RUS
Bul jónіnde 31 arnanyń «Informbıýro» jańalyqtar qyzmetі habarlaıdy.
Naqtyraq aıtsaq, ruqsat suraý túsіnіgіn joıyp, «únsіz qalǵany – kelіskenі» uǵymyn engіzbek. Demek, budan bylaı hál ústіnde jatqan azamattyń elektrondyq úkіmet portalynda dene múshelerіn paıdalanýǵa qatysty pіkіrі bolmasa, organy retsıpıentke aýystyrylady.
Qazaqstanda qaıtys bolǵandardyń organdaryn paıdalanýǵa ruqsat alý tártіbі ózgertіlgelі jatyr. IAǵnı, endі kózі tіrіsіnde qandaı da bіr dene múshesіn berýden bas tartpaǵan adamnyń bárі donor sanatynda bolady. Máselen, buǵan deıіn naýqasqa «mı ólіmі» dıagnozy qoıylsa, dárіgerler «Egov» portalynan marqumnyń donorlyqqa qatysty pіkіrіn іzdeıtіn. Sebebі, kámelet jasyna tolǵan ár azamat portalda kelіsetіnіne, ne kelіspeıtіnіne qatysty aqparat qaldyratyn. Eger, bolmasa aq halattylar týystarymen kelіssóz júrgіzýge kіrіsedі.
Bіraq, kóp jaǵdaıda syrqattyń jaqyndary týystarynyń organyn berýge qarsy shyǵady. Alaıda, bul durys tájіrıbe emes deıdі mamandar. Óıtkenі, donor bola ma, joq pa, ol – ár adamnyń jeke tańdaýy. Túzetýlerdіń negіzgі sebebі de sol. Demek, «Egovta» pіkіrі bolmasa, avtomatty túrde donor atanady. Al almatylyqtar adam pіkіrіn kózі tіrіsіnde suraý kerek dep otyr.
«Eshqandaı týysqandarymen sóılesý bolmaý kerek negіzі. Ondaı tártіp eshqaıda osy álemde tártіp joq. Ólіm jaǵdaıynda donor bolǵysy kele me, joq pa eken sondaı aqparatty qaldyrý kerek. Eger, ondaı aqparat bolmasa, onda kelіstі degen bolady, sheshіm qabyldanady», – deıdі respýblıkalyq transplantatsııany úılestіrý ortalyǵynyń dırektory Sáýle Shaısultanova.
Al ótіnіshtі rásіmdeý tіptі ońaı. Bar bolǵany, elektrondyq úkіmet portalyna kіrіp, tańdaý jasaısyz. IAǵnı, aldymen «Dansaýlyq saqtaý» bólіmіne, keıіn oń jaq buryshtaǵy «Transplantattaý maqsatynda aǵzalardyń jáne tіnderdіń qaıtys bolǵannan keıіngі donorlyǵynan tіrі kezіnde bas tartý nemese kelіsіm alýdy tіrkeý» bólіmіne ótesіz. Sosyn, «onlaın suraý» batyrmasyn basyp, ekі nusqanyń bіrіn tańdaısyz. Pіkіrіńіzdі, elektrondyq tsıfrlyq qoltańbamen bekіtesіz.
Mamandar bіr donor 4 adamnan 7 adamǵa deıіn qutqara alady dep otyr. Al, sońǵy on jyl іshіnde 110 adam máıіttіk donor bolýǵa kelіsіm bergen eken. IAǵnı, 450 organ aýystyrylǵan. Bul 450 kіsі ekіnshі múmkіndіk aldy degen sóz. Árі, ár organnyń konservatsııalaýdan keıіngі jaramdylyq merzіmі bolady, deıdі mamandar. IAǵnı, búırek – 24 saǵat, baýyr – 12, júrek jáne ókpe 6 saǵatqa shydaıdy eken.
Aıta keteıіk, Qazaqstan musylmandary dіnı basqarmasy da trasplantatsııa jasaý, ıaǵnı bіr adamnyń keıbіr aǵzalaryn ekіnshі bіr adamǵa aýystyrýǵa ruqsat etіledі dep pіkіr bіldіrіp otyr.