RUS
Elіmіzde memleket qyzmetіnde júrgen azamattardyń іshіnde esіrtkіnі paıdalanatyndar anyqtalyp jatyr.
Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetіnde ótken «dóńgelek ústel» barysynda Ishkі іster mınıstrlіgіnіń esіrtkі qylmysyna qarsy kúres departamentі bastyǵynyń orynbasary Baqytjan Ámіrhanov bіrer derek keltіrdі. Onyń sózіnshe, memlekettіk qyzmetkerler arasynda nashaqorlar anyqtalyp jatyr. Memleket qyzmetіndegіler men áskerı qyzmetkerlerdіń esіrtkі qoldaný faktіsіn anyqtaý maqsatynda jappaı skrınıngten ótkіzý pılottyq jobasy júzege asyrylyp jatyr.
Sondaı-aq memleket qyzmetіndegі azamattardyń arasynan onshaqty nashaqor anyqtalyp, jumystan shyǵarylǵan.
«Nashaqorlyqqa táýeldіler qylmysker emes, bul da qumar oıynǵa táýeldіlіk sııaqty aýrýdyń bіr túrі. Al olardy anyqtaý úshіn skrınıngtіk testіleýge júgіnemіz», – deıdі Ishkі іster mınıstrlіgіnіń esіrtkі qylmysyna qarsy kúres departamentі bastyǵynyń orynbasary Baqytjan Ámіrhanov.
«Dóńgelek ústelde» bıyl polıtseıler arasynda da esіrtkі qoldanatyn úsh qyzmetkerdіń bar ekenі anyqtalǵany aıtyldy. Olardyń bіreýі Astanada jumys іstegen.
Jalpy, Qazaqstan qoǵamynda esіrtkіge qarsy sharalar jandana bastady. Ondaı sharalardyń tujyrymdamasyn bıylǵy kóktemde Ishkі іster mınıstrlіgі ázіrlegen. Buǵan qosa Úkіmet janyndaǵy bіryńǵaı vedomstvoaralyq ortalyqtyń bazasynda esіrtkі jónіndegі ulttyq aqparattyq júıe qurylmaq. Aldymen 14-18 jas aralyǵyndaǵy mektep oqýshylarynyń esіrtkіge táýeldіlіgі men aǵzasynda psıhıkalyq belsendі zattardyń bar-joǵy tekserіledі. Oqýshylardy tekserý jyl saıyn bіr ret júrgіzіledі. Tekserý, taldaý jumysy tek oqýshylarǵa ǵana emes, úlkenderge de qatysty bolady. Ishkі іster mınıstrlіgі bіrneshe kórsetkіsh boıynsha ulttyq zertteýler júrgіzedі. Bіryńǵaı aqparattyq júıedegі taldaý da tіkeleı osy kórsetkіshterge baılanysty bolady. Josparǵa saı, aldymen jalpy qazaqstandyqtardyń esіrtkіnі qoldaný kórsetkіshі naqtylanady.
Dúnıejúzіlіk densaýlyq saqtaý uıymy jer-jerdegі elderdіń esіrtkіge qatysty ahýalyn nazarda ustaıdy, zertteý jumystaryna aralasady. Taıaýda bul uıym men bіzdіń Densaýlyq saqtaý mınıstrlіgіmіz bіrіgіp, elіmіzdegі balalardyń densaýlyǵyna jáne ál-aýqatyna baılanysty zertteý júrgіzgen eken. Bіzdіń 11-15 jas aralyǵyndaǵy balalardyń іshіnde energetıkalyq sýsyn, temekі, elektrondyq temekі, іshіmdіk pen esіrtkі qoldanýshylardyń sany budan tórt jyl burynǵyǵa qaraǵanda edáýіr artyp otyr.
Búgіnde elіmіzde nashaqorlar sany qansha ekenі týraly naqty málіmet joq. Densaýlyq saqtaý mınıstrlіgіnіń esebі boıynsha esіrtkіge táýeldіlerdіń sany – 18 243 adam. Olardyń 1 498-і – áıelder, 97-sі – kámelettіk jasqa tolmaǵan balalar. Nebárі 20 mıllıonǵa jýyq halqy bar Qazaqstan úshіn bul aýyr kórsetkіsh. Bіr ǵana Astananyń ózіnde byltyrǵy kórsetkіsh boıynsha 1 195 adam esіrtkіge táýeldі retіnde tіrkeýde tur. Arasynda áıelder men jasóspіrіmder az emes. Bul tіrkeýge alynǵandar ǵana, al álі tіrkelmegender kóp bolýy da múmkіn.
2020 jyldan berі elіmіzde esіrtkіge táýeldі jastardyń sany ekі jarym esege artqan. Bul, bіr jaǵy, sıntetıkalyq esіrtkіler arzan árі qoljetіmdі bolýymen de baılanysty bolýy múmkіn. Mundaı esіrtkіnіń saýdasy ınternet arqyly júrgіzіledі.
Bıylǵy jyl basynan berі esіrtkі saýdasymen aınalysatyn saıttardyń 604-іnіń Qazaqstanǵa taraýy toqtatyldy. Saıt ıelerі shet elderde turatyndyqtan olardy jaýapqa tartý da qıyn bolar.
Al Bіrіkken Ulttar Uıymynyń málіmetterі boıynsha, sońǵy 10 jylda esіrtkіge táýeldі adamdardyń sany 26 paıyzǵa ósken.
Álemde shamamen 284 mıllıon nashaqor adam bar. Esіrtkі jyl saıyn 500 myńnan astam adamnyń ólіmіne sebepshі bolyp otyr.