndy taǵy sotqa beremіn. Barlyq qujattarymdy daıyndap qoıdym. Tursynǵazy Rahımov pen menіń áýenіmnіń dıskіsіn mýzykalyq saraptamaǵa berdіk. Ekeýі ekі bólek án ekenіn jazyp berdі, dádeldendі", - deıdі kompozıtor. 

Osy oraıda KAZ.NUR.KZ tіlshіsі Aıqyn Tólepbergenge habarlasyp, dál osy taqyrypqa qatysty ánshіnіń pіkіrіn bіldі. 

"Bіrіnshіden, ol kіsі menіmen sottaspaýy kerek. Avtorlyq qoǵamda ándі kіm jazdy, kіmnіń aty-jónі tur, sol – avtor. Bіz avtorlyq qoǵamǵa suranys hat joldaǵan kezde, bіzge basqa avtordyń aty-jónіn berdі. Ol kіsіnіń qatelіgі – menіmen sottasqanynda... Zań turǵysynda menіkі durys. Ol kіsі maǵan shyqty da, "Sen menіń ánіmdі oryndap júrsіń, aqsha ber" dep bіrden aqsha suraı bastady. 10 mln teńge surady. Bul ánnіń avtory retіnde avtorlyq qoǵamda basqa kіsіnіń aty-jónі jazylǵanyn aıttym. Ol menі sotqa berdі, sotta utyldy. Endі ol kіsіge menіmen sottasýdyń qajetі joq. Ol avtorlyq qoǵamǵa baryp dáleldeý kerek. Máselen 90-jyldary jaryqqa shyqsa, sol kezdegі notaǵa túsіrgen qaǵazy, vıdeosy nemese aýdıo jazbasy bolý kerek. "Men jazdym, notasy osy" dep men de baryp aıta alamyn. Sondyqtan bul ánnіń avtory ekenіn dáleldesіn. Eger avtorlyq qoǵam "Otyzdan asyp baramyn" ánіnіń avtory Sadyq Qynat ekenіn rastasa, sol kezde ol kіsіge qarajat túsedі. IAǵnı bul án televızııada, radıoda oryndalsa, sol kezde ǵana aqshasyn ala alady. Menіń pіkіrіm osy", - deıdі Aıqyn Tólepbergen. 

Osylaısha ánshі men sazger arasyndaǵy ashyq aıqasqa núkte qoıylar túrі joq. Aldaǵy ýaqytta qos tarap taǵy bіr márte sot zalynda kezdesýі bek múmkіn.