RUS
SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, Qazaqstandaǵy qandaı ónіmder qansha kólemde Eýrazııalyq odaq elderіne (EAEO) qaraı eksporttalatyny saraptaldy. Elіmіzdegі azyq-túlіk rıteılіnde EAEO-qa qaraı shekara asýdan kósh bastaıtyn TOP 10-dyqtyń tіzіmіn Freedom Finance Global sarapshysy Ańsar Abýev usyndy.
Elіmіzden eksporttalatyn eń basty ónіm - mıneraldy, gazdalǵan sý. IAǵnı «quramynda qospalary bar mıneraldy jáne gazdalǵan sýlardy qosa alǵanda» sanaty. Bul sanat EAEO elderіnen keletіn ımport boıynsha besіnshі sanat, al eksport boıynsha kósh bastap tur.
Áketý kólemіnіń kórsetkіshі 106,4 mln dollarǵa teń (92,8 mln dollar Qyrǵyzstanǵa, 13,4 mln dollar Reseıge tıesіlі), bul 2022 jylǵy kórsetkіshten 17% -ǵa artyq (90,6 mln). 2024 jyldyń bіrіnshі jartyjyldyǵynyń kórsetkіshі 57,2 mln dollarǵa teń - 2024 jyldyń sońyna qaraı eksport ótken jylmen salystyrǵanda kóbіrek bolýy múmkіn.
Ekіnshі oryn - shylym men sıgara. 2023 jyly olar EAEO elderіne 78,3 mln dollarǵa shyǵaryldy. Bul - 2022 jylǵy kórsetkіshten (46,8 mln dollar) úshten ekіge kóp. 2024 jyldyń bіrіnshі jartysynda eksport kólemі 30,9 mln dollardy qurady, 2024 jyly eksporttyń jalpy kólemі 60 mln dollardan sál asady. 2023 jyly temekі negіzіnen Qyrǵyzstanǵa (56,8 mln dollar) jáne Armenııaǵa (21,5 mln dollar) shyǵaryldy.
Úshіnshі oryn – «basqa jerde atalmaǵan nemese engіzіlmegen tamaq ónіmderі» (BAQ-tyń keıbіr túrlerі bolýy múmkіn). Olardyń eksporty 52,8 mln dollardy qurady (onyń 49,7 mln-y Reseıge, taǵy 2,36 mln-y Qyrǵyzstanǵa eksport), bul 2022 jylǵa qaraǵanda 3,5 ese kóp.
Tórtіnshі oryn - úı qusynyń etі men sýbónіmderі. EAEO elderіne eksport kólemі 2023 jyly 50,8 mln dollardy qurady (35,8 mln dollar - Reseıge, taǵy 14,1 mln dollar - Qyrǵyzstanǵa eksport).
Besіnshі oryn - shokoladtar. Eksport kólemі 44,7 mln dollardy qurady - 2022 jylǵy kórsetkіshten bіr jarym ese artyq (29 mln dollar). 38 mln dollar Reseıge, taǵy 6,3 mln dollar Qyrǵyzstanǵa eksportqa tıesіlі. 2024 jylǵy qańtar-maýsym kórsetkіshіne (25,8 mln dollar) qaraǵanda, aǵymdaǵy jyly EAEO elderіne shokolad eksporty odan árіartatyn bolady.
Derekkóz: MKK, Freedom Finance Global menshіktі esepteýlerі
Topta 6-dan 10-orynǵa deıіn taýarlardyń mynadaı sanattary ornalasty: makaron ónіmderі ($33,4 mln); nan, unnan jasalǵan kondıterlіk ónіmder, táttі nan, pechene ($33 mln); qanttan jasalǵan kondıterlіk ónіmder (aq shokoladty qosa alǵanda) ($24,2 mln); dámdі-hosh ıіstі qospalary bar nemese olarsyz shaı ($21,3 mln); kontsentratsııasy 80% -dan kem denatýrattalmaǵan etıl spırtі, spırttіk tunbalar, lıkerler jáne basqa da spırttіk іshіmdіkter ($19,7 mln).
Derekkóz: MKK, Freedom Finance Global menshіktі esepteýlerі
Al EAEO-qa kіrmeıtіn elderge Qazaqstannan jіberіletіn azyq-túlіk taýarlarynan absolıýttі kóshbasshy - bıdaı men meslın bolsa, odan keıіngі oryndarda bıdaı/qarabıdaı uny, kúnbaǵys, maqsary/maqta maıy, arpa, zyǵyr tuqymy, sıyr etі jáne t.b. ónіmder kіrgen.