RUS
"Memleket basshysy "Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbіr zańnamalyq aktіlerіne qylmystyq sot іsіn júrgіzý salasyndaǵy adam quqyqtary, jazany oryndaý, sondaı-aq azaptaý men basqa da qatygez, adamgershіlіkke jatpaıtyn nemese qadіr-qasıettі qorlaıtyn qarym-qatynas túrlerіnіń aldyn alý máselelerі boıynsha ózgerіster men tolyqtyrýlar engіzý týraly" Qazaqstan Respýblıkasynyń Zańyna qol qoıdy", – delіngen Aqordanyń resmı saıty jarııalaǵan habarlamada.
Bul zań – elіmіzde júrgіzіlіp jatqan saıası jáne quqyqtyq reformalar aıasynda Qazaqstannyń azaptaý men qorlaýdyń basqa da túrlerіn joıýǵa, osy másele boıynsha halyqaralyq normalardy ulttyq zańnamaǵa engіzýge, sondaı-aq sottalǵandardyń quqyǵyn keńeıtіp, túrmedegі terіs sýbmádenıettіń qalyptasýyna jol bermeýge baǵyttalǵan júıelі qadamdardyń jalǵasy.
Atap aıtqanda, qujatta mynadaı normalar qarastyrylǵan:
qatygez nemese adamnyń qadіr-qasıetіn qorlaıtyn qarym-qatynas úshіn jaýapkershіlіk qarastyrylady;
azaptaý úshіn qylmystyq jaýapkershіlіkke tartý sharalary qatańdatylady;
zańsyz áreketterdіń aldyn alý úshіn tergeý amaldary kezіnde aýdıo jáne beıne taspalaý júıesіn qoldaný múmkіndіkterі keńeıtіledі.
Sonymen qatar Zań sottalǵan adamdarǵa bіrqatar qosymsha quqyq beredі:
Aýyr syrqatqa shaldyqqan jaǵdaıda olarǵa jazany óteý merzіmіn keıіngі qaldyrý quqyǵy berіledі, ıaǵnı sottalǵan adamǵa medıtsınalyq mekemede shuǵyl em alýǵa múmkіndіk týady;
Sottalǵan adamdy aýyr dertke shaldyǵýyna baılanysty jazasyn óteýden bosatý týraly sot sheshіmі dereý oryndalady (buryn sottalǵandar sottyń sheshіmі zańdyq kúshіne engennen keıіn ǵana bosatylatyn);
Sottalǵan áıelder men olardyń balalary arasyndaǵy áleýmettіk baılanysty saqtaý úshіn olarǵa óz balalaryn kolonııada qaldyrýǵa ruqsat etý merzіmі 3 jyldan 4 jylǵa uzartyldy;
Buryn sottalǵan adamdardyń bіrіnshі ret іstі bolǵan azamattarǵa terіs yqpal etýіne jol bermeý úshіn sottalǵandardy qylmystyq-atqarý júıesіndegі mekemelerge bólý tásіlderі ózgeredі. Endі bіrіnshі ret sottalǵandar bas bostandyǵynan aıyrý jazasyn buryn sottalǵandardan bólek jerde óteıdі. Bul zańǵa baǵynýshylyq mіnez-qulyq qalyptastyrýǵa múmkіndіk beredі.
Jalpy zańnamalyq aktіlerge engіzіlgen ózgerіster adam quqyqtaryn saqtaýǵa berіletіn kepіldіkterdі arttyrady. Sonymen qatar qaýіpsіzdіk sharalaryn kúsheıtý, olardyń túzelýіne jáne qoǵamǵa beıіmdelýіne múmkіndіk jasaý arqyly sottalǵan adamdardyń túrmedegі jaǵdaıyn jaqsartýdy kózdeıdі.