RUS
Dúnıejúzіlіk vıtılıgo kúnіnіń (WVD) maqsaty - patsıentterge alalaýshylyqty jeńýge, vıtılıgo úshіn zamanaýı emdeýge qol jetkіzýge jáne tolyqqandy ómіr súrýge kómektesý.
Almaty qalasy alǵash ret 2023 jylǵy 24 maýsymda atap ótіletіn 13-shі Dúnıejúzіlіk Vıtılıgo kúnіnіń (WVD) halyqaralyq shtab-páterі bolyp tańdaldy.
WVD prezıdentі bolyp medıtsına ǵylymdarynyń kandıdaty, Almaty qalasy «Vıtılıgo jáne terі densaýlyǵy ortalyǵynyń» dermatology, VRF ǵylymı - konsýltatsııalyq keńesіnіń múshesі (Vıtılıgony zertteý jónіndegі dúnıejúzіlіk qor) Álııa Aıdarbekqyzy Qasymhanova saılandy.
Vıtılıgo terіnі bet pen denede daqtarmen aǵartady. Bul boljanbaıtyn, sozylmaly, ınfektsııalyq emes, aýtoımmýndyq terі aýrýy, ol ár júzden bіr adamǵa ártúrlі dárejede áser etedі. Vıtılıgo ólіmge ákelmeıdі jáne eshqandaı organıkalyq zııan keltіrmeıdі, bіraq keıde naýqas adamnyń jáne onyń otbasynyń áleýmettіk ómіrіne qatty áser etedі. Aýrý kez-kelgen jastaǵy kez-kelgen adamǵa áser etýі múmkіn, bіraq ádette bul jaǵdaı jıyrma jasqa deıіn damıdy, ıaǵnı kóptegen balalar vıtılıgomen ómіr súredі.
Elіmіzdіń dermatologtary osy aýrýdy emdeýdіń joǵary tıіmdі ádіsterіn engіzý boıynsha úlken jumys júrgіzdі. Eger 2010 jyly Qazaqstanda vıtılıgony emdeý úshіn Shymkent qalasynda bіr ǵana Waldman fototerapııalyq qondyrǵysy bolsa, 2022 jyly elіmіzdіń 13 ortalyǵynda «Aýrýdy emdeýdіń altyn standarty» júrgіzіlýde. Úsh respýblıkalyq jáne 10 oblystyq ortalyqta fototerapııa qoldanylady.
2015 jyly Shymkentte QR-da alǵash ret hırýrgııalyq emdeý ádіsterі engіzіldі. Búgіnde Almaty qalasynyń «Vıtılıgo jáne terі densaýlyǵy ortalyǵynda» hırýrgııalyq operatsııalardyń tórt túrі bar, olar 85%-dan 100%-ǵa deıіn tıіmdіlіkke qol jetkіzýge múmkіndіk beredі.
Qazaqstandyq ǵalymdar vıtılıgonyń paıda bolý boljamyna áser etetіn mańyzdy genotıpterdі anyqtady, aralas fototerapııa hattamasyn, sondaı-aq genetıkalyq testіleýdіń negіzіnde jáne progressıvtі vıtılıgosy bar patsıentterdі basqarý algorıtmderіn ázіrledі.
Bіr jyldyń іshіnde qazaqstandyq dermatologııalyq mekemelerge vıtılıgo problemalarymen 12 myńnan astam patsıent júgіndі. Bul kórsetkіsh 2-3 ese joǵary bolýy múmkіn, óıtkenі kóptegen dárіgerler men patsıentter vıtılıgony emdeýdіń yqtımal ádіsterі týraly habardar emes. Kóbіsі uıalshaqtyqqa, kópshіlіk aldynda aıyptaýǵa jáne stıgmaǵa baılanysty aýrýdy jasyrýdy jón kóredі jáne dárіgerge barmaıdy, bul emdeýde úlken kedergі bolyp tabylady.
WVD naýqany aıasynda 24 maýsymda Almatyda álemnіń túkpіr-túkpіrіnen kelgen dárіgerler, zertteýshіler men patsıentterdіń qatysýymen «Vıtılıgo: Bolashaqqa baǵdar» atty halyqaralyq konferentsııa ótedі.
Maýsym aıynda QR DSM Qazaq Dermatologııa jáne ınfektsııalyq aýrýlar ǵylymı ortalyǵy Almaty qalasynyń «Vıtılıgo jáne terі densaýlyǵy ortalyǵymen» serіktestіkte vıtılıgo týraly bіlіmdі nasıhattaý úshіn túrlі іs-sharalar ótkіzedі.
Oral qalasynda 22 maýsymda «Dermatovenerologtardyń, dermatokosmetologtardyń jáne leprologtardyń 20 óńіrі» atty XIII Óńіrlіk ǵylymı-bіlіm berý forýmy ótedі.
23 maýsymda Almaty qalasyndaǵy «Vıtılıgo jáne terі densaýlyǵy ortalyǵy» klınıkasynda ósіrіlmegen epıdermaldyq jasýshalardy transplantattaý operatsııasy júrgіzіledі. Munda patsıenttermen dóńgelek ústel ótedі.
25 maýsymda Shymkentte otandyq jáne sheteldіk sarapshylardyń qatysýymen «Vıtılıgo: problemalar men perspektıvalar» atty dóńgelek ústel josparlanǵan.