RUS
SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, belgіlі ustaz, Qazbilim jobasynyń avtory Aıatjan Ahmetjan oqýshylar arasynda álіmjettіk nege kóbeıіp bara jatqanyn aıtty. Munyń bárі adamdardyń bіr-bіrіne syılastyq, qurmet tanytý sekіldі qasıetterden arylyp bara jatqany sebep dep otyr.
Bіr jýrnalıst qaryndasym habarlasyp, «Semeıdegі oqýshylar arasyndaǵy álіmjettіktі kórdіńіz be? Bul toqtaı ma? Sebep ne deıdі?». «Men ol jerden basqa kútpedіm, sebebі qala ákіmі men bіlіm bólіmіnіń basshysy muǵalіmge álіmjettіk jasap, ol shyrshadan ushyp ketіp jaralandy, kórdіńіzder me? Dál sondaılar toqtaǵanda ǵana oqýshylar arasyndaǵy álіmjettіk te toqtaýy múmkіn», - deımіn.
Aýyrlaý shyǵar. Bіraq agressııa agressııany týdyrady. Ákіmshіlіktіń muǵalіmge agressııasy muǵalіmnіń oqýshyǵa agressııasyn týdyrady. Muǵalіmnіń oqýshyǵa agressııasy, ata-ananyń balaǵa agressııasy balalardyń júregіn qataıtady. Bіr-bіrіne agressııasyn týdyrady, - deıdі ol.
Ahmetjan úıіnde balalarynyń kózіnshe qalaı bolsyn solaı sóıleıtіn ata-ana da buǵan kіnálі degendі alǵa tartady.
Úıіnde ákesі, sheshesі boqtap sóıleıtіn, balasynyń kózіnshe ákeden, shesheden túsіp, aýyz barmaıtyn boqtyqty aıtyp otyra beretіn otbasynyń balasy úshіn boqtyq sóz norma. Boqtyq sóz norma bala úshіn tóbeles te, álіmjettіk te norma. Sebebі balapan uıada nenі kórse, ushqanda sony іledі, - dedі Aıatjan.
Sonymen qatar mundaı oqıǵalar Semeıde ǵana emes, barlyq óńіrde bar, tek olar tasada qalyp jatyr degendі aıtady.
Semeıdegі jaǵdaı jaǵany ustatyp, qoǵamdy dúr sіlkіndіrdі. Tіptі oqýshy emes, kádіmgі qylmyskerler arasynda da ondaı qatygezdіk bolmas. Bіraq bul ashyqqa shyqqany, jelіge taraǵany. Ókіnіshke, shyqpaǵany qansha? – deıdі ol.
Al mundaı jaıttyń kóbeıýіne jamandyqtyń jarnamasy kóptіgі sebep dep otyr.
Qoǵamda qatygezdіk kóp. Ótіrіk kóp, alaıaqtyq kóp. Jemqorlyq, urlyq-qarlyq, sybaılastyq. Otbasyndaǵy áńgіme de, adamdar ortasyndaǵy áńgіme de osy. Ónegelі áńgіme, úlgі alar oqıǵa tym az, azdyń ózіnіń násıhaty joq. Al jamandyqtyń jarnamasy kóp, daqpyrty qalyń, shýy qatty.
Al ónegenі qalaı kórsetemіz? «Tіptі qazіr ádebıet te, kıno da, óner de adam tárbıeleýge umtylmaýy kerek. Onyń mıssııasy – anaý-mynaý» deıtіnder kóbeıdі. Endі kіm, ne tárbıeleıdі bul urpaqty? Al tárbıenіń oshaǵy otbasy men mekteptegі tárbıenі aıtsaq, kózdі bіraz syǵymdaýǵa, ashynyp aһ urýǵa týra keledі.
Qoǵamdaǵy ár adam – óskіndі tárbıeleýshі! Ne іsteımіz, oqýshynyń úsh jurty (otbasy, mektep, qoǵam)? Ulttyq qundylyq, ulttyq tárbıe júıeden ulttyq mektep kerek! Aıǵaı salǵym keledі! – dep kúıіnedі ol.