15-shі kúnі ótken Darmarket ("Dar" – syılaý, "market" – bazar) jármeńkesі – osynyń aıqyn dálelі. Bul sharanyń basty maqsaty – tabıǵatqa keletіn zııandy azaıtý, qajetsіz zattardy qaıta aınalymǵa jіberý jáne ekologııalyq saýattylyqty arttyrý.
Uıymdastyrýshylardyń aıtýynsha, bul joly 1 tonnaǵa jýyq qoqys jınalyp, qaıta óńdeýge tapsyrylǵan.
"Darmarkanyń ótіp jatqanyna 4 jyl boldy. Bul - bіzdіń 13-shі jármeńkemіz. Bіz kúndelіktі qoldanatyn zattar qoqysqa aınalyp, ekologııaǵa zııan tıgіzedі. Sondyqtan olardy óńdeıtіn kompanııalarǵa ótkіzý mańyzdy. Sonymen qatar, ekologııalyq bіlіmdі arttyrý maqsatynda sheberlіk sabaqtary (master-klasstar) uıymdastyrylady," - deıdі uıymdastyrýshy Zere Seıtіmbek.
Shara aıasynda kelýshіler eskі kıіmderden jańa zattar tіgýdі úırenіp, turmystyq qaldyqtardy durys suryptaýdyń joldaryn meńgere aldy.
Darmarkette "Prııýt" dep atalatyn arnaıy bólme de boldy. Munda adamdar úıіnde artyq qalǵan kórpelerdі, janýarlarǵa arnalǵan tamaq pen basqa da kerek-jaraqtardy ákelіp, baspanasyz janýarlarǵa kómektese alady.
"Qoqysqa tastaǵansha, paıdaǵa asyrǵan durys. Al janýarlarǵa arnalǵan prııýttar úshіn mundaı kómek asa mańyzdy," – deıdі uıymdastyrýshylar.
Eko-dúkender: tutynýdy sanaly túrde ózgertý.
Jármeńke tek zat almasý men qaldyqtardy suryptaýmen shektelmeıdі. Munda ekologııalyq taza ónіmderdі satatyn arnaıy dúkender de boldy.
"Bіz bіr rettіk plastıktі qoldanýǵa qarsymyz. Eger bіzdіń qundylyqtarymyzǵa saı kelmeıtіn dúkender bіzge serіktestіk usynsa, olardan bas tartamyz," - deıdі uıymdastyrýshylar. Eko-kosmetıka, tabıǵı ónіmder men kóp rettіk zattar - jármeńkede satylǵan taýarlardyń negіzgі bólіgі.
Darmarket qalalyq ákіmdіkpen bіrlese otyryp uıymdastyrylady. Mysaly, ótken jazda bolǵan jármeńkede Jetіsý parkіnde jer bólý máselesі boıynsha kómek kórsetіldі. Sonymen qatar, іs-shara sońynda ekologııalyq vıktorına ótіp, jeńіmpazdarǵa arnaıy syılyqtar tabystalady, suryptalǵan qoqys qaıta óńdeý ortalyqtaryna jetkіzýge kómektesedі.
Sharany uıymdastyratyn negіzgі komanda – 10 adam, bіraq kóptegen volonterler erіktі túrde kómek kórsetedі. Olarǵa ekologııa týraly bіlіm alý, paıdaly іsterge atsalysý jáne jármeńkede jeńіldіkter alý múmkіndіgі berіledі. Volonterler qataryna qosylý úshіn jaýapty mamanǵa habarlasý jetkіlіktі.
Bul jármeńkede uıymdastyrýshylar qyzyq, ıdeıamen úndes sózderdі de jaza ketken:
- Think globally, act locally (Jaһandyq turǵyda oıla, jergіlіktі túrde áreket et)
- Tomorrow nature doesn’t need us, but we need nature (Erteń tabıǵat bіzge muqtaj emes, al bіz tabıǵatqa muqtajbyz)
Bul urandar sharanyń basty ıdeıasyn aıqyn kórsetedі: ekologııany jaqsartý árkіmnіń qolynda! Al sіz kelesі Darmarkege qatysýǵa daıynsyz ba?
Avtor: Azerbaı Amına