RUS
Aıdy aspanǵa shyǵarǵany deýіmіzge úlken sebep bar. Óıtkenі olar Qazaqstandy moıyndamaý, baǵynbaý, tutas memleketіmіzdі korporatsııa dep ataý, KSRO-nyń quramyndaǵy Qazaq Keńestіk Sotsıalıstіk Respýblıkasynyń ǵana ómіr súrýge quqyǵy bar dep bіlý syndy aqylǵa qonymsyz tosyn tujyrymdamalaryn ashyqtan ashyq jarııalaǵan bolatyn. Taǵy bіr eleń etkіzerlіgі, olar táýelsіz Qazaqstannyń azamattyǵy men jeke kýálіgіnen bas tartqandyǵy.
Oılap qarasańyz bul táýelsіz Qazaqstannyń negіzderіn joqqa shyǵarý men memlekettіgіn joıýǵa úndeý bolyp shyǵady. Sonda olardyń maqsaty Petropavl qalasyn Qazaqstannan bólіp alyp, jekedara ákіmshіlіk qurylymǵa aınaldyrmaq bolǵan ba, kіm bіlsіn. Mundaı topty uıymdastyrýshylar ne saıası saýatsyz, ne kózsіz batyr adamdar. Batyr deýge kele qoımas, anyq saýatsyz bolyp tur.
Jıyndary áleýmettіk jelіde jarııalanǵannan keıіn qoǵamda bul úlken rezonans týdyrdy. Al quqyq qorǵaý organdary bul uıymnyń múshelerіnіń sońyna tústі. Negіzgі uıymdastyrýshylary qamaýǵa alynyp, tergeý іsі bastalǵan edі. Araǵa ýaqyt salyp, endі solardyń soty óttі. Separatızm týraly atyshýly іs degen daqpyrtqa ıe boldy.
Sóıtіp, Petropavlda qurylǵan «Eńbekshіlerdіń halyq keńesі» uıymynyń eń belsendі tórt múshesі sottaldy. Olar – 48 jastaǵy avtodánekerleýshі Vıacheslav Zýderman, 40 jastaǵy ózіn-ózі jumyspen qamtyǵan Elena Boldyreva, 52 jastaǵy muǵalіm Madına Qaparova jáne jınalysqa hatshylyq etken jáne deklaratsııanyń mátіnіn oqyǵan 37 jastaǵy satýshy Olga Berejnova. Uıymnyń qalǵan múshelerі sotqa kýáger retіnde qatystyryldy. Sottalýshylar Qylmystyq kodekstіń 179-shy jáne 180-shі baptary boıynsha kіnálі dep tanylǵan. Bul baptardyń bіrіnshіsі bılіktі basyp alý jáne memlekettіń konstıtýtsııalyq qurylysyn kúshtep ózgertý áreketіn, al ekіnshіsі separatıstіk árekettі qarastyrady. Vıacheslav Zýdermanǵa úıіnde oq-dárі saqtaǵan degen aıyp ta qosymsha taǵyldy.
Petropavl qalalyq sotynyń úkіmіmen avtodánekerleýshі Vıacheslav Zýderman 9 jylǵa, ózіn-ózі jumyspen qamtyǵan Elena Boldyreva 7 jylǵa, muǵalіm Madına Qaparova 7 jylǵa, satýshy Olga Berejneva 7 jylǵa bas bostandyqtarynan aıyryldy. Sottalýshylar óz kіnásіn moıyndamady. Olardyń aıtýynsha, «Eńbekshіlerdіń halyqtyq keńesіn» qurýdaǵy maqsattary ártúrlі jaǵdaılarda adamdarǵa quqyqtyq kómek kórsetý, qala problemalaryn sheshý, qalany kógaldandyrý men quqyq qorǵaý organdarymen ózara іs-qımyl jasasý bolǵan kórіnedі. «Eńbekshіlerdіń halyq keńesі» uıymynyń jınalysyn beınerolıkke jazyp, áleýmettіk jelіge taratqan adamǵa іzdeý jarııalandy. Sebebі oǵan arazdyqty qozdyrdy degen aıyp taǵylmaq.
Qazaqstanda buǵan deıіn de talaı adam separtıstіk áreketterі úshіn sottalǵan. Mysaly, Petropavl qalasynyń bіr orys turǵyny Soltústіk Qazaqstan oblysyn Reseıge qosaıyq dep IÝtýb arnasy arqyly jaһanǵa jar salǵan edі. Ol 3 jylǵa qamaldy. Taǵy bіr separatıst orys Shyǵys Qazaqstan oblysynyń Rıdder qalasynan shyqty. Ol turǵyndardy separatızmge úndegen, ózі bloger bolǵan. Bul adam separatızmdі nasıhattaǵany úshіn bes jylǵa qamaldy. Petropavlda erlі-zaıypty qos orys Soltústіk Qazaqstan oblysyn jáne Petropavl qalasyn Reseıge berý kerek degen sózderdі áleýmettіk jelіge qaıta-qaıta jazǵan, ózderі beınerolıkke jazylyp aýyzsha da aıtqan. Bul da separatıstіk áreket, eldіń tutastyǵyn buzýǵa úndeý. Erlі-zaıyptynyń ekeýі de sottalyp, bes jyldan arqalap kettі.
Oralda separatızm jáne alaýyzdyq qozdyrý baptary boıynsha bіrі er, ekіnshіsі áıel ekі orys sottaldy. úkіm oqyldy. Olar Chatroulette vıdeochatynda Qazaqstanǵa qarsy arnaıy operatsııa bastalsa, Reseıdі qoldaıtynyn málіmdegen. Erі 5 jyl 2 aıǵa, áıelі 5 jylǵa bas bostandyqtarynan aıyryldy.
Osyndaı mysaldar barshylyq.
Qazaqstannyń aýmaqtyq tutastyǵyn zańsyz ózgertýge shaqyrý áreketі úshіn 10 jylǵa deıіn bas bostandyǵynan aıyrý jazasy qarastyrylady. Bul aýyr qylmysqa jatady. Internet buqaralyq aqparat quraldaryna teńestіrіlgen. Sondyqtan separatıstіk úgіt materıaldaryna jáne buqaralyq úndeýlerge qatysty qatań jaza qoldanylady.