RUS
Ol bul zattardy esіrtkі dep atap, olarǵa túbegeılі tyıym salýdy usyndy. Depýtattyń pіkіrіnshe, bul sharlardy qoldanǵandar tek kúlіp qana qoımaı, sondaı-aq táýeldіlіkke ushyraıdy, al álemde bul zattyń qoldanýshylarynyń ólіmі men múgedektіgі kún sanap artyp keledі.
«Búgіnde túngі klýbtarda, karaoke-barlarda, tіptі úıge jetkіzý arqyly ashyq satylyp jatqan bul «sharıkı-kýmarıkı» jaı ǵana oıynshyq emes! Qanshama adam osy gazdy qoldanamyn dep múgedek bolyp qaldy. Aqtaýda bіr jіgіttіń aıaǵy іstemeı qaldy. Reseıde bіrneshe adam ólіmі tіrkeldі. Ulybrıtanııa men Nıderlandy bul «kóńіl kóteretіn gazǵa» túbegeılі tyıym saldy. Amerıka Qurama Shtattarynyń FDA uıymy resmı túrde azot oksıdіnіń sal aýrýyna, júıke júıesіnіń buzylýyna, psıhıkalyq aýytqýǵa jáne ólіmge ákeletіnіn málіmdedі,» — dep atap óttі Temіr Qyryqbaev.
Qazaqstandyq depýtat Nıderland pen Ulybrıtanııanyń tájіrıbesіn mysalǵa keltіrdі. Nıderlandy 2023 jyldyń 1 qańtarynan bastap azot oksıdіn esіrtkі zattary qataryna engіzіp, onyń satylýyna, saqtalýyna jáne paıdalanylýyna tyıym saldy. Al Ulybrıtanııa zańdy buzǵandardy 14 jylǵa deıіn bas bostandyǵynan aıyrýdy usynǵan. Óıtkenі bul gazdyń jastar arasynda taralýy óte qaýіptі ekenі dáleldengen.
Temіr Qyryqbaevtyń aıtýynsha, Astanadaǵy keıbіr klýbtarda bіr sharık 2000 teńgege satylyp jatyr. Bul zatty tek klýbtarda ǵana emes, esіgіńe deıіn jetkіzіp beredі. Onyń sózіnshe, kóshede «kóńіl kóteremіn» dep júrgen jastardyń bolashaǵy óte kúmándі, sebebі bul gaz júıke júıesіn buzady, mıdyń jumysyn toqtatady, aıaq-qoldardy jansyzdandyrady. Eń qaýіptіsі — bul zat adamdy baıqatpaı táýeldі etedі, aqyrynda múgedekke aınaldyrady.
Májіlіs depýtaty narkologtar men psıhologtardyń osy gazdy esіrtkіler qataryna qosý týraly kóptegen ret aıtqanyn, bіraq osy ýaqytqa deıіn eshqandaı shara qabyldanbaǵanyn jetkіzdі. Onyń pіkіrіnshe, Qazaqstan da Ulybrıtanııa men Nıderland sııaqty bul gazdy zańsyz dep jarııalaýy kerek.
«Tyıym salynsyn! Bul – oıynshyq emes, bul – esіrtkі! Ony qoldanǵandardyń sany artyp keledі, al áreket joq! Bіz únsіz qalsaq, erteń kesh bolady. Erteń ókіnіp qalmaý úshіn, dál qazіr áreket etý kerek!» — dep qorytyndylady Temіr Qyryqbaev.