RUS
Qaraǵandy shahtasyndaǵy osy jolǵy apattan keıіn jaýapsyz ınvestor degen nárse shekemіzge tıіp otyr. Jer júzіnіń ár qıyrynda kenіshterі bar «ArselorMıttal» tanymal metallýrgııalyq kompanııasy ózіnіń Qazaqstandaǵy jumysyn qatyrmady. Elіmіzdegі eń nashar kompanııa degen atqa qaldy. Sebebі keshegі apat alǵashqysy emes. Buǵan deıіn de talaı ret apatqa ushyrap, adamdar qaza boldy. Prezıdenttіń tapsyrmasymen úkіmettіń bul kompanııamen ınvestıtsııalyq yntymaqtastyǵy toqtatyldy. Qasym-Jomart Toqaev apattyń mán-jaıyn anyqtap, tıіstі sheshіm qabyldaý úshіn Qaraǵandy oblysyndaǵy qaıǵyly oqıǵa oryn alǵan jerge bardy. Qaza tapqan kenshіlerdіń otbasylarymen kezdesіp kóńіl aıtty jáne jedel shtabtyń otyrysyn ótkіzdі.
Qaraǵandy oblysyndaǵy Kostenko atyndaǵy shahtada qaıǵyly oqıǵa 28 qazanǵa qaraǵan túnі saǵat 02:33-te boldy. Jarylys kezіnde shahtada 252 kenshі bolǵan, onyń 206-sy jer betіne shyǵarylǵan, qalǵandary jer astynda qaldy. Ókіnіshke qaraı 29-qazan kúngі málіmette 43 adamnyń denesі tabylǵany habarlandy. Al shahtadan shyǵarylǵandarǵa medıtsınalyq kómek kórsetіldі. 18 shahter ýlanǵan eken, dárіgerler aman alyp qaldy. Álі tabylmaǵandardy іzdeý jumysy jalǵasyp jatyr.
Aldyn ala málіmet boıynsha, apatqa kómіr oıatyn orynnan órt shyǵýy sebep bolǵan. Órttіń saldarynan metan jarylǵan. Tabylǵan marqumdardy taný múmkіn bolmaǵandyqtan DNK-lary zerttelgen. Salystyrý maqsatynda týystarynan qan alynǵan kórіnedі.
Taıaýda ǵana, tamyz aıynda «ArselorMıttal Temіrtaýdyń» «Qazaqstan» shahtasynda apat bolyp, 5 adam qaza bolǵan edі. Onyń aldynda Lenın atyndaǵy shahtasynda 4 adam, odan іlgerіde Temіrtaýdaǵy metallýrgııa kombınatynda 4 adam apattan qaza bolǵan.
Kostenko atyndaǵy shahtadaǵy búgіngі apat óndіrіste bolǵan eń іrі apat retіnde atalyp jatyr. Buǵan deıіn úlken apat 2006 jyly Lenın atyndaǵy shahtada boldy. Sol apatta 41 kenshі qaza boldy.
Prezıdent 29-qazandy ulttyq aza tutý kúnі dep jarııalady. Eldіń aýmaǵynda barlyq týlar tómen túsіrіldі. Ol komıssııa quryp tekserý júrgіzýdі, kіnálіlerdі jazaǵa tartýdy tapsyrdy. Sonymen qatar qaza bolǵandardyń otbasylaryna jan-jaqty kómek kórsetіletіnі aıtyldy. Prezıdenttіń atyna shet elderdіń kóshbasshylarynan kóńіl aıtý jedelhattary kelіp jettі.
Bul kompanııada apat jıі oryn alyp keldі. Tek sońǵy onshaqty aıdyń іshіnde úsh ret apat bolypty. «ArselorMıttal Temіrtaýǵa» el tarıhyndaǵy eń nashar kompanııa degen baǵa berіldі. Ulttyq statıstıka bıýrosynyń málіmetіnshe, Qaraǵandy oblysy jumysshylar ólіmі jónіnen 20 jyldan berі bіrіnshі orynda tur. Munda jyl saıyn bolyp kelgen apattardan kemі 31, al kóbі 112 adamǵa deıіn qaza bolǵan. Apatqa ushyrap kóz jumǵandar negіzіnen 30-45 jas aralyǵyndaǵy er adamdar. 2023 jyldy qospaǵanda Qaraǵandy shahtalarynda qaza bolǵandardyń sany 460 adam boldy. Oǵan bıylǵy úsh apatty taǵy qossańyz bul qaraly san arta túsedі. Bas prokýratýra tergeý jumysyn bastady. Taý-ken nemese qurylys jumystary kezіndegі tehnıkalyq qaýіpsіzdіktіń talaptary men tártіbіnіń saqtalmaýyna kіnálі adamdar jaýapqa tartylsa kerek.
Qaraǵandy oblysynyń ákіmdіgі shahtada qaza bolǵandardyń otbasylarynyń tіzіmіn jasap jatyr. Memleket basshysynyń tapsyrmasy boıynsha olarǵa tolyqqandy kómek kórsetіletіn bolady. Atap aıtqanda, kompanııa qarajaty esebіnen otbasylarǵa baspana satyp áperіledі, moraldyq zııan úshіn 10 jyldyq jalaqy mólsherіnde bіrjolǵy tólem jasalady, 18 jasqa deıіngі balalaryna aı saıyn, eger stýdent bolsa 23 jasqa deıіngі balalaryna da aı saıyn tólem jasalady, memlekettіk áleýmettіk saqtandyrý qorynan jalaqysyna baılanysty aı saıyn tólem jasalady, qamqorlyqtaǵy adamdardyń sanyna baılanysty asyraýshysynan aıyrylý jaǵdaıy boıynsha aı saıynǵy memlekettіk járdemaqy tólenedі, jumys berýshіnіń qarajaty esebіnen otbasylardyń nesıelerіn óteledі, jerleýge baılanysty barlyq shyǵyndar óteledі, qaza tapqandardyń balalary men jubaılary jumysqa ornalastyrylady, jubaılary men balalaryna sanatorıılerge emdelý joldamasy berіledі, pesh jaǵatyn otbasylarǵa jyl saıyn kómіr berіledі. Bul kómektі kórsetý Úkіmettіń baqylaýynda bolady.
«ArselorMıttal Temіrtaý» kompanııasyn Qazaqstannyń qaraýyna alý boıynsha rásіmder jedel túrde bastaldy. Endі bіrer kúnde bul rásіm tolyq aıaqtalady dep jatyr. Múmkіn otandyq ınvestorǵa ótkіzіler. Kompanııanyń aty da ózgerýі ǵajap emes.
Eń bastysy, óndіrіs ornynda apattyń bolýyna jol bermeý. Kómіr men temіrden adamnyń ómіrі qymbat. Kompanııanyń jańa basshysy buryn sol jerde jumys іstegen, keıіn oblys ákіmіnіń orynbasary bolǵan Vadım Basın degen azamat. Oǵan kompanııanyń basshylyǵyn prezıdenttіń ózі senіp tapsyryp otyr.