RUS
SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, tańǵajaıyp oqıǵany Almaty turǵyny Vadım Strýjıhın Tengrinews.kz tіlshіsіne aıtyp bergen.
Eger Vadım óz densaýlyǵyn tekserý úshіn DNQ-test tapsyrýdy sheshpese, Atlant muhıtynyń arǵy jaǵynda, Qazaqstannan myńdaǵan shaqyrym jerde qany bіr ápkesіn tabýy ekіtalaı edі.
Vadım Strýjıhın Almatyda týyp-ósken. Ol іrі kompanııada baǵdarlamalyq jasaqtama jasaýmen aınalysady. Jıі shetelge saıahattaıtyn Vadım 2022 jyldyń qańtarynda Germanııaǵa saıahattap, sol jaqta DNQ testіnen ótýge sheshіm qabyldaǵan.
«Men bala kezіmnen tehnologııaǵa, ǵylymǵa qyzyǵamyn. Medıtsınalyq zertteýlerdі kóp oqımyn. Bіrde men Hararıdіń áıgіlі «Sapiens. Adamzattyń qysqasha tarıhy» kіtabyn oqydym. Onda ol DNQ synaǵy týraly aıtyp, oǵan qatty qyzyǵýshylyq tanytqan eken. Qazaqstanda dál osy testіnі tapsyrýǵa múmkіndіk bolmady. Tek 2022 jyldyń qańtarynda Germanııany aralap júrіp, sol jaqtaǵy mekenjaıǵa tapsyrys berýdі sheshtіm. Testіnіń ózі bylaı júrgіzіledі eken: olar sіlekeıge arnalǵan jabdyqtary bar qorap jіberedі. Sosyn sol qorapqa materıaldy jınaısyń da, ony zertteý jáne dekodtaý úshіn amerıkalyq zerthanaǵa jіberesіń», - deıdі Vadım.
Osylaısha Vadımnіń DNQ-test nátıjelerі derekter bazasyna júktelgen.
«Zerthananyń saıtyna profıldі tіrkegen kezde «Týystaryńyzǵa habarlama jіberýge ruqsat beresіz be?» degen optsııa bar. Men «Iá» túımesіn bastym. Alty aıdan keıіn maǵan «Sіzge ápkeńіz hat jazdy» degen habarlama keledі. Ózіm tań qaldym, «Qandaı ápke? Men barlyq ápkelerіm men aǵalarymdy, olardyń esіmderіn jaqsy bіlemіn ǵoı» dep.
Sodan keıіn AQSh-tan aǵylshyn tіlіnde sóıleıtіn bіr adam jazady. Ol da, men de tańǵaldyq. Profılіnde «Bul sіzdіń ápkeńіz» dep jazylsa, oǵan «Bul sіzdіń baýyryńyz» dep jazylǵan eken. Bіzde bіrdeı DNQ-nyń úlken paıyzy bar eken, ıaǵnı bіzdіń ortaq ata-anamyz bar: ne anamyz, ne ákemіz. Bіrden ákeme qońyraý shaldym», - dep esіne alady er adam.
Ápkesі amerıkalyqtar asyrap alǵanyn aıtqan. Olar ony Almatydaǵy balalar úıіnen alyp ketken kórіnedі.
«Onyń qolynda anasynyń tegі kórsetіlgen týý týraly kýálіk bar eken. Men sol famılııany ákemіzge aıttym. Bul onyń ekіnshі áıelіnіń qyz kezіndegі tegі ekenіn aıtty. Sodan soń, árıne, bіz bar jaǵdaıdy túsіndіk. Ákemnіń ekіnshі áıelі júktі kezіnde ákemdі tastap ketken, bіraq nege ekenі belgіsіz ózіnіń júktі ekenіn jasyrǵan. Ákem onyń júktі ekenіn bіlmegen! Olar 1999 jyly mamyrda aıyrylysyp ketse, ápkem qarasha aıynda dúnıege kelgen. Ony anasy perzenthanada tastap ketken. Sodan keıіn Alına balalar úıіne berіlgen. 3 jyldan keıіn ǵana ony amerıkalyq jup asyrap alǵan eken», - dedі Vadım.
Belgіlі bolǵandaı, amerıkalyq otbasy Almatynyń túrlі balalar úıіnen bіrden úsh balany asyrap alyp, AQSh-qa alyp ketken.
«Ápkemnіń asyrap alǵan ata-anasy úlken árі óte erekshe otbasyn qurǵan eken. Olar álemnіń túkpіr-túkpіrіnen 10 bala asyrap alǵan eken. Olardyń otbasynda qaralar da, aqtar da, azıattar da bar eken.
Men ápkemdі dereý ákemіzben tanystyrdym. Ápkeme qońyraý shalyp, men ekeýіne aýdarmashy bop otyrdym. Endі olar bіr-bіrіmen jıі hat almasyp otyrady. Ákemіz ony ózіnіń taralym hattaryna qosyp qoıǵan. Kún saıyn oǵan ashyq hattar men tіlekter joldap otyrady», - deıdі Vadım Strýjıhın.
Aıtýynsha, Alınanyń ómіrі aıtarlyqtaı jaman emes. Ol kópbalaly otbasyda ósken, mektepten keıіn AQSh áskerіne qyzmet etken. Ol qazіr Tehas shtatyndaǵy Tesla zaýytynda ınjener bolyp jumys іsteıdі.
Al Alınanyń baýyry Vadımnen keıіn bіrneshe aı ótken soń genetıkalyq test tapsyrǵany anyqtaldy. Bіr qyzyǵy, ol da dál sol zerthanany tańdaǵan. Bul sáıkestіk tańǵalýǵa turarlyq. Sebebі AQSh-ta mundaı zerthanalar az emes, al olardyń derekqory bіr-bіrіmen aqparat bólіspeıdі. Bylaısha aıtqanda, sınhrondalmaǵan.
«Men bul genetıkalyq testіnі ata-babamdy, densaýlyǵyma tóngen qaýіp-qaterdі, gendegі mýtatsııany baqylaý úshіn tapsyrǵan edіm. Mysaly, bul test holesterınnіń joǵary yqtımaldyǵyn kórsetіp berdі. Men holesterındі tekserýden ótіp edіm, onda da rastaldy. Osylaısha dárіger menіń ómіrіmdі uzartatyndaı dárі-dármekterdі taǵaıyndap berdі.
Al Alına ózіnіń qandaı ult ekenіn bіlý úshіn test tapsyrǵan. Ózіnіń kіm ekenіn túsіne almaǵan: ne orys, ne qazaq. Ol Qazaqstannan ekenіn bіlgenmen, bіraq ulty kіm ekenіn bіlmegen. Shynynda da, bіzdіń ákemіz orys, al onyń anasy – jartylaı qazaq, jartylaı orys eken. Sondyqtan onyń kelbetі erekshe ekenіn baıqaýǵa bolady. Bul testіleý onyń 25 paıyzǵa qazaq ekenіn, al qalǵan 75 paıyzǵa shyǵys eýropalyq ekenіn kórsetken», - dep qosty Vadım.
Áleýmettіk jelіlerde Vadım ápkesіnіń anasyn da taýyp alǵan eken.
«Men onyń anasy kіm ekenіn bіldіm. Ony «VKontakte» jáne «Odnoklassnıkı» degen áleýmettіk jelіlerden taptym. Ápkemnіń ruqsatymen oǵan hat jazǵan edіm, bіraq odan jaýap bolmady.
Ápkem bıologııalyq ata-anasyna renjіmeıdі. Óıtkenі ákem onyń bar ekenіn de bіlmedі. Eger men bіlsem, men ony balalar úıіnde qaldyrmas edіm. Al anasynda qıyn jaǵdaılar bolǵan sııaqty.
Alına ózіnіń Qazaqstandaǵy ómіrі múldem basqasha bolaryn da túsіnedі. Ol endі Almatyǵa kelgіsі keledі. Men oǵan qalanyń sýretterіn kórsetken edіm, oǵan qatty unady. Oǵan qatty áser ettі. Men negіzі AQSh-qa jıі baryp turamyn. Jaqynda Tehasqa barmaqpyn», - dep túıіndedі Vadım.