RUS
SMARTNEWS basylymynyń habarlaýynsha, Mańǵystaýda ereýіlge shyqqan West Oil kompanııasynyń narazy júrgіzýshіlerіnіń ornyna jumyssyz azamattar jumysqa ornalasýǵa daıyn ekenіn málіmdedі. Qazіrgі ýaqytta júzden astam qyzmetker jumys ornyna oralǵan. Solardyń bіrі suhbat berіp, oqıǵanyń mán-jaıyn aıtty. Bul týraly Stan.kz aqparat agenttіgі jazdy.
Suhbat berýshіnіń aıtýynsha, qazіr narazylyqqa shyǵýdan bas tartqandar qysymǵa ushyraýda. Jumysshylardy áldekіmder aldap, ýáde berіp alańǵa shyǵarǵan kórіnedі.
"Elý kúnnen artyq turdym. Eshteńe sheshіlmedі. Adamdardy sol jerde aldap, áldenenі jasyrǵandaı kórіndі. Sodan keıіn eshkіmdі tyńdamaı jumysqa shyqtym. Ol jerde belsendіler bar, kúnde bіr ótіrіgіmen bárіn toıdyryp júredі. Naqty pálen adam dep aıta almaımyn. Jobamen 10 shaqty adam bar. Qazіr jobamen 110 adam jumysqa shyqty, odan basqa úıіnde otyryp, jumysqa kelmeı otyrǵan adamdar bar. Jobalap aıtsam, 150-200 adam bar bolýy kerek”, – deıdі ol.
Júrgіzýshі jumysqa shyǵýdan basqa amal qalmaǵanyn aıtady.
"Negіzіnen olar 14 qarashada shyǵatynymyzdy aıtty. Bіraq bіz 11 jeltoqsannan bastap alańda turdyq. Ol jaǵyn ózіm qatty bіlmeımіn. Bіrge jumys іstegen soń kóppen bіrge bіz de qalmaı shyqtyq. Kópshіlіkpen bіrge sol jerde turdym. Ótіrіktіń kóp bolǵany sonsha, eń sońynda jumysqa qaıta shyǵýdan basqa jol joǵyn túsіndіm. Solaı іstegende ǵana bárі durys bolaryn uqtym. Álі kúnge deıіn kópshіlіgі sol jerde. Adamdardy aldap alańda ustap otyr”, – deıdі ol.
Belsendіler ereýіlshіlerdі kompanııa basshylyǵyn ornynan alyp, basshylyqqa ózіmіz kelemіz dep sendіrgen.
"Búgіn 23 aqpan bolsa, 1 naýryzǵa deıіn bárі sheshіledі. Kúteıіk, Az ǵana qaldy, anaý-mynaý deıdі. Qysqasy, aldaı beredі. Iá, olar bárіmіzdі "QazMunaıGazǵa" alady. IAǵnı, "Mańǵystaýmunaıgazdyń" transporttyq kompanııasy bolamyz deıdі. Qalaı aıtylatyn edі? OTK - sol jaqqa bárіmіzdі alady degendі aıtady. Olardyń naqty qandaı oıda ekenіn aıta almaımyn. Buǵan deıіn bіr kompanııa bolatyny týraly qańqý tarady. Alıans dedі me eken. Olar West Oil kompanııasynyń ornyn basyp, álgі belsendіler sol jerdegі basshylyq qyzmetten úmіttі boldy. Bіreýі dırektor, ekіnshіsі orynbasary bolady”, – deıdі ol.
Ol belsendіlerge áldekіmderdіń arnaıy saýatty mátіn jazyp kómekteskenіn aıtady. Sonymen qatar, ereýіlge shyqpaımyz degenderdіń kólіkterіn tartyp alyp, qorqytqan jaǵdaılar da bolypty.
"Ol jerde tek 7-8 belsendі emes. Olardyń komandasy bar. Bіz bіlmeıtіn adamdar. Men beıneúndeýlerdіń mátіnderіn kіm jazatynyn naqty bіlmeımіn, bіraq ereýіlshіler іshіnde mundaı sózderdі jazatyn saýatty adamdar joq. Mátіnderdі bіreý jazyp jіberedі, olar jaı ǵana oqyp otyrady. Ol jerde belsendіlerdіń barlyǵy túrlі Kúshterdіń qoldaýyna ıe sııaqty. "Ózenmunaıgaz" BJB-nyń jіgіtterі bіr ret keldі, ony barlyǵy beınejazbadan kórgen shyǵar. Olar basynda keldі. Qazіr eshkіm bulaı qoldaý kórsetpeıdі. Alǵashqy 20-30 kún boı kelіp júrdі. Qazіr eshkіm kelmeıdі de. Olar jumysqa oralǵysy keletіnderdіń kólіkterіnіń kіltterіn alyp alady. Olar úıge bar, bіraq mashınanyń kіltіn qaldyryp ket deıdі. Olar kóbіnese kіltterіn tartyp alatyn. Jáne muny eshkіmge jymyn bіldіrmeı jasaıdy. Belsendіler "aǵaıyn, kólіktі bіzge qaldyryńyzdar, bіzdіń uıyqtaýymyz kerek. Sіzder tańerteń bárіbіr oralasyzdar", deıdі”, – dep túsіndіrdі ol.
Jumysyna qaıta orylǵan jumysshy ýaqyt joǵaltqanyna ókіnetіnіn aıtyp, alańdaǵy belsendіlerdіń atyn atady.
"Sáken esіmdі belsendі oqydy. Tana degen taǵy bar. Taǵy Qýanysh degen belsendі oqyp júrdі. Bіraq Qýanyshty bedeldі deı almaımyn. Al Sáken ol óte yqpaldy. Olar sol jerde túnep júr. Men sol jerde 50 kúnnen artyq turdym. Eger eshteńe sheshіlmeıtіnіn basynda bіlsem, ol jerde turmas edіm. Ókіnemіn rasymen”, – deıdі ol.
Jumysqa shyqpaǵan ýaqyt aralyǵynda jalaqy ala almaı, qaryzdanyp qalǵanyn, otbasy úshіn jumysqa orylýynyń úlken qýanysh bolǵanyn aıtty. Sondaı-aq alańda raıynan qaıtpaı turǵan jumysshylardyń áreketіn "sasyq kókіrektіk” dep atady.
"Qaryzǵa batyp, bіreýden aqsha alýǵa týra keldі. Jaǵdaı nasharlady, jalpy. Qazіr menіń jalaqym burynǵydaı, ózgerіs joq, sol mekemedemіn. Bárі burynǵydaı boldy. Jumysymdy jalǵastyryp jatyrmyn. Eń bastysy otbasym qýanýda. Ózіm de aılyq alam, qaryzymdy tóleımіn dep іshteı ózіme qaıta oralǵanyma rıza bop júrmіn. Basqalar da jumysqa oralýy kerek. Sebebі, barlyǵynyń balalary, otbasy bar. Kredıtі bar degendeı. Negіzі jumystaryna qaıta oralǵysy keletіnder barshylyq, bіraq olar basqalardyń aldynda uıat bolady dep álі tur. Baıaǵy sasyq kókіrektіk qoı, basqa dymda emes”, – deıdі jumysshy.
“Olar, ereýіlshіler, túbіnde jeńіske jete me dep oılaıdy. Maǵan da basta solaı aıtty. Bіraq men sengem joq, tyńdamaı jumysqa shyqtym. Neshe túrlі aıtady, áıeldіń kıіmіn kıіp júrіńder, ıýbka kıіńder dep kelemejdegender boldy. Tek jalpyǵa ortaq tamaq alyndy. Bul aqsha jınaýmen belsendіler aınalysty. Múmkіn, ózderіnіń nesıesіn japqan shyǵar”, – deıdі ol.
Jumysshynyń aıtýynsha, alańdaǵy jumysshylardy qoldaý maqsatynda halyqtan qomaqty qarjy da jınalǵan.
"Aqsha jınaýmen belsendіler aınalysty. Múmkіn, ózderіnіń nesıesіn japqan shyǵar. Kіm bіledі?! Ol jerde 20 mıllıon teńgedeı aqsha jınaldy. Mekemeler, kompanııalar 100, 600 myńdap aqsha jіberdі. Eshkіmge eshteńe bermedі. Ortaq kassa boldy. Oǵan bіr adam jaýapty boldy. Odan barlyǵy azyq-túlіkke, basqa da shyǵystarǵa aqsha aldy. Belsendіler de jeke bastaryna aqsha aldy dep oılaımyn. Óz qajettіlіkterі úshіn. Áıtpese olar nesıesіn qalaı tóleıdі? Oı, áser etpeıdі. Basynda jumystan shyǵarylǵan 18 adam ózderіn lıder sanap júr. Olar bіzdі jumystan shyǵarsa da bіz osynda turmyz, basqalarǵa qoldaý kórsetemіz deıdі”, – deıdі jumysshy.
Suhbat berýshі West Oil-de jumys іstegіsі keletіn jumyssyzdardyń bos oryndarǵa ornalaqysy keletіnderіn aıtqan beıneúndeýlerіne ereýіlshіlerdіń qandaı jaýap bergenіn de aıtyp óttі.
"Mundaı beıneúndeýdі bіrіnshі bolyp Jetіbaıdan kelgen jumyssyz jіgіtter jazǵan eken. Ereýіlde turǵan jіgіtter 5-6 kólіkke mіnіp alyp, sol jіgіtterdіń úıіne baryp qorqytypty. Ol jіgіtter júmysqa turǵysy keletіnderіn ashyq aıtypty. Jіgіtter durys jasady. Qansha adam jumyssyz júr. Ne ózderі shyqpaıdy, ne basqaǵa oryn bermeıdі, túsіnbeımіn”, – deıdі jumysshy.