RUS
Mıkroplastık - 5 mıllımetrge jetpeıtіn nemese qaryndashqa arnalǵan óshіrgіshtіń ólshemіne jýyq plastık bólshegі. Ol adam aǵzasyna aýyz, muryn jáne basqa dene qýystary arqyly ene alady.
Dárіgerler Kýn Hýa men Sıýbın IAn jáne olardyń komandasy bul bólshekterdіń adamnyń júrek-qan tamyrlary júıesіne janama jáne tіkeleı áser etý arqyly qalaı enetіnіn bіlgіsі kelgen.
Dárіgerler patsıentterdіń júrek tіnderіn, sondaı-aq jartysynan qan úlgіlerіn jınap, taldady.
Olar tіn úlgіlerіnіń kópshіlіgіnen onnan myńǵa deıіngі mıkroplastıkalyq bólshekterdі tapty. Barlyq qan úlgіlerіnen mıkroplastıkalyq bólshekter anyqtalǵan.
Plastıktіń toǵyz túrі júrek tіnіnіń bes túrіnen anyqtaldy. Zertteý sonymen qatar keıbіr mıkroplastıkalyq bólshekterdіń hırýrgııalyq aralasý kezіnde dene qýysyna engenіn dáleldedі.
Júrektіń úsh túrlі bólіgіnde kezdesetіn mıkroplastıkterge polımetılmetakrılat kіrdі. Bul ádette shynynyń ornyna soqqyǵa tózіmdі balama retіnde qoldanylatyn plastık.
Sondaı-aq kıіm-keshek pen azyq-túlіk ydystaryna qoldanylatyn polıetılentereftalat pen tereze jaqtaýlaryn, sý tógetіn qubyrlardy, boıaýlardy jáne t.b. jasaýda keńіnen qoldanylatyn polıvınılhlorıd (PVH) tabyldy.
«Tіrі organızmnen mıkroplastık tabylýy alańdatarlyq jaǵdaı. Onyń júrek tіnіne qalaı enetіnіn, sondaı-aq onyń uzaq merzіmdі perspektıvada júrekke operatsııadan keıіngі yqtımal áserіn zertteý úshіn qosymsha zertteýler qajet», - dep qorytyndylady zertteý toby.
Ótken jylǵy zertteý nátıjesіnde adam apta saıyn shamamen 5 gramm usaq plastıkalyq bólshekterdі tutynatyny dáleldengen. Al bul nesıe kartasynyń salmaǵyna teń.
Vena medıtsınalyq ýnıversıtetіnіń ǵalymdary plastıkalyq bólshekter adamnyń tamaqtaný tіzbegіne oraý qaldyqtarynan enіp, denege teńіz tuzy, teńіz ónіmderі, tіptі aýyz sý arqyly enetіnіn anyqtaǵan.
Mıkroplastıkten týyndaǵan asqazan-іshek jolyndaǵy ózgerіster semіzdіk, qant dıabetі jáne baýyrdyń sozylmaly aýrýlary sııaqty metabolıkalyq aýrýlarmen baılanysty.