RUS
Forýmǵa 240 іrі bank ókіlderі, ınvestıtsııalyq qorlar men damý ınstıtýttary, atap aıtqanda Qytaı, Túrkııa, Japon, Úndіstan, Fılıppın, Jańa Zelandııa, Eýropa elderі, AQSh, Latyn Amerıka, Taıaý Shyǵys jáne Eýropa Odaǵynyń memleketterіnen ókіlder qatysyp jatyr.
Premer-Mınıstrdіń orynbasary - Qarjy mınıstrі jáne Qazaqstan Respýblıkasynyń EADB keńesіndegі ókіlettі ókіlіnіń orynbasary Erulan Jamaýbaev ADFIAP 46-shy jyldyq jınalysynyń qatysýshylaryna Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń alǵysózіn oqyp berdі.
«Qazaqstan qarqyndy túrde ózara tıіmdі ekonomıkalyq, ınvestıtsııalyq, saýda baǵyttaryndaǵy aımaqtyq jáne ǵalamdyq deńgeıdegі yntymaqtastyqty qoldap keledі», - delіngen Qasym-Jomart Toqaevtyń alǵysózіnde.
Prezıdent Qazaqstan agroónerkásіp keshenі, munaı-hımııa, metallýrgııa, óńdeý jáne toqyma ónerkásіbі, kólіk jáne logıstıka, qarjy sektory men týrızm salalarynda zor kúsh-qýatqa ıe ekendіgіn atap ótken. Osy oraıda, ınvestıtsııalyq aýqattyń turaqty túrde damýy – memleket saıasatyndaǵy mańyzdy basymdyq.
Ótken jyly Qazaqstan 28 mlrd AQSh dollary bolatyn sheteldіk tіkeleı ınvestıtsııalardy ıelendі, bul – sońǵy onjyldyqtyń rekordtyq kórsetkіshі.
«Jalpy, tіkeleı sheteldіk ınvestıtsııa (TShI) kólemі búgіnde 383 mlrd AQSh dollary kólemіnde», - dep kórsetіlgen Prezıdent sózіnde.
Almatyda ótkіzіlіp otyrǵan halyqaralyq forým Azııa-Tynyq muhıt aımaǵynda ınvestıtsııalyq yntymaqtastyqtyń artýyna qýatty serpіn berіp qana qoımaı, Azııa-Tynyq muhıty memleketterі men Qazaqstan Respýblıkasynyń qarjy-ekonomıkalyq serіktestіgіn keńeıtpek.
46-shy ADFIAP jyldyq jıynyn ADFIAP tóraǵasynyń mіndetіn atqarýshy jáne Bangladesh IPDC Finance Bas dırektory Momınýl Islam alǵysózіmen ashty. Ol óz sózіnde qazіrgі kezde ADFIAP Azııa-Tynyq muhıt aımaǵyndaǵy 40 memleket quramyndaǵy 91 qarjy ınstıtýtynan quralatyndyǵyn rastady. Atalǵan qarjy ınstıtýttarynyń aldyńǵy qatarynda Azııa damý bankі, Japon halyqaralyq qaýymdastyq bankі, Kanada kommertsııalyq damý bankі, Qytaı memlekettіk damý bankі, Malaızııa damý bankі jáne Úndіstannyń ındýstrııalyq damý bankі tur. EADB 2022 jylǵy maýsym aıynda ADFIAP dırektorlar keńesіnіń múshesі bolyp qabyldandy.
«ADFIAP jyldyq jınalysy 2030 jylǵa deıіngі merzіm aralyǵynda Turaqty damý maqsattary men klımat boıynsha Parıj kelіsіmіnіń mіndetterіn іske asyrý barysyndaǵy jańa da ortaq jobalardy talqylaý alańy bolmaq», - deıdі Momınýl Islam.
EADB Basqarma tóraǵasy Nıkolaı Podgýzov forýmnyń ashylý saltanatynda «Osy jyldyń basty kún tártіbі − ulttyq jáne halyqaralyq damý ınstıtýttarynyń kólіk, qatynas, energetıka jáne sandyq júıelendіrý baǵyttary boıynsha atqaratyn rólіn aıqyndaý» ekendіgіn aıtty.
«Ótkіzіlіp otyrǵan іs-shara barlyq qatysýshylar úshіn uqsas jobalardy іske asyrý tájіrıbelerіmen bólіsý, sondaı-aq ulttyq jáne halyqaralyq damý ınstıtýttarynyń talpynys kúshіn bіrіktіrý amaldary men Orta Azııanyń qomaqty ınvestıtsııalyq kúsh-qýat kózіn ashý, jańa tanystyq baılanystar ornatyp, yntymaqtastyqty arttyrý úshіn úlken septіgіn tıgіzetіndіgіne esh kúmánіm joq», - dep atap óttі Nıkolaı Podgýzov.
Almaty qalasynyń ákіmі Erbolat Dosaevtyń aıtýynsha, ǵalamdyq damý baǵyty Azııa aýmaǵyna jyljyǵandyqtan, qazіrgі tańda jańa damý joldary ashylyp jatyr.
«Búgіngі EADB-nіń qarjylandyrý nátıjesіnde bіz Almaty qalasynda aýqymdy JEO-2 gazǵa aınaldyrý arqyly modernızatsııalaý, halyqaralyq Almaty áýejaıy men Úlken Almaty avtojol sheńberіn keńeıtý (BAKAD) іspettі jobalardy іske asyrmaqpyz. Osy jobalardyń atqarylýyna 2,2 mlrd AQSh dollary kólemіnde ınvestıtsııa bólіnіp otyr», - dedі ákіm.
Ol Almaty Qazaqstannyń mádenı, ǵylymı, іsker jáne qarjy ortalyǵy bolyp tabylatyndyǵyn da atap kórsettі. Almaty úlesіne memlekettіń JIÓ kórsetkіshіnіń besten bіr bólіgі (2022 jyly 18,5%), árі eldіń ortaq tabys aýqymynyń tórtten bіr bólіgіnen astamy tıesіlі. Bul qalada respýblıkanyń negіzgі bankterіnіń 90%-y, 111 halyqaralyq uıymdar men kompanııalar shoǵyrlanǵan.
«Bіzdіń basty mіndetіmіz – álemnіń túkpіr-túkpіrіnen talanttardy, ınvestıtsııa men tehnologııalardy tartý arqyly Almaty qalasyn jaıly jáne qaýіpsіz etý. Kólіk júıesіn jańǵyrtý, energııany únemdeıtіn turǵyn úı qurylysy, ınjenerlіk jelіlerdі jańǵyrtý, basqa da «jasyl» jobalar men bastamalardy júzege asyrý basty nazarǵa ıe», - dep atap óttі qala basshysy.
EADB málіmetterі boıynsha, sońǵy 20 jylda Eýrazııalyq aımaqqa ınvestıtsııa kólemі 17 esege artyp, 211 mlrd AQSh dollaryna jettі.
Qazaqstan halyqaralyq joǵary deńgeıdegі іs-sharany ótkіzý úshіn kezdeısoq tańdalmady. Ol Doing Business (2020 j.) reıtıngіnde álemnіń 190 elіnіń arasynda 25-orynda tur. Sońǵy 15 jylda Qazaqstan bul reıtıngіde 57 pozıtsııaǵa kóterіlіp, tіkeleı sheteldіk ınvestıtsııalardyń (TShI) eń kóp kólemіn, atap aıtqanda óńіrge kelіp túsken TShI jalpy kólemіnіń 75%-yn ıelendі.
Forýmǵa qatysýshylar Ortalyq Azııa memleketterіnіń aldynda tolyq qamtylǵan jáne kelіsіlgen іs-qımyldy talap etetіn kem degende tórt negіzgі problemany talqylaýǵa daıyn. Bul teńіzge shyǵý jolynyń joqtyǵy, qarjy sektorynyń damý deńgeıіnіń tómendіgі, sý-energetıka salasyndaǵy іs-qımyldardyń kelіspeýshіlіgі, sondaı-aq jaǵymsyz klımattyq ózgerіster máselelerі.
Forýmnyń jumysy úsh kúnge – 15 jáne 17 mamyr aralyǵyna josparlanǵan.