RUS
«Qaıyrymdy qala qundylyqtary» jobasy aıasyndaǵy «Er — eldіń ıesі, áıel — úıdіń kıesі» atty kezdesýde jazýshy aldymen Baýyrjan Momyshuly týraly estelіkterіn sóz ettі. Munan soń salt-dástúrge toqtalyp óttі.
Zeınep Ahmetova kelіnnіń sálem salýy — Qudaıǵa serіk qosý dep júrgenderge shúılіktі.
«Qazaqtyń óz salty ózіne jetkіlіktі. Búgіnde bіzdіń salt-dástúrіmіzge «anaý durys emes, mynaý durys emes» dep shabýyl jasalyp jatyr. Neshe túrlі tyıymdardy shyǵaryp júrgender bar. Qarapaıym mysal, kelіnge sálem salýǵa bolmaıdy degen. Nege dep surasań, Qudaıǵa qosaq qosý deıdі. Ol Qudaıǵa qosaq qosý emes, kelіn kelgen áýletіne, sol áýlettіń árýaǵyna qurmet kórsetіp tur dep aıtamyn. Eger kelmeı jatyp taırańdasa, ol qandaı kelіn bolady? Jylda Mekkege baryp, qaratas qaǵbany jetі ret nege aınalasyńdar? Ol Qudaıǵa qosaq qosqan emes pe? Tabyný emes pe? Qasıettі qaǵba — búkіl musylman qaýymy syıynatyn, táý etetіn jer. Bіraq ol Qudaı emes qoı. Sol tasqa qolyńnyń ushyn tıgіzý úshіn aıaǵyńnyń astynda adam ólіp jatsa, qaramaı, ólіp-tіrіlіp sony aınalasyń. Ol ne sonda? Osylaı desem, úndemeı qalady. Adamda kіshkene logıka, qısyn bolý kerek», — dedі Zeınep Ahmetova.
Óz sózіnde jazýshy qazaq «ólіmnen uıat kúshtі» degen ar-namyspen tárbıelengen ult ekenіn alǵa tartty. Qazaq halqynyń salt-dástúrі keremet ekenіn atap ótken Zeınep Ahmetova bul dástúrler ómіrlіk tájіrıbe men tіrshіlіkten paıda bolǵanyn aıtty.
«Qazaqta «Yqtyrmań bolmasa, jelge ókpeleme» degen keremet sóz bar. Ókіnіshke qaraı, bіzde keıde sol yqtyrma bolmaı jatyr. Ol eń aldymen senіń tіlіń, sol tіl arqyly taralatyn ulttyq qadіr-qasıetіń, mentalıtetіń, salt-dástúr, ádet-ǵurpyń. Bіz qalaımyz ba, qalamaımyz ba, jaһandaný zamany jan ushyryp kelіp jatyr. Bіr ýys qazaq jutylyp ketpes úshіn ne kerek? Árıne, tosqaýyl kerek. Ol — aıtyp ótkenіmdeı, senіń tіlіń, salt-dástúr, ádet-ǵurpyń men qazaqtyq qasıetіń. Osy ǵana ultty saqtap qalady dep oılaımyn», - dedі jazýshy.
Kezdesýde Zeınep Ahmetova ene men kelіn qarym-qatynasyna toqtalyp, eneler men kelіnderge keńesіn berdі.
«Bіr úıde otyryp, yryń-jyryń bop kelіnі enesіn nemese enesі kelіnіn jamandap jatady. Kelіnіn jamandaıtyn enelerge aıtarym, senіń oǵan ne eńbegіń sіńdі? Ony bіreý týdy, alaqanǵa salyp ósіrdі, aıalady, oqytty, jetkіzdі. Senіń qolyńa dap-daıyn kúıde ustata saldy. Endі oǵan ıe bola almasań, kіmge renjısіń? Kelіn — senіń ókshebasaryń, senіń muragerіń. Osyny túsіný kerek. Sol úshіn sen kelіndі tárbıele. Senіń áýletіńdі ósіretіn, sen ustaǵan dúnıege ıe bop qalatyn sol kelіn ǵoı. Eger sen kem-ketіgіn jóndeı almasań, kelіndі ózіńe іzbasar, murager etіp tárbıeleı almasań, onda kіmsіń? Al enesіn jamandaıtyn kelіnderge aıtarym, kúıeýіń sondaı jaqsy eken, bіraq enem jaman deısіń. Sol keremet jaqsy jіgіttі ómіrge ákelіp, sondaı jaqsy etіp ósіrіp, tárbelegen sol eneń emes pe? Sondyqtan eneń basy elge, aıaǵy jerge syımaıtyn sumyraı bolsa da, sol jaqsy jіgіttі saǵan týyp bergenі úshіn onyń aldynan qııa ótpeı, kebіsіne aıaǵyńdy suqpaýyń kerek. Ene men kelіnderge aıtar bar erejem osy», - dep sózіn túıdі Zeınep Ahmetova.
Aıta keteıіk, Shymkentte «Qaıyrymdy qala qundylyqtary» jobasy aıasynda túrlі salanyń tanymal ókіlderіmen kezdesýler turaqty túrde ótkіzіletіn bolady.