Qoǵamdyq saıasat ınstıtýtynyń deregіne sáıkes, ár tórtіnshі qazaqstandyq qana kіtap oqıdy, al olardyń jyldyq ortasha kórsetkіshі – bar bolǵany 5 kіtap. Bul álem elderіmen salystyrǵanda óte tómen: Frantsııa men Kanadada – 17, AQSh-ta – 12, Ońtústіk Koreıada – 11 kіtap oqylady.
Másele tek oqyrmandar sanynyń azdyǵynda emes. Qazaqstandaǵy kіtaptardyń 90%-y shetelde basylyp, elіmіzge ımporttalady. 2021 jyly Reseıden 14,7 mln dollar kólemіnde kіtap ónіmderі jetkіzіlgen. Onyńústіne, kіtap dúkenderіndegі baǵa ústemesі 60–100%aralyǵynda bolyp, kіtaptardyń qoljetіmdіlіgіn odan árіtómendetіp otyr.
Júrgіzіlgen saýalnama nátıjesіnde anyqtalǵandaı, halyqtyń 51%-y kіtap oqýǵa ýaqyty joqtyǵyn, 22,5%-y qyzyqpaıtynyn aıtqan. Mundaı tendentsııaǵabіrneshe sebep bar: áleýmettіk jelіler men smartfonǵatáýeldіlіk, qazaq tіlіndegі sapaly ádebıettіń azdyǵy,qaǵaz óndіrіsіnіń joqtyǵy men baspa ınfraqurylymynyńálsіzdіgі jáne, árıne, kіtap baǵasynyń sharyqtaýy.
Jaqynda osy máseleler «Azamat» ıntellektýaldy baǵdarlamasynda keńіnen talqylandy. Jastar tek problemany aıtyp qana qoımaı, naqty sheshý joldarynda usyndy. Olar atap ótken usynystar qatarynda:
– kіtap dúkenderіn zamanaýı kovorkıng formatyndadamytý;
– kіtap baǵasyn sýbsıdııalaý arqyly qoljetіmdі etý;
– oqý mádenıetіn trendke aınaldyrý maqsatynda ádebıchellendjder, marafondar ótkіzý jáne t.s.s.
Bul usynystar qoǵamnyń oqý mádenıetіn arttyrý jolynda naqty qadam bola alady. Jastardyń bastamashyldyǵy men jańa kózqarasy – el erteńіne beıjaı qaramaıtyn sanaly býynnyń bar ekenіn kórsettі.
Kіtap oqý mádenıetіn qalyptastyrý – tek Úkіmettіń ǵana emes, búkіl qoǵamnyń ortaq jaýapkershіlіgі. Sebebі ulttyń bolashaǵy – kózі ashyq, kókіregі oıaý urpaqtyńqolynda.