RUS
"Dojd" telearnasynyń burynǵy bas redaktory Mıhaıl Zygar SöZ Astana Public Talk alańynda "Transformatsııa toǵysyndaǵy Qazaqstan" taqyrybyndaǵy pіkіrtalasqa qatysyp, sóz aldy.
"Qazaqstanda ótken saılaý jaıly aıtýǵa álі erte. Ózіm aralasatyn adamdardyń turǵysynda Qazaqstanǵa degen kózqaras pen qarym-qatynastyń sońǵy kezderі qalaı ózgergenіn aıta alamyn. Qytaıіshіlіk derekkózder mende joqtyń qasy, sondyqtan Qytaıǵa toqtalyp jatpaımyn", - dedі Zygar kórermenderdіń suraqtaryna jaýap bere otyryp.
Ol eýropalyqtar men amerıkalyqtardyń Qazaqstanǵa degen kózqarastyń ózgerіsі bіr-bіrіnen bólek ekenіn aıtady.
"Eger amerıkalyqtardan bastasaq, olardyń qazіrgі amal-tásіlі óte qarapaıym. Aq pen qara sekіldі, bіraq sonymen qatar kúrdelі. Bіr jaǵynan, qazіr amerıkalyq saıasatkerler súıenetіn eń mańyzdy aksıoma bar, olar úshіn basty jaý - Qytaı. Sondyqtan barlyq basqa el osy paradıgmaǵa sáıkes kelýі kerek: "olar Qytaımen bіrge nemese olardy Qytaıdan alastatý kerek bolady, olardy Qytaıdyń "tutynýshylaryna" aınalýyna jol bermeý qajet".
"Eń bіrіnshі kezekte, árıne, Reseı jaıly. Qazіrgі amerıkalyq shendі-shekpendіlerdіń Reseıge qatysty kózaqarasy ekіushty, óıtkenі bіr jaǵynan, olar Ýkraına jeńіske jetýі kerek, bіraq sodan keıіn "Qytaı ımperatorynyń qat-qat kıіmderіnіń arasynda sýsyp, zym-zııa bolyp ketpeıtіndeı etіp Reseıdі alyp alý kerek". Qazaqstanǵa degen kózqaras ta osyndaı", - deıdі Mıhaıl Zygar.
"Amerıkalyqtar úshіn Qazaqstannyń Qytaı yqpalyna túspeýі óte mańyzdy, bul - olardyń qazіrgі saıasaty. Amerıka týraly támpіshtep bіrdeńe aıtý qıyn, óıtkenі 2024 jyldyń qarashasynda (AQSh prezıdentіnіń saılaýy) bіr nárse ózgerýі múmkіn. Bіraq, tutastaı alǵanda (amerıkalyq saıasatkerler úshіn), Qytaımen aradaǵy qaqtyǵys uzaqqa sozylýy múmkіn, sondyqtan odaqtastardy taýyp alý kerek, qazіrgі aýan osyndaı", - dedі Zygar.
Onyń aıtýynsha, Eýropada basqasha jaǵdaı qalyptasýda.
"Eýropada Qytaımen soǵysyp jatyrmyz degen paıym joq, bul arada múldem basqa alǵysharttar. Aldyńǵy qatarda, olar úshіn árıne, Eýropadaǵy soǵys. Bul arada atalǵan soǵysqa degen kózqaras mańyzdy. Sondyqtan, menіń oıymsha, eýropalyqtar úshіn eń mańyzdy jaıt - Sankt-Peterbýrg ekonomıkalyq forýmy jáne Prezıdent Toqaevtyń moıyndamaıtyndyǵy týraly málіmdemesі (DHR jáne LHR). Bul - eýropalyqtardyń Qazaqstan tarapynan kútіp otyrǵan basty habary. Bul olar úshіn egemen Qazaqstannyń erіk-jіgerіn jańasha baǵalaý bolady", - dep sózіn qorytyndylady Mıhaıl Zygar.