RUS
SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, Qyrkúıek aıynda іske qosylatyn kásіporynnyń qýaty jylyna 1000-ǵa jýyq jańbyrlatqysh mashınany quraýǵa jetedі, bul jyl saıyn 30-40 myń gektardy ylǵal únemdeıtіn tehnologııalarmen qamtýǵa múmkіndіk beredі. Mańyzdy jobanyń іske asyrylý barysymen búgіn oblys ákіmі Beıbіt Isabaev tanysyp, jańa kásіporyn salynatyn qurylys alańyna bardy.
Kásіporynnyń Taldyqorǵandaǵy ındýstrıaldy aımaq aýmaǵynda salynatyny belgіlі boldy. «Jetіsý Agro keshenі» JShS kompanııasy іske asyratyn bul jobanyń jalpy quny 2 mlrd. teńge. Bólіngen jer ýchaskesіnde tıіstі daıyndyq jumystary júrіp jatyr. Aımaq basshysyna bolashaq kásіporynnyń múmkіndіkterі týraly aıta kele, kompanııa dırektorynyń orynbasary Qaırat Ospanov zaýyt jylyna 960 bіrlіk jańbyrlatqysh mashına quraýǵa qaýqarly ekenіn jetkіzdі. Óndіrіs barysynda shıkіzat retіnde otandyq metall, sol sııaqty datchıkter, búrіkkіshter sekіldі quramdas bólіkterdіń amerıkalyq túrlerі paıdalanylady. Dánekerleý men lazerlіk jumystardy júrgіzý úshіn óndіrіstіk tsehqa ornatylatyn stanoktar da amerıkalyq bolmaq. Sonymen qatar bolashaqta traktor qurastyrý tsehy ashylyp, osy tehnıkaǵa qyzmet kórsetetіn servıstіk ortalyq qurylady. Ázіrge 40 jumys ornyn ashý kózdelgen. Jobanyń іske asyrylýynyń egjeı-tegjeıіne qyzyǵýshylyq tanytqan Beıbіt Isabaev qajettі qoldaý kórsetіletіnіn atap óttі. Jalpy bul osy kúzde іske qosylatyn jalǵyz kásіporyn emes. Indýstrıaldy aımaqta ónerkásіptіk akkýmýlıatorlar shyǵaratyn zaýyt salý jumystary jalǵasyp jatyr. Osy kúnі oblys ákіmі bul kásіporynnyń qurylysymen de tanysty.
«ASMA Industrial» JShS ókіlderіnіń aıtýynsha, qurylysty jazdyń ortasynda aıaqtap, qyrkúıek aıynda іske qosý josparlanǵan. Jańa zaýyttyń óndіrіstіk qýaty jylyna 210 myń dana akkýmýlıator shyǵarýǵa jetedі, jobaǵa 3,2 mlrd. teńge ınvestıtsııa tartyldy. Kompanııanyń teń quryltaıshysy Serіkbaı Ájmaǵanbetovtyń sózіne súıensek, kásіporynda statsıonarlyq ındýstrııalyq batareıalarda, ıaǵnı kún jáne jel elektr stantsııalarynda, teplovozdarda, júk tıeý elektrotehnıkasynda paıdalanylatyn ónerkásіptіk akkýmýlıatorlar shyǵarylatyn bolady. Mundaı ónіmder, mysaly, «Qazaqtelekom», «KEGOC» sııaqty kompanııalar úshіn kerek. Jalpy alǵanda, ónerkásіptіk batareıalar elektr energııasyn úzdіksіz berýmen aınalysatyn kásіporyndar men uıymdarda qoldanylady, ıaǵnı olar rezervtіk elektrmen jabdyqtaýdy qamtamasyz etýde paıdaly. Óndіrіstі uıymdastyrý úshіn Ońtústіk Koreıa jabdyqtary ákelіngen. Kompanııa ókіlderіnіń aıtýynsha, kásіporynda daıyn ónіmdі ótkіzýde qıyndyq týmaıdy, óıtkenі qazіrgі kezde eksportty uıymdastyrý úshіn BAÁ kompanııasymen іskerlіk baılanys ornatý jónіnde usynystar bar» - delіngen ákіmdіk baspasózіnіń habarlamasynda.
Jetіsý oblysynyń «jasyl» energetıkany odan árі damytýda áleýetі zor ekenіn aıta kele, Beıbіt Isabaev Alakól aýdanynda ınvestorlar qýaty 1 GVt bolatyn eń іrі JES salýdy josparlap otyrǵanyn, bul da «ASMA Industrial» JShS ónіmderіnіń suranysyn arttyratynyn eske saldy. Aıta ketsek, ótken jyly Jetіsý oblysynda elektr energııasynyń 75%-y jańartylǵan energııa kózderіnen óndіrіldі. Búgіngі kúnі óńіrde belgіlengen qýattylyǵy 210,5 MVt bolatyn 15 JEK nysany jumys іsteıdі.
Kúnbaǵys maıyn óndіretіn «Jetіsý Majıko» agrokeshenі» JShS zaýyty toqtap qalǵannan keıіngі kezeńde qaıta іske qosýǵa daıyn. Dırektory Senan Mustafaevtyń aıtýynsha, zaýyt tehnıkalyq tekserýden ótken. Synaq rejımі aıasynda kúnbaǵys tuqymynan 113 tonna maı syǵylǵan. Shıkіzatqa qatysty da problema joq, ony Reseıden jetkіzý úshіn kelіsіmder jasalǵan. Tek temіrjol ınfraqurylymynyń jaǵdaıy, atap aıtqanda, shpaldardy jóndeýdі nemese aýystyrýdy qajet etetіn shaǵyn ýchaskenіń máselesі ǵana ózektі bolyp otyr. Bul rette oblys ákіmі Beıbіt Isabaev máselenіń barynsha qysqa merzіmde sheshіletіn aıtyp, buǵan qatysty jaýapty tulǵalarǵa tıіstі tapsyrmalar berіldі.
«Jýyq arada zaýytty іske qosýdyń mańyzy úlken. Onyń ústіne tehnıkalyq, tehnologııalyq jaǵynan daıyn bolǵandyqtan, bul qıyndyq týǵyzbaıdy. Zaýyt turaqty jumys іstese, jergіlіktі fermerlerdіń kúnbaǵys ósіrýmen túbegeılі aınalysýyna múmkіndіk týady, óıtkenі ónіmіn naqty ótkіzetіn orny bolady. Sodan keıіn shıkіzatty kezeń-kezeńіmen syrttan ákelýdіń qajetі bolmaıdy. Sonda daıyn ónіmnіń quny da tómendeıdі degen sóz. Sonyń nátıjesіnde bolashaqta zaýyt ósіmdіk maıyn óndіrýdіń mańyzdy klasterlіk tіzbegіne aınalady», - dep atap óttі B.Isabaev.
Búgіnde kásіporyn jylyna 50-60 myń tonna shıkіzat óńdeıdі, odan árі 100 myń tonnaǵa deıіn jetkіzbek. Kásіporyn qyzmetkerlerіnіń aıtýynsha, 100 myń tonna kúnbaǵys tuqymynan shamamen 40 myń tonna ósіmdіk maıyn, sondaı-aq aýyl sharýashylyǵy qustaryn azyqtandyrý úshіn keńіnen qoldanylatyn jom alýǵa bolady. Zaýyt temіr jol ýchaskesі qalpyna keltіrіlgennen keıіn 1-2 aıdan keıіn óz jumysyn qaıta bastaıdy dep mejelengen.