RUS
Pіkіrtalastar men baıandamalarda adamzattyń eń keremet ǵylymı ónertabystary men jetіstіkterі týraly saýaldar kóterіldі.
Nobel Fest hedlaınerі, eń tanymal avtokólіk dızaınerі - Frenk Stıvenson. Ol ǵaryshtyq týrızm jáne jýyrda ushatyn taksı shyǵatyny týraly aıtty.
«Men álemge revolıýtsııa ákeletіn kólіkterdіń jańa túrіmen jumys іstep jatyrmyn. Adamdar tek ushaqpen ǵana emes, arnaıy ushatyn taksılermen de saıahattaı alady. Ol telefon arqyly basqarylady. Sonymen qatar, men ekіnshі jobamdy - ǵaryshqa ushatyn apparattardy daıyndap jatyrmyn. Arnaıy kapsýlada 8 adam jáne 1 ushqysh bar. Munymen 10 jyldyq kezeńnіń sońyna deıіn 400-ge jýyq sapar jasalady dep josparlanýda. Men bul jobanyń syrtqy dızaınyn jasadym. Men adamdardyń ómіrіne aıryqsha áser syılaıtyn saıahat syılaǵym keledі» , - dedі ol.
Qazaqstannyń qoǵam qaıratkerі, «Qaýіp-qaterdі baqylaý toby» konsaltıngtіk úkіmettіk emes uıymynyń dırektory Dosym Sátpaev qoǵamnyń ınnovatsııalarǵa qarsy turý jaǵdaıy týraly aıtyp berdі.
«Neolýddızm qoǵam úshіn problema bolady. Neolýddızm degenіmіz - jańa tehnologııalardy engіzýge jappaı qarsylyq. Bul qubylys jańa saıası qozǵalystarǵa negіz bola ma degen basty másele bar. Tehnologııany damytýdyń paıdasyn tek azshylyq qana emes, halyqtyń basym bólіgі de sezіnýі kerek. Bul bolashaqta Qazaqstanǵa da qatysty. Bіzdіń úkіmet jumys oryndaryn qysqartýǵa daıyn ba? Avtomattandyrý engіzіlse, jumyssyz qalǵandardy ne іsteý kerek?» - dedі sarapshy.
Is-shara spıkerlerіnіń arasynda ǵalymdar ǵana emes, úzdіk startapshylar da boldy. Solardyń bіrі - quny $11,5 mlrd turatyn álemdegі № 1 HR-startaptyń negіzіn qalaýshy Prasanna Sankar.
«Men 20 jasymda ınjener boldym. Mende aqsha bolmady, eshkіmdі tanymady, tek armanym bar edі. Menіń tańǵajaıyp nárse jasaǵym keldі jáne oǵan eń qolaıly oryn Sılıkon alqaby boldy. Bіz ol jerge synyptastarymmen bіrge kóshіp baryp, startapty bastadyq. Kóptegen sátsіzdіkterden keıіn men 15 jyldan soń 10 mıllıard dollardan asatyn kompanııany basqardym», - dep bólіstі ol.
Ol bolashaqta tehnologııa álemіnde ne bolatyny týraly óz boljamymen bólіstі.
«Menіń oıymsha, blokcheın - bul jańa ınternet. Sılıkon alqabyndaǵy Voll-strıtten, ıaǵnı qarjydan tehnologııaǵa ótken adamdar sáttіlіkke kezіktі. Al qazіr Sılıkon alqaby krıptovalıýtaǵa kóshýde», - dedі ol.
Adam sanasyna arnalǵan sessııada ekі sarapshy sóz sóıledі.
Adam mıyn zertteýdegі eń yqpaldy sarapshylardyń bіrі, psıhofızıolog, Máskeý memlekettіk ýnıversıtetіnіń professory Aleksandr Kaplan jasandy ıntellekttіń áserі týraly aıtty.
«Úlken jańalyqtardyń eshqaısysy algorıtm arqyly jasalmaıdy. Jasandy ıntellekt eshqashan keremet jańalyq ashpaıdy. Bul - adamnyń uly qupııasy. Jasandy ıntellekt buǵan qabіlettі emes. Degenmen, esepteý mashınalary bіz úshіn sheshіm qabyldaı bastaýy múmkіn degen qaýіp bar. Bіz jasandy ıntellektten ne qalaıtynymyzdy, ne іsteıtіnіmіzdі suraıtyn ýaqyt kelýі múmkіn. Bul jerde adamnyń sheshіmderіne kedergі jasaý qaýpіn de joqqa shyǵara almaımyz. Bіz AI-dan ne qalaıtynymyzdy, ne іsteıtіnіmіzdі suraıtyn ýaqyt kelse, tańǵalmańyz. Bul jerde adamnyń sheshіmderіne kedergі jasaý qaýpі bar. Bіz gýmanıtarlyq baǵyttaǵy tsıfrlyq álemge kelýіmіz kerek. Bul adamdardy túsіnetіn jáne adamdarǵa janashyrlyqpen qaraıtyn kіrіstіrіlgen modýlderі bar AI júıelerі bolýy tıіs», - dedі ol.
Kórnektі nevrolog, adam mıy jaһandyq jobasynyń negіzіn qalaýshy, London ýnıversıtettіk kolledjі Nevrologııa ınstıtýtynyń qurmettі professory Rıchard Frakovıak mıdy zertteý taqyryby boıynsha sóz sóılep, dementsııa dıagnozy týraly aıtty.
«Bіz 150 jyldyq ǵylymı oılaý kezeńіn aldyq jáne shyn mánіnde, dementsııa qazіr klassıkalyq aýrý emes ekenіn anyqtadyq. Psıhologtar 2005 jyly shyǵarǵan óte mańyzdy qorytyndy: ártúrlі dárіgerler bіr naýqasqa ártúrlі dıagnoz qoıýǵa beıіm. Bul psıhologııalyq erekshelіkterge baılanysty. Buryn bárі dementsııany kognıtıvtі buzylýlarmen jáne qartaıýmen baılanystyrdy. Alaıda psıhologııalyq jaǵy kóp jyldar boıy eskerіlmeı keledі. Al dementsııa Altsgeımer aýrýy emes, ol keıbіr naýqastarda dementsııa týdyrýy múmkіn. Bіraq bul negіzgі sebep emes», - dedі ol.
Nobel Fest – halyqaralyq EdTech platformasy. Festıvaldіń basty maqsaty – qazaqstandyqtardy bіlіmge, ǵylymǵa jəne ınnovatsııaǵa baýlý.
Nobel Fest jyl saıyn 100 elden 500 000 qatysýshy men 500 ýnıversıtettіń basyn qosady, jan-jaqty bіlіmnіń uzaq merzіmdі damýdaǵy jəne jarqyn bolashaqty qalyptastyrýdaǵy rólі týraly talqy alańyna aınalady.