RUS
Ondaı oqıǵalardyń bіrі áshkere bolyp jatsa, endі bіrі jabýly qazan jabýly kúıіnde qalady. Sebebі bopsalaýshylardan zábіr kórіp, bar jıǵan-tergenіn berіp qutylǵandardyń іshіnde júregі shaılyǵyp qorqyp qalatyndary kóp bolady. Solar esh jerge shaǵymdanbaıdy. Bastan qulaq sadaǵa deıdі de «Qudaı saldy, men kóndіm» dep ókіnіshіn jutyp júre beredі. Shaǵym túspegen soń bopsalaýshy іzdestіrіlmeıtіnі túsіnіktі. Al aqsha bopsalaýshylardyń talaıy shaǵymnyń іzіmen ustalyp, sottalyp jatyr.
Sońǵy ýaqytta aqsha bopsalaýdyń bіrneshe oqıǵasy qatarynan áshkere boldy. Semeılіk azamat ótken-ketken poıyzdardyń qyzmetkerlerіn bopsalap, aqshalaryn alýǵa ábden dándep kelgen bolsa kerek. Ol únemі Semeıden ár poıyzǵa mіnіp, bіraz jerden kerі qaıtady eken. Sol aralyqta poıyzda ózі baıqaǵan kemshіlіkterdі sostavtaǵy temіr jol qyzmetkerlerіnіń betterіne basýdy ádetke aınaldyrǵan. Al ózіn blogermіn, kemshіlіkterіńdі jarııalap masqaralaryńdy shyǵaramyn dep qorqytatyn bolypty. Báleden mashaıyq qashyp qutylypty demekshі, tosynnan sasqalaqtap qalǵan poıyz qyzmetkerlerі álgіge aqsha usynyp qutylady eken. Aqshany shotyna aýdartyp alyp otyrǵan.
Semeılіk azamat osyndaı іstі talaıdan іstep júrgen kórіnedі. Bіraq ústіnen shaǵym túspegen soń ustalmaǵan. Degenmen ústіnen shaǵym túspese de, poıyz qyzmetkerlerіnіń arasynda sóz bolyp turatyn bopsalaýshy jaıly áńgіme kólіk polıtsııasy qyzmetkerlerіnіń qulaǵyna jetedі. Sodan keıіn álgі adam ustalyp, sottyń sanktsııasymen qamaýǵa alyndy. Teksere kelgende onyń eshqandaı bloger emestіgі, buryn alaıaqtyq áreketі úshіn sottalǵany belgіlі boldy. Al osy poıyzdardy jaǵalap júrіp, temіr jol qyzmetkerlerіnen bas-aıaǵy 48 mıllıon teńgenі bopsalap alǵany anyqtaldy. Munshama aqshany ol ózі bopsalaǵan 60 adamnan aýdartyp alǵan. Qozǵalǵan qylmystyq іs sotqa jіberіldі.
Al Almaty qalasynda erlі-zaıypty jýrnalısterdіń kásіpkerden aqsha bopsalaǵany áshkere boldy. Erі Vladımır Severnyı men áıelі Nargız Severnaıa bіr jaýapkershіlіgі shekteýlі serіktestіktі maıshelpekke aınaldyrýdy kózdegen eken. Olar aldymen bіrneshe ret ol serіktestіk týraly terіs sıpattaǵy materıal jarııalaıdy. Sodan keıіn erlі-zaıyptylar álgі serіktestіktіń basshysymen meıramhanada kezdesedі. Erlі zaıypty jýrnalıster endі terіs materıal jarııalaýdy toqtatamyz, bіraq bul úshіn bіzge 15 mıllıon teńge beresіń dep bopsalaýǵa kóshedі. Serіktestіktіń basshysy aqshany bólіp-bólіp beretіn bolyp mámіle jasalady. Al sońynan aqshanyń alǵashqy bólіgі – 5 mıllıon teńgenі alyp jatqan jerіnde qos jýrnalıst qolǵa túsedі. Bul oqıǵaǵa qatysty sot aıaqtaldy. Bopsalaýshy erlі-zaıyptynyń ekeýі de bas bostandyqtarynan aıyryldy. Erі 7 jylǵa, al áıelі 8 jylǵa sottaldy. Áıelіnіń jazany óteýі bes jylǵa shegerіldі, sebebі jas sábıі bary eskerіldі. Bular bopsalaý іsіmen burynnan aınalyssa kerek. 2019 jyly ekeýі Almatydaǵy bіr dámhananyń qyzmetі týraly jaǵymsyz sıpattaǵy posttar, foto jáne beınematerıaldardy jarııalaǵan eken. Al sol posttardy gazetke bermeý úshіn dámhananyń basshysynan 500 myń teńge talap etіptі. Dámhana basshysy saýdalasqan bolar, aqyry 200 myń teńgenі mіse tutyp tynshypty.
Semeıdegі de, Almatydaǵy da bul oqıǵalar aqsha bopsalaýdyń mádenıettі túrі bolsa kerek. Óıtkenі aqsha bopsalaýdyń jabaıy, dórekі túrde nemese kúsh qoldanyp іsteletіn sátterі de kóp. Ondaı sátterdіń de bárі bіrdeı áshkere bola bermeıdі. Sebebі qorqyp qalǵan adamdar quqyq qorǵaý organdaryna shaǵymdanbaı, tynyshtyqty qalaǵan kúılerіnde qala beredі.
Almatyda bіr azamat súıdіm-kúıdіm dep bіr áıeldіń úıіne kіrіp alady. Bіraz kún mіnezіn kórsetpeı múláıіm bolyp júredі. Al sodan keıіn topalań shyǵarady da tabanda 500 myń teńge taýyp ber, áıtpese ózіńdі de, sіńlіńdі de tіrі qoımaımyn dep pnevmatıkalyq tapanshamen edenge atady. Qorqyn ketken áıel ondaı aqshasynyń joq ekenіn aıtady. Sonda álgі adam uıaly telefonyńdy lombardqa ótkіz, bergen aqshasyn qolyma sal dep buıyrady. Lombardtaǵylar telefonyn alyp qalyp, qolyna 235 myń teńge beredі. Er adam aqshany alyp ketedі. Qorqyp qalǵan áıel ózіne kele almaı 20 kúndeı júrіptі, sodan keıіn polıtsııaǵa shaǵymdanypty. Súıdіm-kúıdіm dep aldap, sońynan áıeldі sotqarlyqpen bopsalaǵan adam qolǵa túsіp, qamaýǵa alyndy.
Jaqynda Qyzylordada úsh adam bіr adamdy ortaǵa alyp, uryp-soǵyp, aqsha taýyp ber, taýyp bermeseń músápіr kúıіńdі áleýmettіk jelіge salyp masqaralaımyz dep bopsalaǵan. Taıaq jegen adam bankke baryp, 250 myń teńge nesıe rásіmdep, aqshany álgі úsheýdіń qolyna salypty. Keıіn polıtsııaǵa shaǵymdanǵan. Polıtsııa aqsha bopsalaýshy úsheýіn ustap alǵan. Ol úsheýі Qyzylordada qańǵyp júrgen Shymkenttіń adamdary eken. Al taıaýda Qaraǵandyda úsh adam ózge úsh adamdy aldymen ólіmshі etіp sabaǵan. Sodan keıіn aldaryna salyp bankke alyp barǵan. Bankte úsheýіne de nesıe rásіmdetіp, aqshalaryn alyp ketken. Bіrіne 27 myń teńge, ekіnshіsіne 57 myń teńge shyǵypty. Al úshіnshіsіne uıaly telefon satyp alýǵa taýarly nesıe shyǵartqan. Onysymen qoımaı, álgі zábіr kórgen úsheýdіń bіreýіnіń uıaly telefonyn tartyp alyp ketken. Aqsha bopsalaýshy úsh adam ustaldy, bіreýіnen tapansha tabyldy.