RUS
Bastapqy óndіrіsten qosylǵan quny joǵary ónіm óndіrýge kóshý úshіn ınvestıtsııalyq sýbsıdııalar sheńberіnde standarttardy 50%-ǵa deıіn arttyrý arqyly aýyl sharýashylyǵy ónіmderіn tereń óńdeýdі damytýdy yntalandyrý sharalary ázіrlenedі, sondaı-aq salyq saıasatyn qaıta qaralatyn bolady, dedі AShM basshysy.
Sondaı-aq, mınıstrdіń aıtýynsha, mal sharýashylyǵy jáne ósіmdіk sharýashylyǵy ónіmderіn tereń óńdeýdі damytýǵa ınvestıtsııalardy, onyń іshіnde transulttyq kompanııalardy belsendі tartý josparlanyp otyr. Et, sút jáne astyq, sondaı-aq ónerkásіptіk jylyjaı sharýashylyǵyn damytý basym baǵyttarǵa aınalady. Nátıjesіnde AÓK eksportynyń jalpy kólemіndegі óńdelgen ónіm eksportynyń úlesі 70%-ǵa deıіn jetkіzіletіn bolady.
Erbol Qarashókeev qoldanysta Soltústіk Qazaqstan oblysynyń tájіrıbesі boıynsha AÓK-degі іrі jobalardy qarjylandyrý boıynsha baǵdarlama baryn eske saldy. Bıyl 65 sút-taýar fermasyn salýǵa 100 mlrd teńge bólіndі, bul sút óndіrý kólemіn 373 myń tonnaǵa ulǵaıtýǵa múmkіndіk beredі. 2024 jyly jobany іske asyrýǵa taǵy 100 mlrd teńge bólý kózdelіp otyr.
Memleket basshysynyń tapsyrmasy boıynsha bıyldan jyldan bastap aýyl sharýashylyǵy kooperatsııasyn damytý esebіnen aýyl halqynyń tabysyn arttyrý jónіndegі «Aýyl amanaty» baǵdarlamasyn aýqymdy іske asyrý bastaldy.
Aýyl turǵyndaryna jeńіldіkpen shaǵyn nesıe berýge 100 mlrd teńge bólіndі. Zańnamalyq negіz qalyptastyrylyp, aýylsharýashylyq kooperatıvterі úshіn ınvestıtsııalyq sýbsıdııalaý sheńberіnde 50% - ǵa deıіn kóterіlgen normatıvter jáne jeńіldіktі salyq salý kózdelgen, - dep atap óttі AShM basshysy.
Budan basqa, mashına-traktor parkіn jańartý maqsatynda bıyl Prezıdenttіń tapsyrmasy boıynsha «Jasyl Damý» qarajatynan otandyq óndіrіstіń aýyl sharýashylyǵy tehnıkasynyń lızıngіne 20 mlrd teńge bólý máselesі pysyqtalyp jatyr. Sonymen qatar jemshóp daıyndaý tehnıkasy men sýarýdyń mobıldі júıelerіn qarjylandyrýǵa 20 mlrd teńge bólіndі. Jalpy, «QazAgroQarjy» AQ arqyly aýyl sharýashylyǵy tehnıkasynyń jeńіldіktі lızıngіnіń jyl saıynǵy kólemі 170 mlrd teńgeden asady. Bolashaqta bul kólemdі ulǵaıtý josparlanyp otyr.
Erbol Qarashókeev sondaı-aq dástúrlі ótkіzý naryqtaryn saqtaý jáne jańa eksporttyq baǵyttardy josparly túrde ashý jónіndegі sharalaryn baıandady. Ónіm eksportyn damytý úshіn qazіrgі kedergіlerdі alyp tastaý, veterınarııalyq jáne fıtosanıtarııalyq talaptardy kelіsý, áleýettі ımporttaýshylarmen jáne sheteldіk árіptestermen kelіssózder protsesterіn jandandyrý esebіnen eksport nomenklatýrasyn odan árі keńeıtý jónіndegі jumys jalǵasyn tabady. Sonymen qatar qazaqstandyq kásіporyndardy eksporttaýshylardyń sheteldіk tіzіlіmderіne engіzý jumystaryda jalǵasady.
«Bіlіm-ǵylym-óndіrіs» tıіmdі júıesіn qalyptastyrý úshіn zertteý ýnıversıtetterіnіń rólіn kúsheıte otyryp, damyǵan elderdіń tájіrıbesі boıynsha agrarlyq ǵylym júıesіn reformalaý júrgіzіletіn bolady. Ǵylymnyń naqty óndіrіsten alshaqtyǵyn eńserý kerek, dep atap óttі mınıstr.
Sondaı-aq, tehnologııalar transfertіn durys ornatý josparlanyp otyr. Otandyq ǵalymdar ónіmdіlіktі arttyrý nemese janýarlardyń salmaǵyn arttyrý úshіn álemdіk tájіrıbede burynnan belgіlі jáne qoldanylatyn jańalyqtardy beıіmdeıtіn bolady. Ol úshіn ulttyq Agrarlyq ǵylymı-bіlіm berý ortalyǵy verıtıkaldy ıntegratsııalanǵan agrotehnologııalyq habqa aınalady.
Tanylǵan sheteldіk agronomııalyq ortalyqtarymen tolyqqandy ǵylymı-praktıkalyq yntymaqtastyq ornatý, sondaı-aq jeke ǵylymı-tehnologııalyq bastamalardy qoldaý jáne bіlіm berý baǵdarlamalaryn agrarlyq sektordyń qajettіlіkterіne qaraı beıіmdeý kózdelgen.
Ósіmdіk sharýashylyǵynda joǵary rentabeldі daqyldardyń alqaptaryn ulǵaıtý, sýdy kóp qajet etetіn jáne dara daqyldy egіsterdі qysqartý arqyly egіs alqaptaryn ártaraptandyrý jumystary kúsheıtіletіn bolady.
Budan basqa, klımattyń ózgerýіne beıіmdelgen otandyq selektsııa júıesіn, tuqymdar men otyrǵyzý materıaldaryn qadaǵalaýdyń aqparattyq júıesіn qurý jónіndegі sharalardy kózdeıtіn 2024-2028 jyldarǵa arnalǵan selektsııa men tuqym sharýashylyǵyn damytý jónіndegі keshendі jospar bekіtіletіn bolady.
Sonymen qatar, Azyq-túlіk korporatsııasynyń turaqtandyrýshy rólіn belsendі paıdalaný maqsatynda onyń qyzmetі tek astyqtyń ǵana emes, sonymen qatar aýyl sharýashylyǵy ónіmderіnіń basqa da túrlerіnіń baǵasynyń qubylmalylyǵyn tómendetýge baǵyttalatyn bolady.
Ol úshіn Azyq-túlіk korporatsııasynyń aýyl sharýashylyǵy ónіmderі naryǵynda taýarlyq ınterventsııalar júrgіzý tetіgі pysyqtalyp jatyr. Sondaı-aq, onyń tarapynan óńdeýshіler úshіn belgіlengen baǵamen úshjaqty forvardtyq satyp alýdy engіzý arqyly aýyl sharýashylyǵy ónіmderіn óndіrý, saqtaý jáne ótkіzýdіń tolyqqandy jelіsіn qurýda jeke naryqqa járdemdesetіn bolady.