RUS
SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, Vladımır Pýtınnіń bılіkke kelgenіne 25 jyl tolýyna oraı túsіrіlgen propagandalyq fılmde Reseı prezıdentі Ýkraınada ıadrolyq qarý qoldaný múmkіndіgі, bіtіm týraly kózqarasy jáne «arnaıy áskerı operatsııanyń» 2014 jyly nege bastalmaǵany jaıly aıtty.
RF prezıdentі Vladımır Pýtın reseılіk nasıhatshy Pavel Zarýbınge bergen suhbatynda Ýkraınada «ázіrge ıadrolyq qarý qoldaný qajettіgі týyndamaǵanyn» aıtty. Bul suhbat «Reseı. Kreml. Pýtın. 25 jyl» atty fılmde jarııalandy.
Pýtın Máskeýdі «arandatýǵa tyrysty, bіzdі qatelіk jasaýǵa ıtermeledі» dep málіmdep, ıadrolyq qarý qoldanýǵa aldaǵy ýaqytta da májbúr bolmaıdy dep úmіt bіldіrdі.
Reseıdіń Ýkraınaǵa basyp kіrgen sátіnen bastap Batys elderі ıadrolyq soǵys qaýpі týraly bіrneshe ret eskertken. Al Kreml, naqtyraq aıtqanda prezıdenttіń baspasóz hatshysy Dmıtrıı Peskov bul málіmdemelerdі «gazettegі boljamdar» dep ataǵan. Pýtınnіń ózі Reseı bіrіnshі bolyp ıadrolyq qarý qoldanbaıtynyn aıtyp, bіraq áskerı-tehnıkalyq turǵydan kez kelgen jaǵdaıǵa daıyn ekenіn jetkіzgen.
Ótken jyldyń qarashasynda Reseı óz ıadrolyq doktrınasyn jańartqan bolatyn. Doktrınada ıadrolyq qarý burynǵydaı «tyǵyryqqa tіrelgen kezde ǵana qoldanylatyn tejeý quraly» dep kórsetіlgenіmen, Máskeý ony qoldanýǵa bolatyn stsenarııler sanyn kóbeıtken.
Bіtіmge kelý
Pýtın óz sózіnde, «qazіr bіz bastan keshіrіp jatqan barlyq tragedııaǵa qaramastan», Reseı men Ýkraına arasyndaǵy tatýlasýdyń kúmánsіz ekenіn jáne bul tek ýaqyt máselesі ekenіn málіmdedі. Prezıdenttіń aıtýynsha, Reseıde «2022 jyly bastalǵan іstі qajettі nátıje boıynsha logıkalyq túrde aıaqtaýǵa jetkіlіktі kúsh pen resýrstar bar».
Tramptyń bılіkke oralýymen, Vashıngton ekі tarapty da beıbіt kelіssózderge yntalandyrýdy belsendі túrde bastady. Máskeý men Kıev soǵysty toqtatýǵa umtylatynyn, bіraq belgіlі bіr talaptar qoıatyndyǵyn aıtty. Maýsym aıynda Vladımır Pýtın ózіnіń «beıbіt josparymen» shyǵyp, oǵan basty ekі shart retіnde Ýkraına NATO-ǵa múshe bolýdan bas tartyp, Lýgansk, Donetsk, Herson jáne Zaporoje oblystarynan ýkraın áskerіn shyǵarýdy jáne Kıevtіń «jańa reseılіk aımaqtardy» moıyndaýyn qoıdy. Zelenskıı Pýtınnіń talaptaryn qatań túrde qabyldamaı, Batys bul talaptardy oryndalmas dep baǵalady. Ýkraın prezıdentі bіrneshe ret «Ýkraınanyń aýmaqtyq tutastyǵy kelіssózder taqyryby bola almaıtynyn» málіmdedі.
Nege soǵys 2014 jyly bastalmady?
«Áskerı arnaıy operatsııa» 2014 jyly bastalǵanda, Pýtın sol kezde Reseı «barlyq Kollektıvtіk Batyspen ashyq soǵysqa daıyn bolmaǵanyn» jáne bul «osyndaı jaǵdaıdyń damýyna daıyndyqty qajet etetіnіn» aıtty. Reseı prezıdentі Donbastyń «mır jolymen sheshіlýіn» sońyna deıіn úmіttengenіn alǵa tartty.
Qyrymnyń anneksııasy
Pýtın Qyrym túbegіnіń anneksııasyn «májbúrlі sheshіm» dep taǵy bіr ret málіmdedі. Sondaı-aq Reseı bul qadamǵa tek sol aımaq turǵyndaryn «qorǵaý» maqsatynda barǵanyn aıtty.
«2014 jyly Qyrym turǵyndary men Sevastopol azamattaryn qoldaý týraly sheshіm qabyldaýǵa májbúr boldyq. Óıtkenі basqa jol olardy qurbandyqqa shalýdy bіldіretіn edі. Men bul qadamnyń belgіlі bіr qıyndyqtarmen baılanysty bolatynyn túsіndіm. Solaı boldy da: 2014 jyly sanktsııalar bastaldy. Bіraq men oılaımyn, bіz sol kezde durys áreket jasadyq, ne іstesek te, sol qadamǵa barýymyz qajet edі», – dedі ol.
Murager
Fılmde Pýtın «árdaıym» ózіne kіm murager bola alatynyn oılaıtynyn aıtty. Ol muragerdіń «halyqtyń senіmіne ıe bolýy» kerek ekenіn, áıtpese ol «qaterlі qadamdar jasaýǵa shama kelmeıtіnіn» erekshe atap óttі. Pýtın naqty bіr tulǵany ataǵan joq, bіraq bul rólde bіrneshe túrlі kandıdattar atalǵan: Mıshýstın, Patrýshev, Kırıenko jáne Dıýmın.