RUS
SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, Qazaqtyń belgіlі jazýshysy, dramatýrg, QR Memlekettіk syılyǵynyń laýreaty Dýlat Isabekov ómіrden óttі. Bul týraly Jazýshylar odaǵy tóraǵasynyń orynbasary Qasymhan Begmanov jazdy.
Qaıran, Dýlat aǵam - aı, mynaý jaryq dúnıeden Sіzdіń de ketkenіńіz be?
Osy qazіr ǵana, on - on bes mınýt buryn Estııar Dýlatuly іnіshegіm maǵan osynaý alapat qaıǵyly habardy jylap turyp jetkіzdі. Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń Tóraǵasy Mereke Ábdeshulyna, qalabasynyń tóńіregіndegі jіgіtterge, basqa da el aǵalaryna qaraly habardy jetkіzdіm. Qazіr ózіm aǵamnyń úıіne qaraı ketіp bara jatyrmyn...
Iá, Qazaqstannyń Eńbek Erі, qazaq ádebıetіnіń klassıgі, jazýshy-dramatýrg Dýlat Isabekov ómіrden óttі.
Qazaq halqyna qatty qaıǵyryp kóńіl aıtamyn, - dep jazdy ol.
Buǵan deıіn jelіde 82 jastaǵy jazýshynyń densaýlyǵy syr berіp, aýyr halde jatqany týraly málіmet taraǵan.
Dýlat Isabekov - 1942 jyly 20 jeltoqsanda Ońtústіk Qazaqstan oblysy Arys aýdany «Lenın joly» aýylynda týǵan. 1963 jyly ál-Farabı atyndaǵy Qazaq memlekettіk ýnıversıtetіn bіtіrgen. 1963-68 jj. Qazaqstan Respýblıkasy Televızııa jáne radıo habaryn taratý jónіndegі memlekettіk komıtette aǵa redaktor, 1968-70 jj. «Qazaq Sovet entsıklopedııasy» bas redaktsııasynda aǵa ǵylymı redaktor, 1971-76 jj. «Juldyz» jýrnalynda bólіm meńgerýshіsі, 1976-80 jj. «Jalyn» baspasynda redaktsııa meńgerýshіsі, 1980-88 jj. QR Mádenıet mınstrlіgі repertýarlyq-redaktsııalyq alqasynyń bas redaktory, 1988-97 jj. Qazaq teledıdarynyń bas redaktory, «Jazýshy» baspasynyń dırektory, Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń hatshysy, 1997 jyldan Mádenıettaný ǵylymı ınstıtýtynyń dırektory bolǵan. Búgіngі tańda respýblıkalyq mádenı-saraptamalyq «Mádenıet» jýrnalynyń bas redaktory, T.Júrgenov atyndaǵy QazUÓA-nyń professory.
1963 jyly «Jolda» atty alǵashqy áńgimesi Qazaqstan jazýshylarynyń «Zamandastar» degen áńgimeler jınaǵyna endi. Sol jyly «Shoıynqulaq» atty áńgimesi «Lenınshil jas» gazetiniń úsh nómirine jarııalanyp, jas jazýshyny oqýshy qaýymǵa keńinen tanystyrdy.
«Gaýһar tas», «Dermene», «Peri men Perishte», «Tirshilik», «Ókpek jolaýshy», «Biz soǵysty kórgen joqpyz», «Qarǵyn»(roman, 1980) t.b. kіtaptary shyqqan. «Shoıynqulaq»,
«Aqyramashtan naýryzǵa deıin», «Eskertkish», «Sotsıalızm záýlimi», «Konfrontatsııa», «Talahan-186», «Bonaparttyń úılenýi», «Aı-Petrı aqıqaty», «Kempirler», «Shaldar», «Tynyshtyq kúzetshisi» sekіldі shyǵarmalary ár jyldary jaryq kórdi. Jekelegen povesteri men áńgimeleri nemis, cheh, vengr, bolgar, qytaı, túrik, ózbek jáne aǵylshyn tilderine aýdarylyp, shet el oqyrmandaryna da keńіnen tańyldy. Jazýshynyń shyǵarmalary boıynsha «Gaýһar tas» (1975), «Dermene» (1994), «Taýqymet» («Tirshilik» povesi boıynsha, 1998), «Lotoreıa» («Erjetkenshe» povesі boıynsha, 2013), «Balýan Sholaq» («Jaýjúrek» pesasy boıynsha, 2019) atty kórkem fılmder men «Ápke» atty pesasynyń negіzіnde teleserıal túsіrіlgen.
Qazaq sahnasy tarıhynda ózіndіk orny bar 26-ǵa jýyq pesanyń avtory. «Ápke», «Erteńdi kútý», «Muragerler», «Kishkentaı aýyl», «Eski úıdegi eki kezdesý», «Tor», «Aktrısa», «Aqqý-Jibek», «Ánshi qustar festıvali», «Muńlyq- Zarlyq» atty pesalary respýblıka sahnalarynan uzaq jyldar boıy túspeı kele jatyr. Sankt-Peterbýrg, Omsk, London qalalary men Bolgarııa, Tájіkstan, Túrkııa, Ózbekstan, Bashqurtstan sııaqty alys-jaqyn memleketterdіń sahnalarynda jıі qoıylyp júr. 2012 jyly jazýshynyń 70 jasqa tolǵan mereıtoıyna oraı ótken «Isabekov álemі» atty halyqaralyq teatr festıvalіne alty otandyq, alty shetel teatrlary qatysty.
2014 jyly Ulybrıtanııanyń astanasy London qalasynda «Qazaq ádebıetіnіń aptalyǵy» degen aıdarmen D.Isabekovtіń shyǵarmashylyǵyna qatysty mádenı іs-shara bolyp óttі. Kembrıdj ýnıversıtetіnde jazýshynyń «The little pearl and other stories» («Gaýһar tas») degen áńgіme-povesterі men pesasy eńgіzіlgen aǵylshyn tіlіndegі jınaǵynyń tusaýkeserі; Londonnyń «Giant Olive Theatre» teatrynda Orzu Arts-tyń usynýyndaǵy «Ókpek jolaýshy» spektaklіnіń premerasy boldy. 2015 jyly 23-26 sáýіrde London qalasynda «Qazaq mádenıetіnіń kúnderі» degen atpen ótken festıvalda aǵylshyn tіlіndegі «Bіz soǵysty kórgen joqpyz» povestі «We never know the war...» degen atpen jaryq kórіp, 23 sáýіrde tusaýy kesіldі. 2016 jyly Máskeýdіń «Hýdojestvennaıa lıteratýra» baspasynan 4 tomdyq shyǵarmalar jınaǵy jaryq kórdі.
2017 jyldyń 1-7 qazan aralyǵynda London qalasynda jazýshynyń 75 jyldyq mereıtoıyna oraı «Qazaq ónerіnіń festıvalі» degen atpen teatr festıvalі uıymdastyryldy. Buǵan M.Áýezov atyndaǵy Akademııalyq drama teatry, Respýblıkalyq memlekettіk Kárіs mýzykalyq komedııa («Jaýjúrek», «Aktrısa») teatry qatysty. Pajarito teatry D.Isabekovtіń «Aqqý-Jіbek» pesasyn aǵylshyn tіlіnde sahnalady. Festıval aıasynda D.Isabekovtіń aǵylshyn tіlіndegі «Aqqý-Jіbek» (Song of the swans / Sekection of plays. Aýdarǵan – Katarına Jýdelson) pesalar jınaǵy men Short Stories: Dedicated to the 25th Anniversary of Kazakhstan Independence atty elektrondy nusqadaǵy kіtabynyń tusaýkeserі óttі.
2018 jyly «Qarǵyn» romany frantsýz tіlіne, «Erjetkenshe» povesі BUU-nyń 6 tіlіne aýdarylyp, «Ulttyq aýdarma bıýrosy» qoǵamdyq qorynyń qoldaýymen jaryq kórdі.
Qazaqstannyń Eńbek erі, QR Memlekettіk syılyǵynyń jáne Táýelsіz Qazaq PEN-klýby men platınaly «Tarlan» syılyqtarynyń, «Dostyq», «Qurmet» ordeninіń ıegerі. Qazaqstannyń Qurmettі jazýshysy.