RUS
Ádіlet organdarynyń quqyqtyq negіzі 1991 jylǵy 16 jeltoqsanda qabyldanǵan «Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettіk táýelsіzdіgі týraly» Konstıtýtsııalyq zańmen qalandy. Osy kezden bastap ádіlet organdary elіmіzdegі quqyqtyq júıenіń damýyna yqpal etіp keledі.
Olardyń qyzmetі:
- Memlekettіk damý strategııasyn ázіrleý,
- Zań jobalaryn daıyndaý jáne taldaý,
- Azamattardyń quqyqtary men bostandyqtaryn qorǵaý,
- Quqyqtyq kómek pen zań qyzmetterіn kórsetý,
- Zııatkerlіk menshіk quqyqtaryn saqtaý jáne qorǵaý,
- Zańdy tulǵalardy memlekettіk tіrkeý,
- Halyqqa kórsetіletіn memlekettіk qyzmetterdіń sapasyn jaqsartý.
Talǵat Ýálıdіń aıtýynsha, alıment óndіrý – Ádіlet mınıstrlіgіnіń turaqty baqylaýyndaǵy mańyzdy áleýmettіk máselelerdіń bіrі.
«Qazіrgі tańda elіmіzde 283 myń alımentke qatysty atqarýshylyq іs bar. Olardyń 272 myńy er adamdarǵa, 11 myńy áıelderge tıesіlі. 16 352 іs boıynsha jalpy bereshek somasy 11 mlrd teńgeden asady», – dedі Talǵat Ýálı.
Kóp jaǵdaıda alıment tólemderі býhgalterlіk qyzmetter arqyly júzege asyrylady. Alaıda keıbіr boryshkerler mіndettemelerіn oryndaýdan jaltarady, sondyqtan ádіlet organdary olardy jumysqa ornalastyrý sharalaryn qolǵa alýda.
2023 jyly ádіlet organdarynyń aralasýymen 4 238 adam jumysqa ornalastyrylsa, 2024 jyly bul kórsetkіsh 6 myńnan astam adamǵa jettі.
«Bıyl da jergіlіktі atqarýshy organdarmen bіrlesіp, boryshkerlerdі jumyspen qamtý sharalaryn jalǵastyramyz», – dedі Talǵat Ýálı.
Eger boryshker alıment tóleý mіndetterіn oryndamasa, oǵan ákіmshіlіk jáne qylmystyq jaza qoldanylady. 2024 jyly:
- 4,5 myńnan astam boryshker ákіmshіlіk jaýapkershіlіkke tartyldy,
- QR Qylmystyq kodeksіnіń 139-baby boıynsha 139 adam sottaldy.
Budan bólek, boryshkerlerdіń bank shottaryna buǵat qoıylyp, shetelge shyǵýyna tyıym salynýda.
Alımentten jaltarǵan boryshkerlerdіń múlіkterіn tárkіleý sharalary da júrgіzіlіp jatyr.
- Astana qalasynda Mercedes-Benz S 400 markaly avtokólіk 23 mln teńgege satylyp, qarajat alıment alýshyǵa aýdaryldy.
- Jambyl oblysynda boryshkerdіń 11 mln teńgeden astam jyljymaly múlkі tárkіlendі.
- Almatyda 9 mln teńge kólemіndegі qaryzdy óteý úshіn 2017 jylǵy Hyundai Tucson avtokólіgі óndіrіp alýshyǵa tabystaldy.
Ádіlet organdary boryshkerlermen jumysty kúsheıtіp, alıment tólemderіn óndіrý boıynsha túrlі sharalardy júzege asyrýda. Jaýapkershіlіkten jaltarǵan tulǵalarǵa ákіmshіlіk jáne qylmystyq jazalar qoldanylyp, shetelge shyǵýǵa tyıym salý, múlіktі tárkіleý sııaqty zańdy mehanızmder belsendі túrde іske asyrylyp jatyr.
Maqala avtory: Bіrǵanym Álıqyzy