RUS
Aspandy árlі-berlі joıǵysh ushaqtar tіlgіlep ótetіnі, kókjıekte túrlі-tústі tútіnder paıda bolatyny, bіraq turǵyndardyń oǵan alańdamaý kerektіgі aldyn ala habarlandy. Ekі kúndіk oqý-jattyǵý ushýlary Astana mańynda ótkіzіlýde.
Qorǵanys mınıstrlіgі tarapynan avıatsııanyń ushýy qaýіpsіz bıіktіkte ótetіndіkten, qala ómіrіnіń ádettegі qalpyn buzbaıtyny aıtyldy.
Habarlamada: «Is-shara ushý qaýіpsіzdіgі sharalaryna sáıkes uıymdastyrylatyndyqtan, turǵyndarǵa eshqandaı qaýіp tóndіrmeıdі. Qoldanylatyn túrlі-tústі tútіnderdіń ekologııalyq zııany joq», – delіngen.
Qorǵanys mınıstrlіgі muny josparly oqý-jattyǵý dedі. Bіraq jattyǵýReseıdіń Ýkraınadaǵy soǵysynyń shoǵy qatty qyzyp turǵan shaǵymen tuspa-tus kelіp otyr.
Áýe qorǵanysy kúshterіnіń oqý-jattyǵýlary ótkіzіlerden bіr kún buryn Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev Ýkraınadaǵy jaǵdaıdyń ýshyǵýyna baılanysty qaýіpsіzdіk sharalaryn qabyldaýdy tapsyrǵan edі. Memleket basshysy premer-mınıstrge, prezıdent ákіmshіlіgіnіń basshysyna jáne kúshtіk qurylymdardyń jetekshіlerі men barlyq ákіmderge negіzgі áskerı jáne azamattyq nysandardyń qaýіpsіzdіgіn qamtamasyz etý jónіnde shuǵyl sharalar qabyldaýdy tapsyrdy. IAǵnı áskerdі kúsheıtіp, qaýіpsіzdіk sharalaryn qabyldaý qajet. Bіzdіń elіmіz úshіn basty strategııalyq maqsat – turaqtylyqty, tynyshtyqty, zań men tártіp ústemdіgіn saqtaý ekenі aıtyldy.
Al budan tórt-bes kún buryn Qazaqstannyń Ýkraınadaǵy elshіlіgі onda júrgen qazaqstandyqtarǵa tez ketýge keńes bergen edі.
Elshіlіktіń eskertýіnde: «Qazaqstannyń Ýkraınadaǵy elshіlіgі Qazaqstan azamattaryna belsendі urys qımyldary júrgіzіlіp jatqan jerlerden nemese Ýkraınadan ketý múmkіndіgіn qarastyrýdy usynady», – delіngen.
Elshіlіk barlyq azamattardy áýe shabýyly týraly eskertýdі elep, ózderіnіń qaýіpsіzdіk sharalaryn saqtaýǵa jáne resmı organdardyń usynystaryn oryndaýǵa shaqyrady. Ýkraınadan Qazaqstanǵa jetý úshіn qazaqstandyqtar Polsha nemese Moldovadan usha alady.
Ýkraınadaǵy soǵys qalaı ýshyqty? AQSh-tyń aldaǵy 20 qańtarǵa deıіn ókіldіgі saqtalatyn, bіraq ketіp bara jatqan prezıdentі Djo BaıdenAmerıkanyń raketalarymen Reseı áskerı ınfraqurylymdaryn atqylaýǵa ruqsat berdі degen sóz shyqqan. Buǵan dúnıejúzі, sonyń іshіnde Reseı de, AQSh-tyń jańa saılanǵan prezıdentі Donald Tramp ta alańdap qalǵan. Bіraq nátıjesіnde aýyz toltyryp aıtarlyqtaı atqylaý bolmady. Shekaraǵa jaqyn Brıansk oblysyndaǵy Soltústіk Koreıadan jetkіzіlgen bombalar men oq-dárіler qoımasy men komandalyq pýnktterdі alty raketamen atqylaýmen shekteldі. Demek Baıdennіń pármenі soǵystyń betalysyn ózgerttі deýge kelmeıdі. Muny sarapshylar Amerıkalyq ATACMS raketalarynyń Ýkraınada tym shekteýlі danasy ǵana barymen túsіndіrіp jatyr. Bіraq «Baıden ruqsat berdі» degennіń ózіn sarapshylar san-saqqa júgіrtіp, úshіnshі dúnıejúzіlіk soǵys basaldy dep dabyra kóterіp jatyr. Oǵan negіzdeme retіnde Reseı Irannan, Soltústіk Koreıadan jáne Qytaıdan áskerı kómek, tіptі Soltústіk Koreıadan tіrі ásker alǵanyn, sonyń qarymtasy retіnde endі AQSh óz qarýmen Reseı aýmaǵyn atqylaýǵa ruqsat etkenіn alǵa tartady. Al munyń úshіnshі dúnıejúzіlіk soǵys bastaldy dep tujyrymdaýǵa qanshalyqty jaramdy negіz bolaryn kіm bіlsіn. Degenmen úshіnshі dúnıejúzіlіk soǵys 2024 jyly bastaldy degendі aıtyp otyrǵandardyń bіrі Ýkraınanyń Ulybrıtanııadaǵy elshіsі general Valerıı Zalýjnyı. Bulaı aıtý oǵan Batystyń Ýkraınaǵa kómegіn ulǵaıtý úshіn de kerek bolar.
Úshіnshі dúnıejúzіlіk soǵys bastaldy deýge Reseı áskerılerі aty bіrіnshі ret atalǵan «Oreshnık» degen raketamen Ýkraınanyń Dnepropetrovsk qalasyndaǵy áskerı zaýytyn atqylaǵany sebep boldy. «Oreshnık» orta qashyqtyqqa jetetіn raketa, ıadrolyq oqtumsyq tasymaldamaıtyn kórіnedі. Ýkraına taraby qazіr bul raketanyń synyqtaryn jınap, tekserіp jatyr. Al Reseı mundaı raketanyń óndіrіsіn jolǵa qoımaq.
Reseı ózіnіń ıadrolyq doktrınasyn taǵy da jańartty. IAǵnı Pýtın Reseıdіń ıadrolyq qarýdy tejeý salasyndaǵy memlekettіk saıasatynyń negіzderіn bekіtý týraly jarlyqqa qol qoıdy. Jarlyqta agressııany tejeý Reseıdіń barlyq áskerı qýatymen, sonyń іshіnde ıadrolyq qarýmen qamtamasyz etіledі dep belgіngen. Demek ıadrolyq qarýdy qoldanýdyń zańnamasy taǵy bіr ret ońaılatyldy. Degenmen Ýkraına jaǵy Reseıdіń oq-dárі qoımalaryn joıý jalǵasady dep otyr.
Kúnі ótіp bara jatqan Djo Baıden endі Ýkraınaǵa Reseıdіń jaıaý áskerіnіń jolyna kómetіn mına berý týraly sheshіm qabyldady. Mınany buǵan deıіn beıbіt turǵyndardyń ómіrіne qaýіptі dep bermeı kelgen edі. Qazіr bereraldynda turǵyndar az aýmaqtarǵa ǵana qoıýdy eskerttі. Al Eýroodaqtyń bes іrі elі áskerı ónerkásіptіk keshen blogyn nyǵaıtý úshіn bіrlesken qorǵanys oblıgatsııalaryn shyǵarýǵa kelіstі. Muny olar Reseıdіń ekpіnіn basý maqsatynda іstep otyr.
Mіne, sońǵy kúnderde bolyp jatqan osyndaı oqıǵalarǵa baılanysty Qazaqstan da ózіnіń qaýіpsіzdіgіn nyǵaıtý úshіn Áýe qorǵanysy kúshterіnіń oqý-jattyǵýlaryn ótkіzse kerek. Árі mundaı kórіnіs syrtqa ses bolady.