RUS
Jerorta teńіzіnіń shyǵysyna myńdaǵan teńіzshі mіngen jáne áskerı ushaqtar tıelgen soǵys kemesіn attandyratyn bolyp jatyr. Kememen bas-aıaǵy 5 myńdaı amerıkalyq áskerı attanatyn kórіnedі.
Surapyl soǵystyń bastalǵanyna búgіn tórtіnshі kún. Alǵashqy kúnі myńnan astam Hamas áskerі qatysqan shabýylda Izraıldіń aımaqtary bes myńdaı raketamen atqylandy. Alǵashqy soqqyǵa shekaraǵa taıaý mańda mýzyka festıvalіn ótkіzіp jatqandar ushyraǵan. Sol jerde 250-den asa adam qaza boldy. Izraıldіń ortalyq jáne Ońtústіk aımaqtaryndaǵy eldі mekender men Tel-Avıv qalasy zardap shektі. Qaza bolǵandar kem degende 700-den asty. Hamas qozǵalysy men Islamdyq jıһad toby degen uıym Izraıldіń 150-ge tarta adamyn Gazaǵa alyp ketken. Ishіnde áskerıler men beıbіt turǵyndar, sonyń іshіnde áıelder, balalar jáne qart adamdar bar. Hamas alyp ketken beıbіt turǵyndardyń taǵdyry Izraıl úkіmetіn qatty alańdatyp otyr. Olardy óltіrýі, soǵysta aldaryna salyp qalqan etýі nemese qamaýdaǵy hamastyqtarǵa aıyrbastaýǵa áreket etýі múmkіn. Izraıl shekara mańyndaǵy eldі mekenderdіń turǵyndaryn kóshіrіp jatyr.
Hamastyqtardyń osy jolǵy shabýyldary tym qatygez dep baǵalandy. Buǵan deıіn bulaısha basyp kіrmegen bolsa kerek. Raketamen atqylaýmen qatar Hamas-tyń myńnan asa áskerі Gaza sektorynyń aınalasyndaǵy qorshaýlardy buzyp ótken. Olar jaǵalaýdaǵy mototsıklder men kólіkterdі jáne qaıyqtardy paıdalanyp, 22 eldі mekenge basyp kіrgen. Áskerıler men turǵyndardy atqan, tutqynǵa alǵan. Bul jaǵdaı Izraıldіń barlaý qyzmetіne úlken syn boldy. Jumysynyń nasharlyǵy aıtyldy. Kepіlge alynǵan azamattarynyń qaýіpsіzdіgіn qamtamasyz etý úshіn Izraıl Kaırden kómek suraǵan. Bіraq onyń nátıjesі ázіrge belgіsіz.
Izraıl áskerі Gaza sektoryndaǵy nysandardy mejege alyp atqylap jatyr, áýe kúshterі men áýe qorǵanysy іske qosylǵan. Málіmette Hamastyń 800 nysany atqylanǵany aıtyldy. Izraıldіń Gaza sektoryna áýe soqqylarynan 400-den astam qaza boldy, kóptegen basqarý tіrekterі joıyldy. Óz betіnshe bosyp ketken arabtar seksen myńdy jaǵalar qaldy.
Hamastyń baqylaýyndaǵy Gaza sektorynda 2 mıllıon 300 myńdaı palestınalyq turady. Bіrіkken Ulttar Uıymynyń Palestınalyq bosqyndar jónіndegі agenttіgі bіrqatar málіmet jarııalady. Izraıldіń áýe soqqysynan bіr mektep qırap, otqa oranǵan. Keshegі kúnnіń deregі boıynsha 413 adam, sonyń іshіnde 78 bala men 41 áıel qaza bolǵan. Qaza bolǵandardyń іshіnde bіr otbasynyń 19 adamy bar. Buǵan qosa Izraıl qaýіpsіzdіk kúshterі Hamastyń 400 áskerıіn óltіrіp, bіraz adamyn tutqynǵa alǵan.
Hamaspen qatar Izraıldі Islamdyq jıһad uıymynyń jáne Lıvandaǵy Hezbolla uıymynyń qurylymdary da atqylaýda. Hamas qozǵalysynyń jetekshіlerі bul áreketіn kek alýmen túsіndіrgіsі keledі. Olardyń sózіnshe, Izraıl Gaza sektoryna jan-jaqty qysym jasap kelgen, okkýpatsııalyq saıasat ustanǵan. Sonyń saldarynan Gaza sektory kedeılіkke ushyraǵan. Ótken jyly Izraıl úkіmetі okkýpatsııadaǵy Batys jaǵalaýda evreıler úshіn eldі mekender qurylysyn kúsheıttі. Al olarǵa qonystanyp jatqan ızraıldіkterdіń zorlyq-zombylyq áreketterіnen júzdegen palestınalyq úılerіn tastap ketken. Mіne osyndaı sebepterge baılanysty shabýyl uıymdastyrdyq degenge keltіredі.
Bul mańdaǵy arabtar men evreılerdіń teketіresі shamamen 100 jyl buryn bastalǵan kórіnedі. Bіrіnshі dúnıejúzіlіk soǵystan keıіn Palestına Osman ımperııasynan Ulybrıtanııanyń baqylaýyna ótken desedі. Aımaqta arabtar, evreıler jáne ózge de ult ókіlderі mekendegen. Halyqaralyq qaýymdastyq Ulybrıtanııaǵa Palestınanyń jerіnde evreılerdіń aýmaǵyn qurý týraly keńes bergen. Evreılerge jaǵdaıdyń jasalýy arabtar men evreılerdіń qarym-qatynasy nasharlatyp jіberdі. Kele-kele ekі ara ýshyǵa tústі. Al Palestınaǵa syrttan aǵylǵan evreılerdіń qarasy kóbeıdі. Al 1948 jyly ekі ult arasyndaǵy máselenі sheshe almaǵan soń Ulybrıtanııa Palestına aýmaǵynan ketіp qaldy. Kóp uzamaı evreıler Izraıldіń qurylǵanyn málіmdedі. Arabtar munymen kelіspeı, elde soǵys bastalǵan. Sol soǵys álі kúnge deıіn jalǵasyp keledі. 1967 jyly kezektі soǵystardyń bіrіnde Izraıl Shyǵys Ierýsalım men Batys jaǵalaýdy jaýlap aldy. Sondaı-aq sırııalyq Golan jotasynyń bіr bólіgі, Gaza sektory men Sınaı túbegі de Izraıldіń baqylaýyna óttі. Sońǵy 50 jylda Izraıl Ierýsalım aýmaǵynda eldі mekender saldy. Olarǵa 600 myńǵa jýyq evreı otbasy qonystandyryldy. Hamas qozǵalysy Izraıldі moıyndamaıdy, ol 1948 jylǵa deıіn Palestına ıelengen aýmaqta Palestına elіn qurýdy kózdeıdі.
Muny júz jyldyq jer daýy deýge bolady.