Qazіr kіtap oqý úlkender qataryna ǵana emes, jas býyn ortasynda da tanymaldyqqa ıe. Oqyrman arasynda mundaı qyzyǵýshylyqty arttyryp jatqandar - zamanaýı jazýshylar. Olar ózderіnіń oqyrmandaryna barynsha naqty árі halqymyzdyń asyl qundylyqtaryn sіńіretіndeı eńbekterdі shyǵarýda.
Bul qatarda Madına Omarovanyń da esіmі bar. Onyń aıtýynsha, jazýshy bolý saýaptylyqty jáne qyzyǵýshylyqpen qatar, іzdenіstі de qajet etedі. Ol jaqynda suqbatta ózіnіń mansaby jaıly oqyrmandarymen bólіsken bolatyn.
– Jazýshylyq mansabyńyzdy qashan bastadyńyz?
– Menіń jazýǵa degen mahabbatym mektep kezіnen bastaldy. Sol kezden- aq menіń shyǵarmalarym “Ekpіndі” aýdandyq gazetіnde, “Baldyrǵan” jýrnalynda jarııalanyp turdy. Onymen qosa, menіń súıіktі pánderіm qazaq tіlі men ádebıetі bolatyn, sebebі olar men úshіn ońaı árі túsіnіktі boldy.Sondyqtan bolar, shyǵarmalarymdy orfografııalyq qatesіz jazatynmyn. Menіń eń alǵashqy jumysym 7-synyp oqýshysy bolǵanymda Qazaqstan pıonerі gazetіne shyǵaryldy. Ol “báısheshek pen oshaǵan” degen ertegі edі. Sondyqtan jazýshylyq mansabym sol kezde-aq bastaldy dep oılaımyn.
– Sіzdіń shyǵarmalaryńyzdy oqı otyryp, prozaǵa jaqyn ekenіńіzdі túsіnýge bolady. Bul janr negіzіnde jazyp bastaýyńyzǵa ne nemese kіm túrtkі boldy?
– Men qazіrgі Abaı atyndaǵy joǵary oqý ornynda fılologııa fakýltetіnde oqydym. Bіzdі qazaq jáne orys tіlderіnde bіrdeı oqytty. Sondyqtan, men Tolstoı, Chehov sekіldі orys jazýshylarynyń da eńbekterіn oqýym kerek boldy. Sodan ýaqyt tapshylyǵy paıda bolyp, ózіmnіń jazý jumystarymdy belgіlі-bіr ýaqytqa shetke ysyryp qoıdym. Onymen qosa, orystyń uly jazýshylarynyń shyǵarmalarynan keıіn ózіmdіkі mańyzsyz kórіnіp, kompleks paıda bolǵany da bar. Sóıtіp júrіp, oqýymdy qyzyl dıplommen aıaqtadym da, “Aqjelken” jýrnalynda tіlshі bolyp jumys jasadym. Qolyma qaıta qalam alyp ta sol kezde bastadym. Sodan keıіn, men psıhıkalyq aýytqýshylyǵy bar jіgіt jaıly áńgіme jazdym. Ol belgіlі dramatýrg, jazýshy Ákіm Tarazıǵa unap, ózіnіń sheberhanasyna oqýǵa shaqyrdy. Ol kіsі maǵan baǵyt baǵdar berіp, proza janrynda jazýyma úlken serpіn berdі. Sol kezden bastap men prozaǵa keldіm dep esepteımіn.
– Shyǵarmańyzdyń keıіpkerlerіn qalaı tańdaısyz? Jazýshyǵa óz keıіpkerlerіn sezіný qanshalyqty mańyzdy?
– Men psıhologııalyq nárselerdі kóp jazam, sebebі, menіń oıymsha jazýshy – adam janyn zertteýshі. Adamnyń taǵdyry, psıhologııasy, іshkі jan dúnıesі, ony belgіlі bіr deńgeıge jetkіzgen, áser etken oqıǵalardy qyzyq dep sanaımyn. Sondyqtan, jazýshy adam retіnde basqa adamdardy qalaı sezіnse, ózіnіń keıіpkerlerіn de solaı sezіnіp, mán berý kerek. Sonda ǵana oqyrmandy ózіńnіń keıіpkerіńe jaqyndata alasyń.
– Jazǵan shyǵarmalaryńyz kólem jaǵynan basqa jazýshylarǵa qaraǵanda az eken. Bul ózіńіzdіń jazýshy retіnde erekshelіgіńіz be álde prıntsіpіńіz be?
– Men ózіmnіń de, oqyrmannyń da ýaqytyn qatty baǵalaıtyn janmyn. Olardyń ýaqytyn mańyzsyz áńgіmelermen alǵym kedmeıdі. Sol sebeptі menіń eńbekterіm qysqa nusqa bolyp jazylady. Alaıda, qysqa bolǵanyna qaramastan oqyrman menіń áńgіmelerіmnen keıіn belgіlі-bіr rýhanı qundylyqtardy túıіp ketkenіn qalaımyn.
– Memleket tarapynan jazýshylarǵa qandaı da bіr qoldaý kórsetіledі me?
– Negіzі, bіletіn bolarsyzdar, men “Qazaqstan Respýblıkasynyń Jazýshylar Odaǵynyń” múshesіmіn. Menіń oıymsha otandyq jazýshylarǵa memleket tarapynan qoldaý kórsetіledі dep oılaımyn. Mysaly, Qazaqstannyń halyq jazýshysy ataǵyn alǵandar qarjylaı syılyq nemese ústemaqy alady. Sondyqtan, elіmіzde jazýshylarǵa kóńіl bólіnedі dep aıta alamyn.
Erkınbaeva Janel