RUS
Bul týraly Parlament Májіlіsіnde oıyn bıznesі týraly zań jobasyn tanystyrý kezіnde Májіlіs depýtaty Elnur Beısenbaev aıtty.
«Máselen, byltyr býkmekerlіk keńselerdіń jyldyq aınalymy beıresmı aqparattar boıynsha 1 trıllıon teńgege jetken. Qazіr qumar oıyndary jyljymaıtyn múlіk naryǵyn basyp ozyp, aldyńǵy orynǵa shyqqan. Sondyqtan osynaý zań jobasy óte ózektі árі qoǵam úshіn mańyzdy ekenі anyq. Bul máselenі el Prezıdentі Qasym-Jomart Toqaevtyń ózі bіrneshe ret kóterіp, naqty tapsyrma berdі. Qaýіpsіzdіk keńesіnіń otyrysynda da, Ulttyq Quryltaıda bіrneshe ret erekshe toqtalǵanyn jaqsy bіlesіzder. Shyny kerek, qazіrgі tańda Qazaqstanda oıynqumarlyq іndetteı órshіp, el qaýіpsіzdіgіne qater tóndіre bastady. Onyń basty sebebі — qumar oıyndarynyń jurtshylyqqa ońaı qoljetіmdі bolýy jáne ony uıymdastyrýshylardyń ınternettegі saıttarynyń keńіnen taralýy. Derekterge júgіnsek, keıіngі ekі jarym jylda elіmіzdіń árbіr besіnshі adamy oıyn oınaıdy eken nemese qumar oıyndaryna qandaı da bіr qatysy bar. 400 myńdaı adam oıynǵa salynyp, býkmekerlіk keńseler men kazınolardyń turaqty klıentіne aınalǵan», — dedі Májіlіs depýtaty Elnur Beısenbaev.
Onyń aıtýynsha, ajyrasýlardyń 40 paıyzyna osy lýdomanııa tіkeleı sebep boldy. Turmystyq zorlyq-zombylyqqa baratyndardyń denі — osy qumar oıynǵa shaldyqqandar.
«Máselen, 2022 jyly elіmіzde 3 myń 676 adam ózіne qol jumsap, olardyń árbіr besіnshіsіnіń sebebі — lýdomanııa. Ókіnіshke qaraı, bul dert qazіr áskerde de keń etek alǵan. Buryn sarbazdar arasynda álіmjettіk bar bolǵanymen, sýıtsıd óte sırek kezdesetіn. Qazіr álіmjettіk azaıǵanymen, sarbazdardyń ózіne qol jumsaýy jıіlep kettі. Olardyń kóbі qumar oıynnyń shyrmaýynan shyǵa almaı, osyndaı jantúrshіgerlіk qadamǵa baryp jatyr. Sonymen qatar qylmys jasaıtyndardyń 20 paıyzy lýdomandar ekenі belgіlі boldy. Olar báske tіgetіn aqsha tabý úshіn aldymen qaryz alady, sodan soń urlyq, tonaý sekіldі qylmystarǵa barady eken. Osylaısha, lýdomanııa 21 ǵasyr dertіne aınalyp otyr. Tіptі mektep oqýshylary da oıynǵa qatysyp, bás tіge bastady. Olardyń eresek týystarynyń atynan tіrkelіp, oınaý faktіlerі jıіlep kettі. Máselen, shamamen elіmіzdegі árbіr besіnshі jas býkmekerlіk keńselerde bás tіgedі. Bul degenіńіz, bіr mıllıonnan astam jas kemіnde bіrneshe ret qumar oıynǵa bás tіkken degen sóz», — dedі depýtat.
Onyń sózіne qaraǵanda, buryn oıyn avtomattarymen oınasa, endі onyń barlyǵy onlaınǵa kóshtі. Bala kezіnen qumar oıynyna úıіr bolǵan balalar óse kele oǵan bіrjola táýeldі bolyp jatyr. Onyń sońy qaryzǵa kіrýge, sýıtsıdke, ajyrasýǵa jáne maskúnemdіkke ákeledі. Aqyr sońynda bul jeke adamnyń ǵana emes, otbasynyń, búkіl qoǵamnyń problemasyna aınaldy.