Bıotehnologııa jáne farmatsevtıka sektoryna ınvestıtsııalaý zamanaýı naryqtaǵy bolashaǵy zor múmkіndіkterdіń bіrі bolyp tabylady. Bul salalar ǵylymı ınnovatsııalardyń aldyńǵy qatarynda jáne de serpіlіstі emdeý ádіsterі men medıtsınalyq tehnologııalardy usynady, olar densaýlyq saqtaý júıesіn túbegeılі ózgertіp, mıllıondaǵan adamnyń ómіr súrý sapasyn jaqsartýǵa qabіlettі. Bul rette, halyqtyń qartaıýyna, sondaı-aq sozylmaly aýrýlardyń taralýynyń ulǵaıýyna baılanysty ozyq medıtsınalyq sheshіmderge degen suranys artýda, bul osy salalarda jumys іsteıtіn kompanııalardyń uzaq merzіmdі jáne senіmdі túrde damýy úshіn ornyqty negіz jasaıdy.
Perspektıvalar
1. Innovatsııalar men jetіstіkter. Bıotehnologııa jáne farmatsevtıka salalaryınnovatsııalardyń qozǵaýshy kúshі bolyp tabylady, ıaǵnı kompanııalar únemі jańapreparattardy, gendіk terapııany jáne dıagnostıkaǵa arnalǵan quraldardy ázіrlep otyrady. Nátıjesіnde, bul jetіstіkterge ásіrese jańa preparat nemese tehnologııaretteýshі organdarda sertıfıkattaýdan ótkende jáne kommertsııalyq tabysqajetkende, ınvestıtsııalar úshіn aıtarlyqtaı múmkіndіk bar.
2. Densaýlyq saqtaýǵa degen úmіttіń artýy. Halyqtyń qarqyndy túrde qartaıýyjáne sozylmaly aýrýlardyń taralý deńgeıіnіń únemі artýy ozyq medıtsınalyqtehnologııalarǵa degen suranysty yntalandyrady. Bul úrdіs densaýlyq saqtaý máselelerіn tıіmdі sheshýge qabіlettі kompanııalardyń ósýіn qoldaý úshіn negіzbolady.
3. FDA maquldaýynan ósý áleýetі. AQSh-tyń Azyq-túlіk jáne dárі-dármekterbasqarmasynyń (FDA) tıіstі sertıfıkattaryn alsa, kompanııanyń aktsııalarqunynyń aıtarlyqtaı ósýіne ákelýі múmkіn. Naryqqa shyǵatyny jáne jańapreparattyń satylymy bastalatyny týraly habarlandyrýlar naryqtyqkapıtaldandyrýdy jáne kіrіstіlіktі aıtarlyqtaı arttyrýy múmkіn.
4. Strategııalyq serіktestіk jáne bіrіgý. Bıotehnologııalyq fırmalar men іrіfarmatsevtіk kompanııalar arasyndaǵy yntymaqtastyq, sondaı-aq qosylý jánebіrіgý jıі bolyp turatyn jaǵdaı. Bul serіktestіkter ónіmderdі ázіrleýdі jedeldetýjáne jetіldіrý protsesіne áser etýі, naryqqa shyǵý múmkіndіgіn jaqsartyp,ınvestorlar úshіn qosymsha qundylyq týdyrýy múmkіn.
5. Derbes medıtsınany damytý. Genomıka jáne jasandy ıntellekt sııaqtytehnologııalar derbestendіrіlgen medıtsınada tyń múmkіndіkter ashady. Bulemdeýdіń tıіmdі árі jeke sheshіmderіn jasaýǵa múmkіndіk beredі, bul óz kezegіndekompanııalardyń naryqtyq áleýetіn arttyrady.
Nova One Advisor kompanııasynyń sońǵy zertteýіne sáıkes, 2023 jyly álemdіkbıotehnologııalar naryǵynyń kólemі 1,54 trıllıon AQSh dollaryna baǵalandy jáne2033 jylǵa qaraı 5,68 trıllıon AQSh dollaryna jetedі dep boljanýda, bul 2024-2033jyldary 13,95%-dy quraıtyn ortasha jyldyq ósý qarqynymen (CAGR) ulǵaıdy.
Táýekelder
1. Retteýshі kedergіler. Retteýshі organdardyń sertıfıkattaýy kóptegen qujattyqrásіmdermen baılanysty qıyn da uzaq jol. Bolashaǵy bar baǵyttardyń kóbіklınıkalyq synaqtardan ótpeı jatady nemese normatıvtіk standarttarǵa sáıkes kelmeıdі, bul aıtarlyqtaı qarjylyq shyǵyndarǵa ákeledі.
2. Zertteýler men ázіrlemelerge jumsalatyn úlken shyǵyndar. Jańadárі-dármekter men medıtsınalyq tehnologııalardy ázіrleý úshіn zertteýler menázіrlemelerge (ǴZTKJ) aıtarlyqtaı ınvestıtsııalar qajet. Bul rette, eksperımenttіk preparattardyń az ǵana bólіgі naryqqa shyǵady, bul ǴZTKJ-ny tym qaýіptі jáne turaqsyz etedі.
3. Naryqtaǵy básekelestіk. Bıotehnologııalyq jáne farmatsevtıka sektorlaryjoǵary básekege qabіlettі. Básekelestіk artyqshylyqty saqtap qalý úshіnkompanııalar únemі jańashyldyq jasap otyrýy kerek, bul jyldam ózgeretіnjaǵdaılarda, álemdegі jáne jalpy naryqtaǵy jaǵdaılarda qıyn bolýy múmkіn.
4. Aktsııalardyń qubylmalylyǵy. Bıotehnologııalyq jáne farmatsevtіkkompanııalardyń aktsııalary, ásіrese klınıkalyq synaqtar, retteýshі sheshіmderjáne naryqtaǵy jaǵdaılar týraly jańalyqtarǵa baılanysty óte qubylmalybolýy múmkіn. Bul aktsııalar baǵasynyń aıtarlyqtaı ózgerýіne ákelýі múmkіn.
Bolashaǵy bar kompanııalar
Schrödinger, Inc. (SDGR)
Nysanaly baǵasy - 35 AQSh dollary, áleýetі - 56%
Schrödinger, Inc. dárі-dármektіń jasalýyn jáne materıaldardyń ázіrlenýіn jedeldetýúshіn ózіnіń esepteý platformasyn paıdalanady. Kompanııanyń baǵdarlamalyqjasaqtamasy zertteýshіlerge molekýlalyq ózara árekettesýdі joǵary dáldіkpenmodeldeýge múmkіndіk beredі, bul dárі-dármekterge bolashaǵy bar úmіtkerlerdі anyqtaýprotsesіn jeńіldetedі. Farmatsevtıka ónerkásіbі esepteý ádіsterіn kóbіrek engіzіp jatqan jaǵdaıda, Schrödinger dárі-dármekterdі ashýda revolıýtsııa jasaý úshіn ózіnіń áleýetіmenerekshelenedі.
CRISPR Therapeutics AG (CRSP)
Nysanaly baǵasy - 84 AQSh dollary, áleýetі - 45%
CRISPR Therapeutics AG transformatsııalyq genoterapııany ázіrleýge baǵyttalǵanjetekshі bıotehnologııalyq kompanııa. Kompanııa CRISPR/Cas9 tehnologııasyn paıdalana otyryp, aýrý týdyratyn genderdі dál óńdeý arqyly aýyr aýrýlardy emdeýge tyrysady.CRISPR Therapeutics kompanııasy oraq tárіzdі jasýshaly anemııa jáne beta-talassemııasııaqty aýrýlardy emdeýge baǵyttalǵan kúshtі portfelіmen genetıkalyq medıtsınanyńaldyńǵy qatarynda.
Illumina, Inc. (ILMN)
Nysanaly baǵasy - 142 AQSh dollary, áleýetі - 22%
Illumina, Inc. genetıkalyq taldaýǵa arnalǵan mıkromassıvterge negіzdelgen sekvenırleýmen sheshіmderdіń álemdіk kóshbasshysy. Kompanııanyń tehnologııalary derbestendіrіlgenmedıtsınany, dıagnostıkany jáne bıotehnologııalyq zertteýlerdі damytýda sheshýshі rólatqarady. Illumina kompanııasynyń jańa býyndy sekvenırleý salasyndaǵy ınnovatsııalary genetıkalyq aqparatty neǵurlym qol jetіmdі ettі, bul genetıkalyqaýrýlardy túsіný men emdeýdegі іlgerіleýge yqpal etedі.
Abbott Laboratories (ABT)
Nysanaly baǵasy - 125 AQSh dollary, áleýetі - 20%
Abbott Laboratories bul — ónіmderіnіń aýqymy keń, sonyń іshіnde dıagnostıkalyqquraldary, medıtsınalyq qurylǵylary, azyq-túlіkterі jáne brendtіk djenerıkterі barártaraptandyrylǵan medıtsınalyq kompanııa. Abbott kompanııasynyń dıagnostıka menmedıtsınalyq jabdyq salasyndaǵy joǵary orny oǵan densaýlyq saqtaý salasyndaǵysheshіmderge degen suranystyń, ásіrese sozylmaly aýrýlardy basqarý jáne jyldamdıagnostıkalaý salalarynda suranystyń artýyna múmkіndіk beredі.