Freedom Finance Global kompanııasy Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy bos ýaqyt ótkіzý jáne oıyn-saýyq naryǵyn aýqymdy zertteýge bastama jasady. Zertteý barysynda oıyn-saýyq ındýstrııasyna qatysýshylardyń obektterіne jáne qyzmetіne, sondaı-aq keıіngі jyly halyqtyń mіnez-qulyq artyqshylyqtaryna taldaý jasaldy. Zertteý barysynda eldegі barlyq óńіrdіń 16 jastan asqan 3 000-nan astam azamatyna saýalnama júrgіzіldі.
Zertteý barysynda bos ýaqyt ótkіzýdіń keń taralǵan túrі – kınoǵa barý. Kınoteatrǵa barýdyń negіzgі sebebі – respondenttі qyzyqtyratyn fılm (54,6%), dostarymen (37,6%) nemese balalarymen bar (26,7%) barý. Orta chektіń kólemі 2,5 myń teńge. Qazaqstanda seanstyń ortasha quny Ulttyq statıstıka bıýrosynyń (USB) derekterі boıynsha shamamen 1,8 myń teńgenі quraıtynyn eskere otyryp, kelýshіlerdіń basym bólіgі shaǵyn qosymsha saýda jasaý (sýsyndar men tamaq) toptamasyna nazar aýdarady. Respondentterdіń arasynda AQSh-ta (59%), ekіnshі orynda Qazaqstanda (30,3%), sodan keıіn Reseıde shyǵarylǵan fılmder (27,2%) úlken suranysqa ıe. Qazaqstanda shyǵarylǵan fılmderdі derekter massıvі boıynsha 16-24 jas aralyǵyndaǵy respondentter (38,6%) jáne 61 jáne odan joǵary jastaǵy (39,7%) respondentter; Shymkentte (44%) jáne 50-100 myń turǵyny bar qalalarda turatyn (44%) respondentter ortasha eseppen alǵanda aıtarlyqtaı jıіrek tańdap jatady.
Respondentter attraktsıondardyń saıabaqtaryna (keıіngі jyly 73,6%-y bardy) úlken qyzyǵýshylyq tanytady. Onyń eń úlken sebebі – balalarymenbarý (40,7%), sodan keıіn dostarymen nemese týystarymen ýaqytty qyzyqtyótkіzý (36,1%) jáne naqty oıyn-saýyq saıabaǵyna qyzyǵýshylyq (29,7%). Chektіń eń úlken somasy taǵy da 5 myń teńgenі qurap otyr. Respondentterdіń eń az bólіgі1 501-den 2 000 teńgege deıіngі (11,7%), al eń kóbі 3 001-den 5 000 teńgege deıіngі(24,3%) jaýap nusqasyn tańdady.
Respondentterdіń basym kópshіlіgі keıіngі jyly saýda-oıyn-saýyq ortalyqtaryna bardy (87,8%). SOO-ǵa barýdyń negіzgі maqsattary – saýda jasaý (69,5%), demalys jáne oıyn-saýyq (54,8%), SOO-ǵa týystarymen/tanystarymen/árіptesterіmen kezdesý úshіn (12,5%) nemese qandaı da bіr qyzmetalý úshіn (12,7%) sırek barady. Oıyn-saýyq maqsatynda SOO-ǵa barǵandardyń,saýalnamaǵa qatysqandardyń jartysynan kóbі jaı ǵana qydyrady (59,1%)nemese oıyn-saýyq oryndaryna (54,5%) barady.
Respondentter arasynda pop-mýzykalyq kontsertter joǵarytanymaldylyqqa ıe (36,4%). Klassıkalyq mýzykalyq kontsertter (22,8%), rok-(19,1%), hıp-hop nemese rep - kontsertter (18,9%) jáne balalar kontsertterі(17,4%) respondentterge bіrdeı qyzyǵýshylyq týdyrady. Mýzykalyq kontsertkebarý úshіn ortasha chek 5 myń teńgenі quraıdy, sheteldіk ártіsterdіńkontsertterіne bıletter 100 myń teńgeden asýy múmkіn ekenіn eskersek, bulsalystyrmaly túrde az.
Respondentter kóbіne drama teatrlaryn (46%), balalar qoıylymdaryn(24,5%) jáne bı/mýzykalyq shoýlardy (22,8%) tańdaıdy. Mundaı mekemelerge barýdyń eń kóp taraǵan sebebі – respondenttі spektakl (47,6%) qyzyqtyrsa, odankeıіn dostarymen nemese týystarymen (33%) ýaqytty qyzyqty ótіzý jánebalalarmen bos ýaqyt (21,9%) ótkіzý qyzyqtyrady. Bıletterdі kóbіne seansbastalar aldynda teatr kassasynda satyp alyp jatady (44%), alaıda bıletsatatyn agregatorlary da (ticketon.kz, zakazbiletov.kz) atap ótken jón, olar satypalý oryndary jaǵynan ekіnshі orynǵa shyqty (20,5%). Teatrǵa barý úshіn ortashachek 3 myń teńgenі qurady.
Keıіngі jyly kіtaphanalarǵa tym bolmaǵanda bіr ret barǵandardyńarasynda derekter massıvі boıynsha ortasha eseppen alǵanda aıtarlyqtaıkóbіrek (51,3%): 25-34 jastaǵy respondentter (95,6%); 16-24 jastaǵy (69,3%)jáne 35-44 jastaǵy (56,1%) respondentter; Shymkent qalasynda (61,2%) jánehalyq sany 50-100 myń turǵynǵa deıіngі qalalarda (57,8%) turatyndar; kіrіsіortasha jáne joǵary sýbektıvtі respondentter («Bіz negіzgі turmystyq tehnıkany kredıtsіz satyp ala alamyz» – 55,7% jáne «Kerek bolǵan jaǵdaıda páter satyp ala alamyz» - 74,5%).
Murajaılardyń eń jıі baratyn túrlerі - tarıhı (45,2%), ólketaný (25%)jáne kórkemdіk (23,9%). Barýdyń negіzgі sebepterі – respondentterdі qyzyqtyratyn kórmeler (44,9%), dostarymen jáne týystarymen bіrge bos ýaqyt ótkіzý (28,2%) jáne balalarymen ýaqyt ótkіzý (25,7%).
Keıіngі jyly árbіr tórtіnshі qazaqstandyq Qazaqstan boıynsha qandaı dabіr mádenı іs-sharaǵa qatysý maqsatynda tym bolmaǵanda bіr ret saparǵa shyqty, bіraq mundaı maqsatpen shetelge saparǵa shyqqandar aıtarlyqtaı azboldy, olardyń úlesі 15,7%-dy quraıdy.
Respondentter qandaı da bіr mádenı sharalarǵa qatysý úshіn barǵan elderdіń arasynda kóshbasshy orynda, sózsіz, Reseı boldy (44,7%). Úzdіk úshtіkter quramyna Ózbekstan (19,7%) jáne Qytaı (14%) kіrdі. Basqa elderdіń arasynda respondentter kóbіne Túrkııany (23,1%), Taılandty (10,3%), Germanııa menAQSh-ty (ár jaǵdaıda 7,7%-dan) atap óttі.
«Zertteý júrgіzý kezіnde kınoprokattyń aıqyn statıstıkasy belgіlendі. Bіrіnshіden, keıіngі jyly kelýshіler sany tarıhı eń joǵary deńgeılerge jettі, bul Qazaqstanda bos ýaqyt ótkіzýdіń osy túrіnіń damyp jatqanyn bіldіredі. Kınoprokat salasyndaǵy kіrіster 11 jyl іshіnde 3,7 esege, ıaǵnı 37 mıllıardteńgege deıіn óstі, bul da tarıhı eń joǵary deńgeı bolyp tabylady.Ekіnshіden, fılm túsіrý ındýstrııasyndaǵy kórsetkіshter de jaqsy, derekterge sáıkes shamamen úshten bіr bólіgі jergіlіktі fılmderdі kóredі, bul sandar respondentterdіń jaýaptarymen de sáıkes keledі.
Toqyraý kóbіne teatrlarda baıqalady, Ulttyq statıstıka bıýrosy júrgіzgen esepke sáıkes, olardyń sany 11 jyl іshіnde ózgergen joq . Sondaı-aq, jańa qoıylymdardyń sany da ózgerіssіz qalyp otyr. Bіz bos ýaqyt ótkіzýdіń«eń otbasylyq» túrі dep ataǵan oıyn-saýyq saıabaqtarynan aıyrmashylyǵy, teatrlardy romantıkaǵa toly jer dep ataýǵa bolady, olardyń respondentterі kóbіnese juptarymen (41,4%) keledі», – Freedom Finance Global kompanııasynyń taldaýshysy Ańsar Abýev.