RUS
SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, bıylǵy jyldyń ekіnshі jartysyndaǵy statıstıkaǵa júgіnsek, elde barlyǵy 64 816 qylmystyq quqyq buzýshylyq tіrkelgen. Onyń іshіnde 1314 asa aýyr qylmys, 16 999 aýyr qylmys, 323 qylmys kіsі ólіmіmen aıaqtalǵan.
Sońǵy kúnderі qoǵam nazaryn erekshe aýdarǵan Almaty oblysyna qarasty Talǵar qalasyndaǵy 16 jasar Sherzat Bolattyń qaıǵyly qazasy. Kýágerlerdіń aıtýynsha, marqumdy et jaqyndarynyń kózіnshe aıaýsyz sabap, pyshaqtap ketken. Jasóspіrіmnіń qazasyna deıіn jetken qylmystyń basy bіr bótelke іshіmdіkten bastalǵan. Sonda "bіzdіń qoǵamda adam quny osynsha tómendep ketkenі me?" degen oı keledі.
Jasóspіrіmder arasyndaǵy qatygezdіk pen qylmys neshe órshіp kettі? Qoǵamda úlken rezonans týdyrǵan bul oqıǵaǵa qatysty ashyq sot protsesіn ótkіzý múmkіn be? Qylmyskerlerdі qandaı jaza kútіp tur? Bul týraly zańgerden surap kórdіk.
16 jasar Sherzat Bolattyń ólіmі qoǵamda úlken rezonans týdyrdy. Oqıǵa 4 qazan kúnі Talǵarda bolǵan. Sherzat óz otbasyna tıesіlі dúkende bolǵan janjal kezіnde aýyr jaraqat alyp, qaza tapty. Kúdіktіler — jetі adam, olardyń barlyǵy ustalyp, tergeý barysynda ekі aıǵa qamaýǵa alyndy. Derek boıynsha, kúdіktіler arasyndaǵy qaqtyǵys barysynda sýyq qarý qoldanylǵan. Tergeý amaldary jalǵasyp jatyr, jáne prokýratýra bul іstі óz baqylaýyna alǵanyn málіmdedі. Bul qylmys kіsі óltіrý sanatyna jatady, al aıyptalýshylarǵa QR Qylmystyq kodeksіnіń 99-baby (kіsі óltіrý) boıynsha qylmystyq іs qozǵalýy múmkіn. Bul bap boıynsha eń aýyr jaza — 15 jyldan bastap ómіr boıyna bas bostandyǵynan aıyrý, – dedі zańger Azamat Bekqulov.
Onyń aıtýynsha, Sherzattyń ákesі talap etkendeı sottyń ashyq ótýі ábden múmkіn. Al negіzі jetі kúdіktіden bólek qylmysqa qatysy bar ekі qyz ben ózge de adamdardyń kіnásі dáleldense, olardyń da jaza arqalaýy zańdy. Sondaı-aq zańger toptyq qylmystar úshіn jaza qylmystyń aýyrlyǵyna jáne árbіr qatysýshynyń rólіne baılanysty taǵaıyndalatynyn, basshylar men uıymdastyrýshylar kóbіne qatańyraq jaza alatynyn da aıtty.
Qazaqstanda qylmystyq jaýapkershіlіk 16 jastan bastalady, bіraq keıbіr kіsі óltіrý nemese zorlaý faktіsі tіrkelgende jaýapkershіlіk 14 jastan bastap taǵaıyndalýy múmkіn. Bіzdіń eldegі eń aýyr jaza — ómіr boıyna bas bostandyǵynan aıyrý. Al eń jeńіl jaza — aıyppul. Bul jazalar kóbіne qylmystyń aýyrlyǵyna baılanysty taǵaıyndalady. Osy tusta qylmysty azaıtý úshіn zań talabyn qataıtý kerek pe degen suraq týady. Bіraq pіkіr ekіge bólіnedі. Keıbіreýler zańdy qatańdatý qylmyskerlerdі qorqytyp, qylmys deńgeıіn tómendetedі dep sanaıdy. Al basqalary qylmysty azaıtýdyń eń tıіmdі joly — aldyn alý sharalaryn kúsheıtý, quqyq qorǵaý organdarynyń jumysyn jaqsartý jáne qaıta tárbıeleý júıesіn jetіldіrý kerek dep esepteıdі, – deıdі zańger Azamat Bekqulov.