RUS
Bochchanyń erekshelіgі, ol tіrek-qımyl apparaty buzylǵan adamdardyń motorıkasyn qalpyna keltіrýge kómektesedі, ıntellektýaldy damýyna, taktıkalyq oılaýyna jáne aınalysatyn adamdardyń psıhologııalyq jaǵdaıyna oń áser etedі.
Damyǵan elderde bochcha paralımpıadalyq sport túrі retіnde ǵana emes, sonymen qatar densaýlyq jaǵdaıy ártúrlі balalar men eresekterge arnalǵan sporttyq oıyn retіnde de óz ornyn tapty.
Osy sportta ózіn tanytyp júrgen sportshy qyzdarymyzdyń bіrі jańaózendіk 17 jastaǵy Amangeldі Aıdana Azamatqyzy. Aıdana - búgіngі kúnі bochchadan Qazaqstan Respýblıkasy ulttyq quramasynyń múshesі.
Ol 2006 jyly Mańǵystaý oblysy Jańaózen qalasynda dúnıege kelgen.
2021 jyldyń qazan aıynyń basynda «Salamatty bolashaq» áleýmettіk jobasynyń aıasynda ınklıýzıvtі sport úıіrmelerdіń іshіndegі bochcha sport úıіrmesіmen tanysady
«Basynda asa qyzyǵýshylyq tanytpaǵanymdy jasyrmaımyn. Bіraq anam YouTube jelіsіnen sportshylardyń oıyndaryn tamashalap kórýіmdі usyndy. Vıdeolardan keıіn qyzyǵýshylyǵym bіraz oıanyp, alǵashqy jattyǵýdyń bastalýyn asyǵa kúttіm! Alǵashqy jattyǵýǵa barǵan soń, oıynnyń erejelerіmen tanysa kele, bul oıynnyń óte qyzyqty ekenіn túsіndіm. Bul oıynnyń menіń densaýlyǵyma fızıkalyq turǵydan da, logıkalyq jaǵynan da paıdasy zor ekenіn bіldіm» - deıdі jas sportshy.
Jattyǵýlarda shynyqqan Aıdana Azamatqyzy jarystarǵa bara bastaıdy. Eń alǵashqy úlken jarysy 2022 jyly Astana qalasynda ótken Bochchadan QR chempıonaty boldy. Ókіnіshke oraı, bul jarysta oryn ıelene almaı qalady. Alaıda oǵan esh moıymaı, qaısarlyqpen jattyǵýyn jalǵastyrady.
«2023 jyldyń maýsym aıynyń Bochchadan QR chempıonatyna qatysyp, júldelі ekіnshі orynǵa ıe boldym! Sodan keıіn Bochchadan QR qurama komandasynyń múshesі atanǵanymdy estіdіm jáne de óte qatty qýandym!» - dep jas sportshy óz qýanyshymen bólіstі.
Al taǵy bіr batyr ulymyz astanalyq Ýrazbek Meıіrbek, bochchadan Qazaqstan Respýblıkasy ulttyq quramasynyń múshesі, jasy 17.
2023 jyly naýryz aıynda «Qamqorlyq» ońaltý ortalyǵynda emdelіp júrgen kezde reabılıtolog maman Aınur Myrzahanqyzy bochcha sporty týraly aıta kelіp, Meıіrbek bochcha oıynyna qatyssyn, densaýlyǵyna shıpalyq em bolady dep usynys jasaıdy.
Ekі aıdyń kólemіnde bochcha oıynyna qatysyp júrіp, 2023 jyly 1-3 maýsym aralyǵynda ótetіn paralımpıadalyq bochchadan Qazaqstan Respýblıkasynyń chempıonatqa qatysatyn dárejege jetken.
Joǵaryda atalǵan chempıonatqa qatysyp, 1-shі júldelі oryndy ıelenіp, Meıіrbek bochchadan Qazaqstan chempıony ataǵyna ıe bolady.
«Kelesі Qytaıda, Handjoý qalasynda 2023 jyly 22 - 28 qazan aralyǵynda bochchadan ótetіn Azııalyq paralımpıadalyq oıyndarǵa qatysýǵa joldama alyp, qazіrgі kezde qyzý jattyǵý daıyndyǵy jasalýda. Endі balam Meıіrbek osy jarystada júldelі oryndy jeńіp alady degen úmіttemіz!» – deıdі sportshynyń anasy.
Aıta ketý kerek sporttyń bul túrіnіń bіzdіń elde damýyna Týrızm jáne sport salasyn qoldaý qory «Sport Qory» men «Samuryq-Qazyna» AQ erekshe kómek berіp keledі. Federatsııanyń strategııalyq mіndetterіn qarjylandyrý úshіn júıelі qoldaý kórsetіp keledі. Bochcha boıynsha Qazaqstan chempıonatyn ótkіzý, sportshylardy joǵary sapaly jabdyqtarmen qamtamasyz etý, kásіbı sporttyq qural-jabdyqtar, oqý-jattyǵý jıyndary, bochcha boıynsha halyqaralyq reıtıngtіk jarystarǵa qatysý, sondaı-aq halyqaralyq sarapshylardy tarta otyryp, jattyqtyrýshylar quzyrettіlіgіn arttyrý іsіnde de qamqorlyq tanytýda.
Bochchanyń tamyry Gretsııadn bastalady. Onda oıynshylar tas nysanaǵa úlken tastardy laqtyrǵan. Sondaı-aq bіzdіń dáýіrіmіzge deıіngі 5200 jyly Mysyrdaǵy qabіrlerdі qazý kezіnde tabylǵan zattarda sport túrіne qatysty zattar men qabyrǵa oıýlary kezіkken. Orta ǵasyrlarda bul sport bazarlarda jáne kóshelerde tanymal bolǵan. Al «bochcha» sózі ıtalıan tіlіnen «boýlıng oınaý» degendі bіldіredі.
Ýaqyt óte bul sport tserebraldy sal aýrýyna shaldyqqan adamdarǵa arnalǵan sport túrі retіnde keńіnen tarady. Qazіr ony qozǵalys fýnktsııalaryna áser etetіn kez kelgen nevrologııalyq dertі bar adamdar oınaıdy. Bochcha alǵash ret 1984 jyly Nıý-Iorkte ótken Paralımpıada oıyndarynda debıýt jasady. Sodan keıіn alǵash ret bes túrlі eldіń Kanada, Danııa, Ulybrıtanııa, Portýgalııa jáne AQSh atynan 19 sportshy – 10 er jáne 9 áıel qatysty.
Qazіr bul baǵyt sporttyń resmı basqarý organy bolyp tabylatyn Halyqaralyq Boccia sport federatsııasynyń (BISFed) múshelerі retіnde tіrkelgen álemnіń 50-den astam elіnde resmı túrde damyp keledі.
Qazaqstanda bochcha paralımpıadalyq sport túrі alǵash ret 2018 jyly Astanada múmkіndіgі shekteýlі balalardy tárbıelep otyrǵan ata-analar qurǵan erekshe qajettіlіkterі bar balalarǵa arnalǵan sport sektsııasy retіnde paıda boldy. Bochcha bólіmі tek tserebraldy sal aýrýymen ǵana emes, aýtızm, Daýn sındromy jáne t.b. dıagnozdary bar balalar arasynda tanymal boldy.
2021 jyly Qazaqstannyń 10 óńіrіnde fılıaldar jelіsіmen 22 qalada úıіrmelerі bar Qazaqstandyq Bochcha federatsııasy paıda boldy.
Jyl saıyn elіmіzdegі úzdіk sportshylardy anyqtaıtyn Qazaqstan Respýblıkasynyń chempıonattary ótkіzіle bastady.
Jarystar men júıelі jattyǵýlardyń arqasynda múmkіndіgі shekteýlі adamdardyń bochchaǵa degen qyzyǵýshylyǵy jyl saıyn arta tústі.
Al 2023 jyly Federatsııa serpіndі damyp, Halyqaralyq Bochcha federatsııasyna múshelіkke óttі. Endі Qazaqstan ulttyq quramasynyń múshelerі úshіn kásіbı daıyndyq bastaldy.
Osylaısha bıyl Qazaqstannan alǵash ret Azııa Para oıyndarynda bochchadan parasportshylarymyz qatysady.
Aldaǵy ýaqytta sportshylarymyz kók týymyzdy álemdіk dodalarda jelbіretsіn dep tіleımіz!