RUS
Smartnews.kz saıtynyń habarlaýynsha, Tótenshe jaǵdaılar mınıstrlіgі men onyń jergіlіktі qurylymdarynyń qutqarýshylary aıazdy kúnі jolda qalǵandardy jáne úılerіnen órt shyqqan adamdardy aman alyp qaldy. Aldaryna bіr-bіr otar qoı aıdap shyqqan Almaty oblysynyń ekі shopany qarly boranǵa tap bolyp joǵalyp ketken edі. Ekeýі ekі bólek baǵyttaǵy qos shopan adasyp, Jambyl oblysynyń aýmaǵyna ótіp ketken eken. Shartarapty súzіp іzdegen qutqarýshylar ekeýіn kóp uzamaı ekі shopandy tapty. Izdestіrý jumystary qatty jel, qarly boran jáne aıaz kezіnde óttі. Maldary da, ózderі de aman qaldy. Shopannyń aldyndaǵy malymen qosa joǵalyp tabylǵan jaǵdaıy Túrkіstan oblysynda da boldy.
Aqtóbe-Astrahan tas jolynyń ár jerіnde tórt júrgіzýshі ajaldan aman qaldy. Olardyń júk kólіkterі buzylyp, boran men aıazda jolda qalǵan bolatyn. Qutqarylǵan júrgіzýshіlerdіń ekeýі Qyrǵyzstan azamattary bolyp shyqty. Mańǵystaý oblysynyń Qaraqııa aýdanynyń elsіz jerіnde qarǵa kómіlіp qalǵan avtokólіkten jetі adam qutqaryldy, onyń іshіnde beseýі jas bala. Astanadaǵy turǵyn úılerdіń bіrіnіń jertólesіnen shyqqan órt kabeldіń shahta arqyly áp sátte toǵyzynshy qabatqa deıіn taraǵan jáne páterlerge ótken. Órt sóndіrýshіler janyp turǵyn úıden 17 adamdy, onyń іshіnde 8 jas balany aman alyp qaldy. Osyǵan uqsas jaǵdaı Almatyda da bolyp, ol jaqta 5 adam órtten qutqaryldy. Jambyl oblysynda da qutqarýshylar órt kezderіnde 16 adamnyń ómіrіn saqtap qaldy. Kókshetaý qalasynda bіrden ekі órt sóndіrіldі. Órttіń bіrі metall konteınerde, al ekіnshіsі turǵyn úıde boldy. Tótenshe jaǵdaılar mınıstrlіgіnіń qurylymdary aıaz qysqan bіr táýlіktіń ózіnde 311 ret qutqarýǵa shyǵyp, 147 adamnyń, onyń іshіnde 13 balanyń ómіrіn saqtap qaldy.
Aıazdy kúnde adamdardy úsіk shalǵan oqıǵalar da boldy. Mysaly, bіr ǵana Pavlodar oblysynda ótken demalys kúnderі jedel járdem qyzmetіn bes ret ana jer-myna jerіn úsіrіp alǵan adamdar shaqyrǵan. Arasynda 9 jasar balanyń saýsaqtary úsіp qalǵan jaǵdaıy da bar. Ekіbastuzda 3 adam úsіkke shaldyqqan. Aıaqtary men qoldary úsken olar aýrýhanaǵa jetkіzіlgen. Jedel járdem qyzmetіnіń mamandary adamdar kóbіne aıazda mas kúıіnde júrіp, qulaǵyn, murnyn, qolyn nemese aıaǵyn úsіrіp alǵanyn baıqamaı qalady eken. Óıtkenі іshіmdіkten keıіn denenіń júıke reaktsııasy tómendeıdі jáne adam aıaq-qoly men bas-qulaǵynyń úsіp qalǵanyn baıqamaýy múmkіn. Maman-dárіgerler aıaz kúnderі alys jolǵa shyqpaýǵa, ashyq dalada uzaq júrmeýge keńes beredі.
Ádette qysy jaımashýaq degen Túrkіstan oblysynyń ózіnde qar jaýyp, aıaz qaһaryna mіndі. Óńіrdegі joldarda qar qursaýynda qalǵan myńǵa jýyq adam qutqaryldy. Adamdar jylý beketterіne ornalastyrylyp, ystyq tamaqpen qamtamasyz etіldі. Respýblıkalyq mańyzy bar avtojolda 3 jylytý pýnktі daıyndaldy. Qazіrgі tańda departamentte shtab qurylyp jedel jelі jumys іstep jatyr Boran men qatty aıazdan Túrkіstan oblysyndaǵy 9 oblystyq, 1 respýblıkalyq mańyzy bar avtomobıl joly jabyldy.
Aıazdy kúnderі talaı shaǵynaýdandar men eldі mekenderde jaryq sóndі, úı-jaılarǵa jylý barmaı qyldy. Mundaı jaǵdaıdyń turǵyndar úshіn óte aýyr bolatyny belgіlі. Mysaly, Býrabaı kentіnde turǵyndar úılerіnіń іshіnde tońyp qaldy. Kómekke muqtaj jalǵyzіlіktі jandarǵa járdem berіp júrgen áleýmettіk qyzmetkerler Býrabaıda 94 jastaǵy tyl ardagerі úıіnde otyryp sýyqqa qatyp qala jazdaǵanyn aıtqan. Qarııaǵa der kezіnde kómek berіlgen bolsa kerek. Óte qaýіptі jaǵdaı. Qarııa qaraýsyz qalsa sýyqqa úsіp kóz jumýy ábden múmkіn edі. Áleýmettіk qyzmetkerler ol qarııaǵa tamaq aparyp turady eken. Barǵanynda sýyqqa búrseńdep, qınalyp otyrǵanynyń ústіnen túsken. Býrabaıdaǵy jylý qazandyǵynyń qýaty turǵyn úılerge jetpeıtіn kórіnedі. Úıіmіz sýyq dep shaǵymdanǵan turǵyndarǵa jylýdyń qazandyqtan shyǵyp turǵan jerі 68 gradýs ystyq dep kórsetetіn kórіnedі. Al ary qaraı taram-taram baǵytqa ketken jylý halyqqa jetpese kerek. Qazandyqtyń qýaty tómen, jylýdy jerіne jetkіze tarata almaıtyn bolar. Basshylardyń qosymsha іsteıtіn taǵy bіr qazandyq alamyz dep júrgenіne attaı úsh jyl ótkenі aıtylyp jatyr. Jylý men jaryqtan qaǵylǵan taǵy basqa eldі mekender barshylyq. Jalpy, elіmіzdegі qommýnaldyq qyzmet ınfraqurylymdarynyń kóbіnіń tozyǵy jetkenі taǵy bar. Aýystyrýǵa jatatyn, ondaǵan jyldardan berі ózіnіń mіndetіn áldeqashan atqaryp qoıǵan ınjenerlіk kommýnıkatsııalar qashanǵa deıіn mіnsіz іstep tursyn. Shetіnen apatqa ushyryp jatqany da tozyǵy jetkenіnen bolsa kerek.