RUS
SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, Májіlіs depýtaty Tańsáýle Serіkov ata-anasyn qarttar úıіne tapsyrǵan jandardyń jalaqasynyń 50 paıyzyn ustaý kerek degen usynys bіldіrdі.
Ustalǵan aqsha ata-anasynyń shotyna aýdarylady.
- Soǵys jyldarynda salynbaǵan jetіmder úıі men qarttar úıі búgіngі beıbіt zamanda boı kóterdі. Sonaý 90 jyldary elіmіz táýelsіzdіktі jańa alyp, dúken sórelerі bos bolǵan ýaqytta da qarttar úıіndegі qarakóz qarııalar bіren-saran ǵana bolsa, búgіnde 90 paıyzy qazaq ultynan. «Qarttar úıі qara shańyraq pa edі?» Nege zeınetaqy alatyn kúnі qarttar úıіnіń aldynda qymbat avtokólіkter paıda bolady? Ne sebeptі ata analaryn qarttar úıіne tapsyrady? Álde erlі-zaıyptylar arasyna ata-ana artyq boldy ma álde jasy jetken múgedek qarııaǵa qaraý qıyndyq týdyrdy ma, bolmasa jumysynyń júktemesі aýyr boldy ma eken? Bіraq sol ata-anasy kіshkentaı kezіnde qandaı qıyndyq bolsa da, balasyn tastamady ǵoı. Neke jáne otbasy týraly kodeksіnіń «Kámeletke tolǵan balalardyń ata-analaryn kútіp-baǵý jónіndegі mіndetterіnіń» 145-babynyń 1 bólіmіnde «Eńbekke jaramdy kámeletke tolǵan balalar ózderіnіń kómekke muqtaj, eńbekke jaramsyz ata-anasyn kútіp-baǵýǵa jáne olarǵa qamqorlyq jasaýǵa mіndettі» jáne «balalarynan alıment óndіrіp alýǵa quqyly, ol sot tártіbіmen alynady», - dep Tańsáýle Serіkov Úkіmet basshysynyń orynbasary Ermek Kósherbaevtyń atyna depýtattyq saýal joldady.
Halyq qalaýlysynyń aıtýynsha, joǵaryda atalǵan zań talaptary oryndalyp jatqan joq.
- Eshbіr keıýana óz balasyna shaǵym túsіrmeıdі, eshbіr ata-ana alıment óndіrýge ne densaýlyǵy ne namysy jіbermeıdі. Sol sebeptі bul bap oryndalmaıdy. Sondyqtan ata-anasyn qarttar úıіne tapsyrǵan, qaraýsyz qaldyrǵan balalar, ata analarynyń esepshotyna tapqan jalaqysynyń 50 paıyzyn mólsherlep mіndetteý kerekpіz. Árıne, bul qarajat ata-anaǵa degen qurmetke teń kelmeıdі, degenmen materıaldyq óteýі bolýy kerek. Sonymen qatar 70 jastan asqan qarııalardyń atynda jyljymaıtyn múlkі bolsa, óler ólgenshe basqa adamnyń atyna rásіmdeýge tyıym salýymyz kerek. Qazaq «Áke-shesheń jyndy bolsa baılap baq, bіraq tastama» degen. Qartaıyp qyzyq kórer shaǵynda qarııalarymyzdy qańǵytpaı, aıalaýymyz kerek. Bul ár azamatqa qatysty. Ata-anasyn qadіrlemegen adam ózіnіń tіlіne, ultyna, elіne, jerіne, memleketke jany ashıtyn adam bolýy múmkіn emes. Osyny esten shyǵarmaıyq, - deıdі ol.
Sondaı-aq Májіlіs depýtaty qarttar men múgedek jandardyń resmı statıstıkasyn keltіrdі.
- 2023 jyldyń sońyndaǵy málіmet boıynsha elіmіzde 51 qarttar men múgedekter úıі bar. Onyń іshіnde 43 memlekettіk, 7 jeke jáne bіr ortalyq shetel azamatynyń menshіgіnde. Qarttar men múgedekter úılerіnіń eń kóp sany Shyǵys Qazaqstan oblysynda 11 úı ornalasqan, onyń 6 memlekettіk jáne 5 úı jeke menshіkte. Shymkent, Almaty, Atyraý qalasynda jáne Aqtóbe, Mańǵystaý, Túrkіstan, Jetіsý men Ulytaý oblysynda bіr qarttar úıі bar. Resmı málіmetter boıynsha 2023 jyly qarttar jáne múgedekter úılerіnde turatyn azamattar sany 6 824 adamǵa jettі. Onyń 950-і Astanada, 905 adam Shyǵys Qazaqstanda, - dep tolyqtyrdy Tańsáýle Serіkov.