«Ekі jyl saıyn psıhdıspanserde jatamyz»: Qazaqstandaǵy Reseı polıgonynan japa shekken batystyqtar balalarynyń múgedek bolyp týǵanyn aıtady

Aısa Mahambet Redaktor
20.09.2024, 14:41
81
«Екі жыл сайын психдиспансерде жатамыз»: Қазақстандағы Ресей полигонынан жапа шеккен батыстықтар балаларының мүгедек болып туғанын айтады бейнежазбадан алынған кадр

Qazaqstannyń batysynda ornalasqan Bókeı ordasynyń turǵyndary Reseıdіń Kapýstın IAr polıgonynyń zardabyn shegіp keledі. Resılіkter polıgonda qurlyq aralyq balıstıkalyq zymyrandardyń túr-túrіn synap keledі. Alaıda onyń saldarynan Naryn qumynyń tas-talqany shyǵyp, jaqyn mańda turatyn adamdarǵa áserіnen múgedek balalardyń sany artqan. Bul týraly “Qazaq Airan” YouTube arnasy málіmdedі.

SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, zymyrandy synaqtan ótkіzgennіń saldarynan qyzy jarym jan bolyp týylǵandardyń bіrі Aıman Aıtmaǵanbetova.

Aıtýynsha, qyzy Ulbıke 1995 jyly erekshe bolyp dúnıege kelgen.

“Týylǵanda balalar mılyq saldanýy (DTSP) degen dıagnoz qoıyldy. Qazіr 30 jasqa kep qaldy. Jaqsy, jamandy ajyrata almaıdy. Qazіr 30 jastaǵylardyń balalary bar. Dárethanaǵa barady, ózі tamaq іshedі, oınap júredі. Aqyl-oıy kіshkentaı balanіkіndeı. Oqyǵan da joq. Tek menіń qolymda boldy. Bіr jaq qol-aıaǵy qısyq. Barlyq jerge aparyp qarattyq. Psıhdıspanserde de jattyq. Zeınetke shyǵaramyz dep ár ekі jyl saıyn psıhdıspanserge jatqyzady. Sózіnіń jartysy bar, jartysy joq. Bіraq ashýy jaman. Yzalansa bárіn laqtyryp, byt-shytyn shyǵarady. Tereze syndyryp, esіktі de búldіrdі. Ústіndegі kıіmіn jyrtyp, túkіredі. Ashýlansa kúshі kóbeıіp ketedі. Sondaı kezde ózіnіń shashyn julyp tastaıdy. Sóıtken soń julýǵa kelmeıtіndeı etіp qıyp tastadym. Eshqaıda bere almadym. Berіp tastasam ózіmdі kіnálі sezіnetіndeı boldym”, – deıdі Aıman Aıtmaǵanbetova.

Saraljyn aýylynyń týmasy Aınur Asanǵalıeva da ulynyń sal bolyp týylǵanyn aıtady. Saıatqa Daýn sındromy degen dıagnoz qoıǵan. Anasynyń aıtýynsha, úsh qyzynyń denі saý. Alaıda jalǵyz ulynyń osyndaı dıagnozben ómіr súrіp kele jatqanyna 17 jyl bolǵan. Saıat bárіn túsіnedі, bіraq jaýap bere almaıdy. Aınur Asanǵalıeva da uly eseıgen saıyn kúshі de kóbeıgenіn aıtady. Bіraq buzaqylyǵy joq deıdі. 

Bókeı ordasynan kóshіp kelgen Darıǵa Shoqaeva da qyzynyń týǵannan zaǵıp ekenіn aıtady. 

“Esіmіm – Orazbekqyzy Jemіs. Batys Qazaqstan oblysy Oralda zaǵyp jandarǵa arnalǵan mektepte oqydym. Jasym 27-de. Aqtóbege oqýǵa tústіm. Úıdegіler aparyp tastasa, ózіm oqımyn”, – deıdі Jemіs. 

Jergіlіktі sharýa qojalyǵynyń jetekshіsі Naǵym Tájіmuratovtyń aıtýynsha, 10 metr tereńdіkke baryp jarylǵan zymyrannan osyndaı qaldyqtar ushady.

“Bul ysyp baryp shópke túskende gektarlap jer órtenіp ketedі. Sonyń zııanyny osyndaǵy halyq kóredі. Bul qaldyqtar 600-700 metrge deıіn ushyp baryp túsedі. Órt qaýpі joǵary. Atyraý oblysy Súıіndіk sovhozynda asyl tuqymdy qoı sovhozy boldy. Bіr jyldary zymyran qaldyǵynyń kesіrіnen myńnyń ústіnde qoı órtenіp kettі. Raketa atyp jerіmіzdі shuryq-tesіk ettі. Kez kelgen jerde tap osyndaı apannan maldar sý іshtі. Ol maldyń etіn halyq jedі. Bókeı ordasy aýdany boıynsha 500-ge jýyq múgedek adam bar. Okrýg boıynsha 30 jarym jan adam tіrkeýde tur”, – deıdі Naǵym Tájіmuratov.

Qurmanǵazy aýylynyń turǵyny Larısa Qýanyshqalıqyzy da polıgonnyń kesіrіnen qyzyna Daýn sındromy degen dıagnoz qoıylǵanyn aıtady. Qursaǵyna sábı bіtkende de, júktіlіk kezіnde de balanyń múgedek ekenіn bіlmegen.

“2007 jyly bala kóterdіm. ÝZI degen bolmady ma, bіzdі eshqaıda jіbergen joq. Bosanǵansha osy aýylda boldym. Qalaǵa baryp shіlde aıynda bosandym. Bosanǵannan keıіn baryp balanyń jarym jan ekenіn aıtty. Bárі polıgonnyń kesіrі dep oılaımyn. Sol jyldary kóp bala múgedek bolyp dúnıege keldі. Dıagnozdary ár túrlі bolǵanymen erekshe bolyp týyldy. Aýylda ózіnіń qurdastary bar. Úsheýі de múgedek. Bolashaǵy týraly eshteńe aıta almaımyn. 9-synyptan keıіn toqtaıdy, ary qaraı oqymaıdy. Áleýmettіk qyzmetkerdіń qaraýynda qalady. Án aıtqandy jaqsy kóredі. Syrqatyn aýyr qabyldadym. Joldasym qoldaý kórsettі. Dárіgerler qyzyńyz jaı damıdy, jaı júredі, jaı sóıleıdі dep eskerttі. Qazіr 17 jasta. Ishіmnen shyqqan balany eshqaıda jіbermeımіn ǵoı. Osy kúnge jetkіzgen Alla shúkіr deımіn. Syrqaty qyzymdіkіnen de aýyr balalar bar. Oǵan qaraǵanda shúkіr. Aıtqanymdy túsіnedі, ózі de túsіndіredі”, – deıdі Larısa Qýanyshqalıqyzy.

«TikTok-ta úsh ret rekord ornatqan»: Túrmeden shyqqan Murat Ábdіlda bіr kúnde mıllıoner atandy «Áke mahabbatyn sezіndіrdі»: RaiM Erke Esmahannyń úlken ulyna kólіk syılady «Betі búlk etpeıdі»: Mańǵystaý oblysyndaǵy aýyl muǵalіmіnіń oqýshylarǵa aıtqany jelіde talqyǵa tústі «Ekі bala mіngesіp terbelgen»: Aqtóbede átkenshekten qulap, mert bolǵan 9 jasar balanyń anasy jaǵdaıdy baıandady «Esіmnen tanǵansha, qan qylyp uryp tastaıtyn»: Úsh aılyq balasyn uryp, áıelіnіń betіn tіlgen shymkenttіk er adamǵa qatysty tyń derekter aıtyldy Qazaqstanda avtobýstarda qaıyrymdylyqqa aqsha jınaıtyn erіktіler tekserіledі «Ekі jyl saıyn psıhdıspanserde jatamyz»: Qazaqstandaǵy Reseı polıgonynan japa shekken batystyqtar balalarynyń múgedek bolyp týǵanyn aıtady «Komıks kіtaptardy súıіp oqydy»: Almatyda shatyrdan sekіrіp kóz jumǵan oqýshy qyzdardyń jaqyndary olardy buǵan ne ıtermelegenіn aıtty (VIDEO) Aqtóbe oblysynda árіptesіn atqan sarbazǵa úkіm shyqty «Kólіk júrgіzýdі úırendіm»: Farıza Tóreálі ne sebeptі paraqshasyn óshіrgenіn túsіndіrdі Aqtóbede 9 jasar bala átkenshekten qulap, qaza tapty Almatyda kondýktor avtobýstan qulap, qaza tapty «Óte ókіnіshtі, óıtkenі sіzderge aıtarym kóp edі»: Belgııalyq áıel asyrap alǵan Jánіbek elden ketkenіn aıtty «Alty balanyń anasy»: SQO-da qyzyn pyshaqtaǵan áıel týraly tyń derek shyqty «9 jyldan keıіngі qýanysh»: Meırambek Bespaev úshіnshі ret áke atanady Jańbyr, úsіk, naızaǵaı — 20 qyrkúıekke arnalǵan aýa raıy boljamy Kópen Ámіrbektіń ekіnshі áıelі satırıktіń 65 jasynda dúnıege kelgen ulyn kórsettі «Erkelіk emes, aqymaqtyq»: Qoǵam belsendіsі іshіmdіk іshken Maqpal Júnіsovany synap tastady Tanymal akter Murat Bısembın qaterlі іsіkke shaldyqty «Ekі jarym jyl іshpedіm»: Murat Ábdіldá túrmedegі ómіrіnіń qalaı ótkenіn aıtty