AQSh endі Palestına jeke memleket bolsyn deı bastady

Naǵashybek Aldan Sholýshy
07.11.2023, 16:48
903
АҚШ енді Палестина жеке мемлекет болсын дей бастады bangkokbook.ru

Gaza aýmaǵyndaǵy ahýal kúrdelі. Sebebі soǵystyń toqtaıtyn túrі kórіnbeıdі.

Basyp kіrgen Izraıl áskerіnіń bombasy men oǵynan beıbіt turǵyndar álі qaza bolýda. Gýmanıtarlyq kómek barǵanymen jetpese kerek, Gaza qalasy men ózge elde mekenderde sý men nan tapshy. Aımaq qaýіptі juqpaly aýrý túrlerіnіń oshaǵyna aınalýdyń sál-aq aldynda tur. Soǵys jalǵasa berse beıbіt turǵyndardyń edáýіr bólіgі qurban bolyp ketýі de ǵajap emes. Sondyqtan kórshі arab elderі bіr jaǵynan, AQSh ekіnshі jaǵynan soǵysty ýaqytsha toqtatýdyń qamyn jasap jatyr. Soǵysty ýaqytsha toqtatyp, shet el azamattaryn, múmkіn Gaza aımaǵyndaǵy jaraqat alǵan beıbіt turǵyndardy jáne jas balalardy shekaradan shyǵarý kerek. Al qıraǵan qaladaǵy beıbіt turǵyndardyń es jıyp alýyna múmkіndіk berý de qajet. Soǵysta úzіlіs bolmasa beıbіt turǵyndardy múmkіndіgіnshe atys pen jarylystan qashyqtaý ortaǵa kóshіrý de ońaı bolmaıdy. Gýmanıtarlyq kómektі jetkіlіktі etіp, epıdemııanyń aldyn alýdyń áreketіn jasasaq deıdі. 

Soǵysty ýaqytsha toqtatýǵa ázіrge Izraıl yryq bermeı tur. Josparly shabýylyn júzege asyryp jatqan Izraıl soǵysty ýaqytsha toqtatsaq HAMAS kúsh alyp ketedі dep oılaıdy. Al HAMAS Izraılge qarsy soǵysýyn eshýaqytta toqtatpaıtynyn ashyq aıtyp jatyr. Tіptі qazіrgі qurylymyn joıyp jіbergen kúnde de turǵyndardyń іshіnen HAMAS qaıta ósіp shyǵatynyn álem bіlіp otyr. Degenmen Izraıl tarapynan jasalyp jatqan búgіngі qyrǵyndy toqtatý kerek degen talap tarazy basyp tur.

Álemde Palestınany qoldap mıtıngіge shyǵýdyń ekіnshі tolqyny beleń aldy. Vashıngtonda ondaǵan myń adam kóshege shyǵyp, Izraılge qarsylyǵyn bіldіrdі. Shyqqandar AQSh bılіgіnen Izraılge kómek bermeýdі talap ettі. Mıtıngіge AQSh-tyń barlyq shtattarynan adamdar barǵan. Mıtıngіge jınalǵandar Palestına halqyna qýǵyn-súrgіn jasaý toqtatylsyn dep urandatty. Kóptegen musylman otbasylar kóshege jas balalaryn da ertіp shyǵypty. AQSh-ta júrgen musylman elderіnіń týmalaryn bіrіktіretіn túrlі qoǵamdyq uıymdar bar eken. Solardyń bárі úlken mıtıng ótkіzýge atsalysqan. Atap aıtqanda, ol jaqta «Palestınanyń jastar qozǵalysy», «Halyqtyq forým», «Amerıkalyq musylmandar alıansy» degen sııaqty uıymdar bar.

Mundaı mıtıng sońǵy kúnderі Eýropa elderіnde de ótіp jatty.  Ulybrıtanııa, Frantsııa, Germanııa jáne Túrkııa qalalarynda  myńdaǵan adam Palestınany qoldaý maqsatynda kóshege shyqty. Olar Gaza sektoryna oq atýdy toqtatýdy talap etіp, Izraıl áskerіn synǵa aldy. Tіptі Izraıldіń turǵyndary da úkіmet rezıdentsııasynyń aldyna jınalyp, premer-mınıstr Benıamın Netanıahýdyń otstavkaǵa ketýіn talap ettі.

Londonda myńdaǵan adam «Oq jaýdyrýdy toqtatyńyzdar», «Bіz myńdaǵan, mıllıondaǵan adambyz, bárіmіz palestınalyqpyz!» dep urandatty. Londonda onshaqty adam qamaýǵa alyndy. Al Parıjde Palestınany qoldaýǵa arnalǵan ruqsat etіlgen mıtıng óttі. Adamdar Palestınaǵa jasalǵan zorlyq-zombylyqty toqtatýǵa shaqyrdy. Túrkııanyń Stambýl, Ankara qalalarynda júzdegen adam narazylyq aktsııasyna jınaldy. Berlınde Palestına jalaýlarymen júzdegen adamdar jınaldy, olar Gaza sektoryna oq jaýdyrýdy toqtatýdy talap ettі. Al Ierýsalımde júzdegen adam Izraıl premer-mınıstrі Benıamın Netanıahýdyń otstavkaǵa ketýіn jáne kepіlge alynǵandardy dereý bosatýdy talap ettі. Tel-Avıvte de adamdar kóshege jınalyp, atysty toqtatýdy talap ettі.

Izraıl men Palestınaǵa AQSh-tyń Memlekettіk hatshysy Entonı Blınken bardy. Onyń maqsaty – soǵysty ýaqytsha toqtatýǵa yqpal etý. Jalpy, táýelsіz Palestına memleketіn qurý bastamasyn AQSh-tyń qoldaıtyny málіm boldy. Entonı Blınken Palestına memleketіn qurýǵa Vashıngton qoldaý kórsetýge daıyn ekenіn aıtty. Óz aldyna Palestına memleketіn qurý týraly buǵan deıіn Túrkııa prezıdentі Rejep Taıyp Erdoǵan, odan keıіn Reseı prezıdentі Vladımır Pýtın de aıtyp edі.

Al Izraıldіń Amıhaı Elııagý esіmdі Ulttyq mura mınıstrі Gazaǵa atom bombasyn tastaıyq, ıadrolyq qarý qoldanaıyq degen sózdі aıtyp, basy daýǵa qaldy. Onyń sózіnshe, HAMAS áskerі ólіmnen qoryqpaıdy, sondyqtan olardy qorqytatyn basqa nárse tabý kerek. Bergen suhbatynda Gazaǵa gýmanıtarlyq kómek berýge bolmaıtynyn aıtqan eken. Oǵan «Sonda ne іsteısіz, atom bombasyn tastaısyz ba?» degen suraq qoıǵan. Mınıstr «Bul da bіr nusqa» dep jaýap qatqan. Mınıstr kepіldegі 240-tan astam adamdy atom bombasynyń qurbany etýge bolatynyn da meńzegen. «Soǵysta mundaı shyǵynǵa daıyn bolý kerek» degen. Óz mınıstrіnіń mundaı sózderіn premer-mınıstr Benıamın Netanıahý jaqtyrmapty, tіptі álgіnі úkіmettіń otyrysyna qatystyrmaıtyn bolypty. Al Izraıl oppozıtsııasynyń IAır Lapıd esіmdі jetekshіsі bar eken. Sol saıasatker álgі mınıstrdіń sózіn «Jaýapsyz mınıstrdіń essіz málіmdemesі. Ol Izraıl qoǵamyna zııan keltіrdі jáne halyqaralyq bedelіmіzge nuqsan keltіrdі» dep synady.

Qysqasy, Izraıl-HAMAS soǵysynyń tóńіregіnde áńgіme kóp. Soǵysty toqtatý bastamasy toqtaǵan joq.  

«Ekіnshі ret alyp jatyrmyz»: Maqpal Júnіsova qyzy Mereıdіń týǵan kúnіne erekshe syılyq jasady Semeıde 12 jastaǵy balany bіr top jasóspіrіm soqqyǵa jyqty Álıhan Áskerbaı Astanada aýyr atletıkadan Azııa chempıony atandy 2 mıllıard teńge jymqyrǵan: Rıdder qalasynyń burynǵy ákіmі sottaldy Aqmola oblysynda sý qubyry jelіlerіn tartý úshіn zańsyz jolmen alynǵan aktıvterden 21,5 mlrd teńge baǵyttaldy Búgіn áıelder fýtbolynan Qazaqstan chempıonatynyń on ekіnshі týrynyń matchtary ótedі Almaty oblysynda polıtseılerdіń arnaıy operatsııasy nátıjesіnde jasyryn esіrtkі zerthanasy áshkere boldy Tehastaǵy sý tasqynynan qaza tapqandar sany 78-ge jettі, onyń іshіnde 28 bala bar Astana kúnіne arnalǵan merekelіk baǵdarlama aıasynda elordada erekshe otshashý óttі Jartasta qalyp qoıǵan: Qutqarýshylar Shymbulaq mańynan úsh jasóspіrіmdі taýyp aldy Ekіbastuzda jasóspіrіm sýǵa batyp kettі Erdoǵan Ázerbaıjan men Reseı arasyndaǵy shıelenіske pіkіr bіldіrdі Meıіrhan Shernııazov túrmeden nege erte shyqqanyn túsіndіrdі (VIDEO) «Jalǵyz kúresіp, qınalyp kettіm»: Qymbat Dosjan Jánіbekke qatysty qýanyshty habardy jetkіzdі Almaty áýejaıynda balaǵa áınek synyǵy túsіp, jaraqat aldy Qaraǵandyda kólіk otqa oranyp, jetі adam qaza boldy (VIDEO) «Jıіrkenіshtі»: Kókshetaýda er adam dalada tyr jalańash sheshіnіp, qyzdardy shoshytty (VIDEO) Nazarbaevtyń kelіnіnіń týǵan kúnіnde reseılіk ánshі Alsý ándettі Berdenovke oq atty degen Ernar Jıembaıdyń anasy alǵash ret málіmdeme jasady (VIDEO) Atlant pen Astananyń arasy jaqyndady: Brazılııa men Qazaqstannyń syrtqy іster mınıstrlerі kezdestі