RUS
Jumys іsteıtіn azamattardy áleýmettіk qorǵaýdyń qosymsha deńgeıі týraly aıtsańyz.
Qazaqstan azamattary áleýmettіk táýekelder týyndaǵan kezde eńbek qyzmetіn júzege asyrý asyrmaýyna qaramastan, memlekettіk bıýdjet qarajaty esebіnen bazalyq deńgeıde áleýmettіk kómek alady.
Mіndettі áleýmettіk saqtandyrý 2005 jyldan bastap áleýmettіk táýekelder týyndaǵan kezde jumys іsteıtіn azamattardy áleýmettіk qorǵaýdyń qosymsha deńgeıі retіnde engіzіldі.
Mіndettі áleýmettіk saqtandyrý júıesіnіń qarjy resýrstary jumys berýshіlerdіń óz jumyskerlerі úshіn, sondaı-aq dara kásіpkerlerdіń jáne jeke praktıkamen aınalysatyn adamdardyń ózderі úshіn tóleıtіn bіr eń tómengі jalaqydan kem emes jáne jetі eselengen mólsherіnen aspaıtyn tabystyń 3,5%-y mólsherіnde tóleıtіn áleýmettіk aýdarymdary esebіnen qalyptastyrylady.
Mіndettі áleýmettіk saqtandyrý júıesіne shamamen 6,6 mln. jumys іsteıtіn azamat qatysady jáne mıllıonnan asa adam Memlekettіk áleýmettіk saqtandyrý qorynan (Qor) eńbekke qabіlettіlіgіnen aıyrylý, asyraýshysynan aıyrylý, jumysynan aıyrylý, júktіlіkke jáne bosanýǵa, jańa týǵan balany asyrap alýǵa baılanysty kіrіsіnen aıyrylý, sondaı-aq bala bіr jarym jasqa tolǵanǵa deıіn onyń kútіmіne baılanysty kіrіsіnen aıyrylý jaǵdaılary boıynsha áleýmettіk tólemderdі alady.
Jaýabyńyzǵa rahmet, qazaqstandyqtar úshіn áleýmettіk saqtandyrýdyń artyqshylyqtary qandaı?
Jumysker mіndettі áleýmettіk saqtandyrý júıesіnіń qatysýshysy bola otyryp, jumys іstemeıtіn azamattarǵa qaraǵanda aıtarlyqtaı artyqshylyqtarǵa ıe bolady.
Áleýmettіk aýdarymdar mіndettі zeınetaqy jarnalary sııaqty jumyskerdіń jalaqysynan ustalmaı, jumys berýshіlerdіń qarajaty esebіnen tólenetіnіn atap ótkіm keledі.
Áleýmettіk táýekelder týyndaǵan jaǵdaıda Qor áleýmettіk tólemderdі júzege asyrýdy qamtamasyz etedі, solarǵa tolyǵyraq toqtalaıyq.
Jumysker ózіnіń eńbekke qabіlettіlіgіnen aıyrylǵan, sondaı-aq ol qaıtys bolǵanda - otbasyna asyraýshysynan aıyrylý jaǵdaılaryna ekі uzaq merzіmdі áleýmettіk tólem júrgіzіledі. Bul tólemder bıýdjetten taǵaıyndalatyn múgedektіgі jáne asyraýshysynan aıyrylý boıynsha bazalyq memlekettіk áleýmettіk járdemaqylarǵa qosymsha júzege asyrylady.
Bul rette, bıýdjettіk járdemaqylar sııaqty, Qordan taǵaıyndalatyn uzaq merzіmdі tólemderdіń mólsherі jyl saıyn arttyrylyp otyrady, bul ınflıatsııanyń áserіn óteýge múmkіndіk beredі. Aǵymdaǵy jyly tólemder 2023 jyldyń 1 qańtarynan jáne 1 shіldesіnen bastap ekі ret kóterіldі, jyldyq mánde onyń mólsherі 23%-ǵa arttyryldy.
Kelesі ekі áleýmettіk tólem ana men balaǵa baılanysty. Sonymen, jumys іsteıtіn áıel júktіlіktіń otyzynshy aptasynan bastap Qordan júktіlіkke jáne bosanýǵa baılanysty bіrjolǵy áleýmettіk tólemdі, al bala týylǵannan keıіn – bala bіr jarym jasqa tolǵanǵa deıіn onyń kútіmі boıynsha tólem alady. Aǵymdaǵy jyldyń 1 qańtarynan bastap bala kútіmі boıynsha tólemnіń uzaqtyǵy bіr jyldan bіr jarym jylǵa deıіn uzartyldy.
Jumysynan aıyrylyp, jumyssyz retіnde tіrkelgen jaǵdaıda Qordan jumysynan aıyrylý boıynsha taǵaıyndalatyn áleýmettіk tólem mіndettі áleýmettіk saqtandyrý júıesіne qatysýshy úshіn mańyzdy qoldaý bolyp tabylady. Jumysynan aıyrylý jaǵdaıyna áleýmettіk tólem jumystan shyǵý sebebіne qaramastan taǵaıyndalady.
Aǵymdaǵy jyldyń 1 shіldesіnen bastap kúshіne engen Áleýmettіk kodekste qandaı jańalyqtar kózdelgen?
Bіzdіń júıe úshіn Áleýmettіk kodekstіń qabyldanýymen bolǵan negіzgі ózgerіs mіndettі áleýmettіk saqtandyrýǵa jatatyn adamdardyń sanattaryn, atap aıtqanda, júrіp-turýy qıyn bіrіnshі toptaǵy múgedektіgі bar tulǵalardy bіrge alyp júretіn jeke kómekshіlermen, al 2025 jyldyń 1 qańtarynan bastap azamattyq-quqyqtyq sıpattaǵy sharttar boıynsha kіrіster alatyn jeke tulǵalarmen keńeıtý.
QR Áleýmettіk kodeksі sheńberіnde elektrondyq nysanda kórsetіlgen memlekettіk qyzmetterdі kórsetý merzіmі 4 jumys kúnіne deıіn qysqartyldy. Eseptі kezeńde áleýmettіk tólemderdі taǵaıyndaý boıynsha elektrondyq qyzmetterdіń úlesі 57% deńgeıіne jettі.
Ózderіńіz bіletіndeı, Qordan tólenetіn áleýmettіk tólemderdіń mólsherі ár alýshyǵa jeke esepteledі jáne áleýmettіk aýdarymdardyń Qorǵa ýaqtyly jáne tolyq tólenýіne tіkeleı baılanysty bolady. Osyǵan baılanysty, ótіnіsh berý kezeńіnde aqparattyq júıe ótіnіsh berýshіnіń atyna kelіp túsken áleýmettіk aýdarymdar týraly habarlamany qalyptastyratyn bolady.
Jumys berýshі Qorǵa áleýmettіk aýdarymdardyń artyq (qate) tólengen somalaryn qaıtarmaǵan jaǵdaıda, keıіnnen tóleýshіnі kerі qaıtarý múmkіndіgі týraly habardar ete otyryp, áleýmettіk aýdarymdardy túzetý mehanızmі engіzіldі.
Jalpy Kodekste tólemderdі taǵaıyndaýdyń qoldanystaǵy tártіbі saqtalǵan.
Qor úshіn qandaı mіndetter eń mańyzdy bolyp tabylatynyn aıtyp ótseńіz?
Qordyń negіzgі mіndetterі halyqtyń mіndettі áleýmettіk saqtandyrý júıesіne degen qanaǵattanýshylyǵyn arttyrý jáne nátıjelі, árі resmı jumyspen qamtalýyn yntalandyrý bolyp tabylady.
Men atap ótkendeı, bіz qyzmet kórsetý sapasyn jaqsartý baǵytynda jumys іsteýdі jalǵastyramyz.
Memlekettіk organdarda tsıfrlyq tehnologııalardy odan árі damytý jáne áleýmettіk sala protsesterіn sáttі avtomattandyrý osy mіndetterdі іske asyrý úshіn barlyq qajettі alǵysharttardy jasaıdy.
Qordyń oblystyq deńgeıde 20 fılıaly bar. Memlekettіk qyzmet kórsetýdіń bıznes-protsesі avtomattandyrylǵan, atap aıtqanda qalyptasqan elektrondyq іs maketі «Azamattarǵa arnalǵan úkіmet» Memlekettіk korporatsııasynan fılıalǵa túsedі. Bul Qor qyzmetkerlerіnіń halyqpen tіkeleı baılanysyn boldyrmaıdy.
Kún saıyn fılıaldyń bіr jumyskerі áleýmettіk tólemderdі taǵaıyndaýǵa arnalǵan 47-ge jýyq elektrondyq іs maketterіn qaraıdy. Áleýmettіk tólemderdі taǵaıyndaýmen qatar, fılıal jumyskerlerі azamattardyń ótіnіshterіn qaraýdy, sondaı-aq eńbek ujymdarynda jáne turǵyndarmen aqparattyq-túsіndіrý jumystaryn belsendі júrgіzýdі júzege asyrady.
Ótken jyldyń qyrkúıek aıynan bastap Qazaqstanda otbasynyń tsıfrlyq kartasy (OTSK) engіzіldі, ol otbasylardy áleýmettіk mártebesі men otbasylyq ál aýqatynyń dárejesіne qaraı memlekettіk qoldaý túrlerіn alýǵa quqyqtary bar ekenіn habardar etetіn elektrondyq habarlamanyń bіr túrі bolyp tabylady. Qor SMS-habarlamalardyń kómegіmen OTSK arqyly anyqtalǵan 24 myńǵa jýyq áleýettі alýshylarǵa áleýmettіk tólemderdі taǵaıyndady. OTSK «adamǵa qyzmet kórsetý» qaǵıdatyna negіzdelgen, azamattardy qyzmettermen proaktıvtі formatta qamtýdy keńeıtýdіń jańa quralyna aınaldy.
Qorytyndylaı kele, Qazaqstanda qazan aıynyń sońǵy jeksenbіsі áleýmettіk qorǵaý júıesі qyzmetkerlerіnіń myńdaǵan áskerі úshіn kásіbı mereke bolyp tabylatynyn atap ótkіm keledі.
Áleýmettіk qyzmetker mamandyǵy sonshalyqty tanymal bolmasa da, olarǵa ómіrlіk qıyn jaǵdaıǵa tap bolǵan azamattarǵa qamqorlyq jasaý jaýapkershіlіgі júktelgen. Olar kózge kórіnbeıtіn, asa elenbeıtіn qajyrly eńbek barysynda, bіreýlerі zeınetaqy men járdemaqy taǵaıyndaýdy júzege asyrsa, basqalary arnaıy áleýmettіk qyzmetter kórsetedі, úshіnshіlerі júrgіzіlіp jatqan reformalarǵa baqylaý men monıtorıngtі qamtamasyz ete otyryp, zańnamamen jumys іsteıdі.
Olar úshіn eń úlken marapat — bul qamqorlyqqa alynǵandardyń alǵysy, mundaı marapatqa áleýmettіk qoldaý ýaqtyly, ataýly jáne sapaly kórsetіlse ǵana laıyq bola alasyz.
Osy múmkіndіktі paıdalana otyryp, árіptesterіmdі áleýmettіk qorǵaý júıesі qyzmetkerlerіnіń kúnі merekesіmen quttyqtap, olarǵa densaýlyq, uzaq jáne tabysty mansap, baqyt pen amandyq tіleımіn.