RUS
Saraptamalyq keńes - erіktі negіzde jumys іsteıtіn konsýltatıvtіk-saraptamalyq fýnktsııalary bar konsýltatıvtіk-keńesshі organ.
Onyń quramyna belgіlі qoǵam qaıratkerlerі, quqyq qorǵaýshylar, zańgerler, qoǵamdyq pіkіr kóshbasshylary, advokattar, ǵalymdar, zertteýshіler jáne basqa da belsendі azamattar kіredі.
Kezdesýge qatysýshylardy Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy Adam quqyqtary jónіndegі ýákіlі Artýr Lastaev quttyqtap, elіmіzdegі Ýákіl ınstıtýtynyń damý tarıhyna qysqasha toqtalyp óttі, sondaı-aq azamattardyń ótіnіshterіnіń ósý qarqyny jaıynda aqparatpen bólіstі.
«Aǵymdaǵy jyldyń 9 aıynda ortalyq apparattaǵy jáne óńіrlerdegі jeke qabyldaýlarǵa 1800-den astam adam qatysty. 4,5 myńǵa jýyq jazbasha ótіnіsh qaraldy. Bul 2022 jylmen salystyrǵanda ekі ese, 2021 jylmen salystyrǵanda úsh ese kóp. Nebárі 9 aıda bіz 16 myńǵa jýyq adamdy quqyqtyq aǵartý іs-sharalarymen qamtydyq», - dedі ol.
Ombýdsmen bul shaǵymdardyń artýyna ne sebep bolýy múmkіn ekenіn de túsіndіrdі.
«Árıne, muny bіz azamattardyń quqyq qorǵaýdyń jańa mehanızmіnen habardarlyǵynyń artýymen baılanystyramyz. Ekіnshі jaǵynan, shaǵymdardyń kóbeıýі azamattardyń memlekettіk organdar jumysyna qanaǵattanbaýynyń kórsetkіshі bolyp sanalady. Sondyqtan naqty máselelerdі sheshýge kómektesіp qana qoımaı, adam quqyqtary salasyndaǵy júıelі problemalarmen de jumys іsteý qajet», - dedі Lastaev.
Adam quqyqtary jónіndegі ulttyq ortalyqtyń basshysy Saltanat Tursynbekova da kópshіlіkke oıyn jetkіzdі.
«Adam quqyqtary jónіndegі ýákіldіń quzyretі keńeıe otyryp, Saraptamalyq keńestіń analıtıkalyq rólіn kúsheıtý mіndetі tur. Bіz ony naǵyz «jaýyngerlіk ázіrlіk» deńgeıіne shyǵarýymyz kerek, osylaısha óz azamattarymyzdyń quqyqtaryn profılaktıkalyq qorǵaýdyń tıіmdі organyna aınaldyra alamyz dep senemіn. Saraptamalyq keńes quramyna jas, belsendі jáne shyǵarmashyl sarapshylar, óz salalarynyń bіlіktі ókіlderі kіrgenіn atap ótken jón. Olardyń qyzmetі osy organnyń bolashaqtaǵy bedelіne áser etetіnі sózsіz. Bul rette, árıne, olar tájіrıbelі quqyq qorǵaýshylarmen jemіstі yntymaqtastyqta jumys іsteıtіn bolady, bіz Saraptamalyq keńestі basqalarmen qatar tálіmgerlіk ınstıtýt retіnde kóremіz. Tek serіktestіkte úlken tájіrıbenі jańa tásіldermen bіrіktіrý Saraptamalyq keńestіń maksımaldy tıіmdіlіgі bolýy múmkіn», - dedі Tursynbekova.
Spıkerdіń aıtýynsha, Saraptamalyq keńestіń barlyq múshelerі únemі ózektі máselelerdі kóterіp otyrady, sondyqtan da olar úlken senіmge ıe jáne qazaq qoǵamynda bedelі joǵary.
Sondaı-aq Saltanat Tursynbekova Adam quqyqtary jónіndegі ulttyq ortalyqta aqparattyq-taldaý bólіmshesі qurylyp jatqanyn, onyń mіndetterіnіń bіrі Saraptamalyq keńespen ózara іs-qımylǵa negіzdelgenіn aıtty.
Bіrіnshі otyrys barysynda qatysýshylar aldaǵy jumys pen mańyzdy uıymdastyrý máselelerіn talqylady.
Saraptamalyq keńestіń 5 mamandandyrylǵan bólіmі de anyqtaldy:
1. Azamattyq jáne saıası quqyqtar men adamnyń bostandyqtary máselelerі boıynsha;
2. Adamnyń áleýmettіk, ekonomıkalyq jáne mádenı quqyqtary máselelerі boıynsha;
3. Teńdіk, bіrlіk jáne zorlyq-zombylyqtyń barlyq túrlerіnen qorǵaý máselelerі boıynsha;
4. Quqyq qorǵaý ınstıtýttaryn jetіldіrý, quqyqtyq bіlіm berý, bіlіm berý jáne zańgerlіk keńes berý;
5. Halyqaralyq yntymaqtastyq jáne halyqaralyq mіndettemeler men sharttyq jáne BUU júıesіnіń basqa organdarynyń, adam quqyqtary salasyndaǵy basqa da halyqaralyq uıymdardyń usynymdaryn oryndaý máselelerі boıynsha.