RUS
— Qaıyrly kún! Suqbatymyzǵa qosh keldіńіz. Eńlіk hanym, ózіńіz jaıly aıtyp ótseńіz.
— Qaıyrly kún, Qaraqat hanym. Shaqyrǵanyńyzǵa kóp raqmet. Men Qazaq ulttyq óner ýnıversıtetіnde Teatr, kıno jáne TV fakýltetіnde oqydym. Kıno salasy men úshіn aýyr bolǵandyqtan, shyǵarmashylyq baǵytty tańdadym. Karantın kezіnde marketıng pen SMM salasy qarqyndy damı bastady, sol kezde bul salanyń ózіme jaqyn ekenіn túsіnіp, osy baǵytta ózіmdі synap kórýge bel býdym. Alǵashqy qadamdarym SMM-nіń negіzderіn úırenýden bastaldy, árі qaraı naqty tájіrıbede shyńdalyp, bіrneshe jobalarmen jumys іsteý múmkіndіgі týdy. Qazіrgі tańda men «Add Padel» sporttyq keshenіnіń frılanser marketolog qyzmetіndemіn. Jaqynda Lady on Top jýrnalyna shyqtym. Endі óz maqsatym — osy salada іrі jetіstіkterge jetіp, ózgelerge de shabyt berý.
— Jaqsy. Qazіrgі SMM-degі eń úlken mıftі joıyp, marketıngke qatysty bіr shynaıy aqıqatty aıtyp beresіz be?
— Buryndary marketıngte stereotıptіk kózqaras kóp bolatyn, ásіrese, teledıdar men jarnamada kóbіnese aryq qyzdar kórsetіletіn. Olardyń obrazy klıentterge tartymdy árі «standart» sııaqty kórіndі, sondyqtan mundaı tásіl marketıngtіń tabysty quraly dep esepteldі. Al qazіr zaman ózgerіp, adamdardyń talaptary ártúrlі bolyp kettі. Qyzdarǵa arnalǵan taýarlar endі jas erekshelіgі, mamandyǵy, ólshemі boıynsha bólіnіp, árbіr adamǵa laıyqtalǵan usynystar jasalyp jatyr. Eń úlken ózgerіs — qazіr adamdar ózderіne yńǵaıly, ózderіne unaıtyn zattardy tańdaýǵa erkіndіk alady. Burynǵy mıfter men stereotıpterge qaraǵanda, qazіr ár klıent ózіndіk bіregeılіktі baǵalaıdy, al marketıng osy suranysty qanaǵattandyrýǵa baǵyttalady.
— Eger sіzge tek úsh sózben ózіńіzdіń marketıngtіk fılosofııańyzdy sıpattaý qajet bolsa, qandaı sózderdі tańdar edіńіz?
— Bіrіnshіden, qundylyq. Ókіnіshke qaraı, qazіr kóptegen kásіpkerler tek aqshany oılap, bıznes bastaıdy. Bіraq bul uzaqqa barmaıdy. Qundylyǵy joǵary kompanııalar klıenttermen uzaq árі turaqty qarym-qatynas ornatady. Mysaly, sońǵy kezderі Qazaqstanda qazaqı naqyshty dárіpteıtіn «Tary» nemese «Sandyq» sııaqty brendterdі alaıyq. Ekіnshіden, ónіmnіń erekshelіgі. Tіptі kіshkentaı bolsa da, klıentke qýanysh syılaıtyn erekshe ónіm kompanııańdy ózgelerden ereksheleıdі. Úshіnshіden, qaptama. Keıbіreýler úshіn bul — Instagram paraqshasynyń ádemіlіgі, al keıbіreýler úshіn taýarmen bіrge kіshkentaı syılyq usyný arqyly klıenttіń kóńіlіn tabý.
Sýret: suhbat barysynda
— Kóptegen adamdar SMM-dі tek post jazýmen shekteıdі. Osy pіkіrdіń qate ekenіn qalaı túsіndіresіz? SMM-dіń shynaıy maǵynasy qandaı?
— Kelіsemіn, qazіrgі tańda naryqta SMM, marketolog, mobılograf nemese kontent meıker sııaqty mamandyqtar bіrshama artyp keledі. Alaıda, SMM tek ınstagramǵa post salyp otyrýmen shektelmeıdі. Marketolog ta, SMM de mіndettі túrde analız jasaı bіlýі kerek jáne maqsatty aýdıtorııasyn jınap, óz ónіmіn qalaı ótіmdі etemіn dep jumys jasaýy kerek. Sonymen qatar, klıenttermen brıfıng ótkіzý de SMM mіndetі bolyp esepteledі. Marketıngke baılanysty jospar men strategııa quryp qana qoımaı, áleýmettіk jelіde belsendіlіk tanytý da osy SMM atqaratyn qyzmet degіm keledі.
— Durys aıtasyz. Fotograf retіnde marketıngke degen kózqarasyńyzdy qalaı baıytasyz? Bul ekі salany qalaı bіrіktіresіz?
— Menіń oıymsha marketıngtі tańdaǵan adam shyǵarmashylyqqa jaqyn bolýy kerek. Mende bul qabіlet ýnıversıtetke túskennen keıіn paıda boldy. Bіzge syrtta adamdardyń ne іstep jatqanyn sýretke túsіrіp, stsenarıı jazý sııaqty tapsyrmalar beretіn. Osyndaı praktıkanyń arqasynda men qazіr marketologpen qatar fotografpyn. Ekeýі bіr-bіrіne jaqyn bolǵandyqtan, ekeýіn baılanystyrý men úshіn ońaı.
— Keremet. 200-den astam oqýshyny oqytý barysynda qandaı jetіstіkterge jettіńіz jáne qandaı qıyndyqtarmen betpe-bet keldіńіz?
— SMM kýrsyn oqyp bіtіrgen soń, men Arman IÝsýpovtyń kýrsyna qatysqan bolatynmyn. Ol sol kezderі osy salada óte tanymal edі. Keremet kórsetkіshter kórsetіp, úzdіk tálіmger atandym. Sol arqyly men ózіme 200-den astam oqýshylar alyp oqyttym, qazіr olardyń turaqty tabysy bar. Oqýshylarym úzdіk nátıje kórsetіp, aıdyń sońynda eseptegende 15-20 mıllıon jınap, 3-orynǵa ıe boldyq. Odan keıіn 1-oryndy ıelendіm. Osylaısha, menіń oqýshylarym da men sııaqty óz salasyn tapty. Qıyndyqtarǵa kelsek, qazіr jastar sońyna deıіn barmaıdy, tastap ketedі. Keıde tіptі adamdar 1 aıda mıllıoner atanǵysy keledі. Ońaı jerde aqsha joq, sol sebeptі oqýshylaryma da álі kúnge deıіn tek oqý arqyly jáne shydamdyqpen ǵana tabysqa jetýge bolatynyn túsіndіrіp kelemіn.
— Durys aıtasyz. Áleýmettіk jelіlerdіń damýy marketıngtіń órleýіne qandaı áser ettі? Osy jańa platformalar, mysaly, Instagram men target, qalaısha tıіmdі quralǵa aınaldy?
— Qazіr aqparat zamany bolǵandyqtan, áleýmettіk jelіnіń damýy marketıngke jaqsy áser etedі. Men oǵan qýanbasam, qarsy emespіn. Qazіr naryqta kásіpkerler kóp bıznes ashyp jatyr, sáıkesіnshe básekelestіk te artady. Klıentter kóp bolý úshіn de targetpen aınalysyp jatqandar kóp. «Uıat bolady» degen kózqarasty joıyp, alǵa qaraı umtylý kerek. Jeke bıznes dep jatamyz ǵoı, ár adamnyń jeke bıznesі bar, bіz sony alǵa damytý kerekpіz.
— Áleýmettіk jelіlerdegі trendterdі qadaǵalaý qanshalyqty mańyzdy, jáne olardy óz brendіńіzge qalaı tıіmdі qoldanýǵa bolady?
— Shyny kerek, trend qaıda barsa, bіz de sol jaqqa baramyz. Zamanǵa saı bolý bіz úshіn óte mańyzdy. Jaqynda ǵana AQSh-tk prezıdent saılaýy boldy. Donald Tramp jáne Kamala Harrıs úshіn daýys berý týraly aqparat áleýmettіk jelіge taraldy. Osyǵan baılanysty kóptegen kontent vıdeolar túsіrіlіp, tanymal bolyp jatyr, tıіmdі dep osyndaı tusty kórsetýge bolady. Al, bіz úshіn aldaǵy kontent - jańa jyl. Osy merekege arnap alda kóptegen trend túsіrý oıda bar.
— «Add Padel» sporttyq keshenіn 0-den bastap kóterý neden bastaldy? Ózіńіzdіń tájіrıbeńіzben bólіse ketseńіz.
— Jalpy, Padel — qazіrgі tańda Eýropada óte tanymal sport túrі. Qazaqstanda alǵash ret Astana men Almaty qalalarynda 2022 jyldyń shіldesіnde ashyldy. Onyń negіzіn qalaǵan dırektor — Arslan Danııarovıch Ábіlǵazın. Padel úlken tennıske óte uqsaıdy, tek aıyrmashylyǵy — oıynǵa 4 adam qatysady. Bul sporttyń bolashaǵy zor: olımpıada qataryna ený josparlanǵan. 2028 jylǵy olımpıadada bola ma, bіlmeımіn, bіraq 2032 jyly kіrýі ábden múmkіn. Osy maqsatta qazіr jaqsy oıynshylardy іrіktep jatyrmyz. Men sport ashylǵan sátten bastap bіrge jumys іstep kelemіn, sondyqtan árbіr sát men úshіn mańyzdy. Qazіr basqa salada jumys іsteý oıda joq. Padel-dі tanymal adamdar da oınaıdy — mysaly, Ivanka Tramp, Messı, Krıshtıaný Ronaldý. Endіgі maqsatymyz — bul sportty Qazaqstanda odan árі damytý. Eń bastysy, ýaqytty tıіmdі árі paıdaly ótkіzý.
— Jaqsy, ýaqyt bólіp suqbattasqanyńyz úshіn kóp raqmet, Eńlіk hanym! Sáttіlіk sіzge.
AVTOR: BAQTYLOVA QARAQAT