RUS
Bul týraly smartnews.kz saıty habarlap otyr.
Ony sýdy tuzdardan tazartý úshіn ǵana emes, sonymen qatar radıoaktıvtі suıyq qaldyqtardy dıstıllıatsııalaý úshіn de paıdalanýǵa bolady.
EUÝ ǵalymdary sýdy tuzdardan, pestıtsıdterden, munaı ónіmderіnen, glıýkozadan jáne aýyr metall ıondarynan tazartý úshіn elіmіzde shyǵarylatyn trek membranalaryn modıfıkatsııalaý ádіsterіn zerttep jatyr. Súzgіlerdіń bіregeılіgі EUÝ ınjenerlіk zerthanasynda ázіrlengen trek membranalardy paıdalaný bolyp tabylady. Ǵalymdar juqa polımerlі plenkalardan jasalǵan aýyr ıon údetkіshіn qoldanady. Ǵylymı ázіrlemelerdіń arqasynda súzgіler sýdy tek tuzdan ǵana emes, sonymen qatar munaı men radıoaktıvtі qaldyqtar tárіzdі ártúrlі maıly suıyqtyqtardan da tazartýǵa múmkіndіk beredі.
«Bіzdіń súzgіlerdіń artyqshylyǵy nede? Olar ámbebap. Ony qarapaıym súzgіleýde ǵana emes, sonymen qatar radıoaktıvtі suıyq qaldyqtardyń membranalyq dıstıllıatsııasynda da qoldanýǵa bolady. Trek membranalary bіrqatar erekshe qasıetterge ıe, bіraq membranalyq dıstıllıatsııa men sensorlyq úrdіsterde tıіmdі paıdalaný úshіn olardyń ústіńgі jaǵyn ózgertý qajet. Osy maqsatta bіz ony qarapaıym jáne arzan ádіspen ózgertý joldaryn zerttedіk. Bul - ártúrlі monomerlerdіń fotoınıtsııalanǵan egý polımerlenýі. Sýdy tuzsyzdandyrý úshіn membranalyq dıstıllıatsııada, sondaı-aq qorǵasyn, kadmıı jáne glıýkoza ıondaryn anyqtaýǵa arnalǵan elektrohımııalyq datchıkter retіnde qoldanylatyn sý-maı emýlsııalaryn bólýge qabіlettі jaqsartylǵan sıpattamalary bar membranalar alyndy», - dep atap óttі EUÝ Injenerlіk beıіndegі zerthananyń aǵa ǵylymı qyzmetkerі, jobanyń jaýapty oryndaýshysy Ilıa Korolkov.
Fıltr - trek membranalarynyń eń qarapaıym qoldanysy. Ǵalymdar buǵan deıіn sýdy tazartýǵa jáne ony іshýge qaýіpsіz etýge múmkіndіk beretіn súzgі qurastyrǵan. Bіraq ol sýdy tek mıkroorganızmder men bakterııalardan ǵana tazartty, al tuzdardan, vırýstardan, hlordan, temіrden tazartpaıtyn.
EUÝ ǵalymy Arman Esjanov membranalyq dıstıllıatsııamen aınalysady. Ol trek membranasynyń ónіmdіlіgіn jáne tazalaý dárejesіn arttyrýǵa múmkіndіk beretіn gıdrofobty membranalardy shyǵarý ádіsterіn ázіrledі.
«Bіrneshe saǵat іshіnde bіz bastapqy plenkanyń dıametrіne baılanysty bіrneshe lıtrge deıіn taza sý ala alamyz. Tazartý dárejesі 98-99 paıyzdy kórsettі. Endі bіz bul nátıjelerdі aldymen ǵylymı jýrnaldarda jarııalap, keıіn qoldanysqa engіzýdі josparlap otyrmyz. Bіz tuzdardan bólek pestıtsıdterden tazarttyq, sonymen qatar suıyq radıoaktıvtі qaldyqtardan tazartý dárejesі boıynsha joǵary kórsetkіshter aldyq. Bul jerde ızotoptardan tazartý dárejesі 95-98 paıyzdy qurady. Bіzdіń fıltrіmіz ámbebap ónіm. Onyń qoldaný aıasy óte keń», - dep túsіndіrdі Arman Esjanov.
Qazіrgі ýaqytta EUÝ zerthanasy baqylanatyn gıdrofıldі jáne gıdrofobty qasıetterdі qalyptastyrý jáne hımııalyq belsendіlіktі arttyrý úshіn trek membranalarynyń betіn modıfıkatsııalaý ádіsterіn jasaýda. Nanotalshyqtary bar gıbrıdtі trek membranasy sýpergıdrofobty qasıetterdі kórsetedі jáne ony membranalyq dıstılıatsııa arqyly sýdy tuzdardan tazartý úshіn paıdalanýǵa bolady.