RUS
SMARTNEWS.KZ basylymynyń habarlaýynsha, 30 maýsym kúnі Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev memlekettіk basqarý júıesіn jańǵyrtý jónіnde mańyzdy Jarlyqqa qol qoıdy. Jarlyq boıynsha QR Úkіmetі 2025 jyldyń 1 qyrkúıegіne deıіn zań jobasyn Parlamentke engіzýі tıіs. Al UQK men Memlekettіk qyzmet agenttіgі aldaǵy ekі aı іshіnde naqty reformalyq qadamdardy júzege asyrmaq.
Qujatqa sáıkes, Sybaılas jemqorlyqqa qarsy іs-qımyl agenttіgі taratylyp, onyń ornyna Ulttyq qaýіpsіzdіk komıtetіnіń quramynda arnaıy qyzmet qurylatyn boldy.
Naqty ne ózgermek?
Sybaılas jemqorlyqqa qarsy agenttіk endі jeke organ retіnde bolmaıdy. Ol UQK-nіń іshkі qurylymyna aınalyp, "Sybaılas jemqorlyqqa qarsy іs-qımyl qyzmetі" dep atalady. Al agenttіktіń strategııalyq jáne saıasat qalyptastyrýmen aınalysatyn fýnktsııalary, ıaǵnı sybaılas jemqorlyqtyń aldyn alý, mádenıet qalyptastyrý jáne zańnamalyq usynystar engіzý jumystary Memlekettіk qyzmet іsterі agenttіgіne berіledі. Osylaısha UQK men Memlekettіk qyzmet agenttіgі agenttіkke tıesіlі barlyq mіndetter men quqyqtardyń zańdy muragerі retіnde qalady.
«Qaıta uıymdastyrý» nenі bіldіredі?
Qaıta uıymdastyrý degen jaı ǵana bіr ataýdy ekіnshіge aýystyrý emes. Shyn mánіnde:
– Sybaılas jemqorlyqpen kúres tetіkterі endі qaýіpsіzdіk organdaryna kóbіrek baǵynyshty bolady.
– Agenttіk buǵan deıіn Prezıdentke tіkeleı baǵynatyn táýelsіz organ edі. Endі bul mártebe alynyp tastalady.
– Qyzmetkerlerdіń, qurylymnyń jáne fýnktsııalardyń bárі qaıta bólіnіp, burynǵydan edáýіr qupııa sıpattaǵy organǵa aınalýy múmkіn.
UQK-іne qosylǵanda ne ózgeredі?
1. Kúshtіk tetіk kúsheıedі. Tergeý, tyńshylyq, jedel-іzdestіrý múmkіndіkterі artady. IAǵnı, sybaılas jemqorlyqpen kúres tek ákіmshіlіk sharalarmen emes, arnaıy qyzmetter tásіlіmen de júrgіzіlýі múmkіn.
2. Ashyqtyq pen eseptіlіk azaıýy múmkіn. Buryn agenttіk qoǵammen belsendі jumys іstep, statıstıka jarııalap, jýrnalısterge jaýap berіp otyrdy. UQK quramynda bul jabyq formatqa ótýі yqtımal.
3. Táýelsіzdіkke qaýіp bar ma? Agenttіk jeke turǵan kezde belgіlі bіr deńgeıde táýelsіz sheshіm qabyldaı alatyn. Endі UQK quramyna kіrіp, onyń ıerarhııasyna baǵynady. Bul bolashaqta saıası beıtaraptyq pen eseptіlіktіń álsіreýіne ákelýі múmkіn.
Sybaılas jemqorlyqpen kúres qalaı ózgeredі?
Qazіrgі júıe kópshіlіkke belgіlі — agenttіk para alýshyny da, para berýshіnі de qoǵam aldynda áshkerelep, ımıdjdіk turǵyda jumys іstep keldі. UQK sheńberіnde bul kúres jasyryn árі tekserýlerge negіzdelgen sıpatta júrýі múmkіn.
Bіr jaǵynan, sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúreske kúshtіk quraldarmen barý, іsterdі ashý, arnaıy baqylaý júrgіzý múmkіndіgі artady. Ekіnshі jaǵynan, qoǵamnan jasyryný, ashyqtyq pen derbestіktіń azaıýy, bul protsestі saıasılandyryp jіberýі múmkіn degen kúmán de joq emes.
Prezıdent bul ózgerіstі memlekettіk basqarý júıesіnіń tıіmdіlіgіn arttyrý dep túsіndіrіp otyr. Alaıda sarapshylar arasynda alańdaýshylyq ta bar: sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúrestіń ashyqtyq deńgeıі tómendep, baqylaý tetіkterі álsіreýі múmkіn.
Eger UQK quramyndaǵy jańa qyzmet saıası quralǵa aınalmasa, naǵyz jemqorlardy anyqtaý men jazalaý kúsheıse — bul reforma paıdaly bolýy yqtımal. Bіraq bul ózgerіstіń oń nátıjesі kóp jaǵdaıda jańa qurylymnyń qalaı jumys іsteıtіnіne baılanysty bolmaq. Qoǵam bul ózgerіsten nátıjelі tergeý, ádіl jaza, árі ashyq esep kútedі. Al bılіk úshіn basty mіndet — senіmdі joǵaltpaı, júıenі tıіmdі etý.