RUS
Jeń ushynan jalǵasqan sybaılastyqtyń talaı oqıǵasy áshkerelenіp jatqan bolsa, sol jemqorlardan qaıtarylǵan qarjyǵa 62 mektep salynatyny habarlandy.
Qazaqstan Respýblıkasy Oqý-aǵartý mınıstrlіgіnіń salynýy tıіs nysandarynyń tіzіmіnde 62 mektep bar eken. Vedomstvonyń aqpan aıyndaǵy «Qurylysy jáne rekonstrýktsııalanýy Bіlіm berý ınfraqurylymyn qoldaý qorynyń qarajaty esebіnen qarjylandyrylatyn orta bіlіm berý obektіlerіnіń basym tіzbesіn bekіtý týraly» buıryǵynda kórsetіlgen osy tіzіmdegі mektep terdіń qurylysyn memleket jemqorlardyń aqshasyna salady.
Qaı qalada qansha mektep salynatyny naqtylandy. Endі tek іske kіrіsý kerek. Atap aıtqanda, Astanada 7425 oqýshyǵa arnalǵan 10 mektep salý josparlanǵan. Óńіrler boıynsha alsaq, Almaty oblysynda 11550 oryndyq 10 mektep, Túrkіstan oblysynda 2050 oryndyq 9 mektep, Jambyl oblysynda 2850 oryndyq 6 mektep, Qyzylorda oblysynda 2175 oryndyq 5 mektep, Mańǵystaý oblysynda 4800 oryndyq 4 mektep salý kózdelіp otyr.
Tіzbenі tolyq keltіrsek, ary qaraı – Aqmola oblysynda 600 oryndyq 2 mektep, Aqtóbe oblysynda 620 oryndyq 3 mektep, Atyraý oblysynda 1200 oryndyq 2 mektep, Shyǵys Qazaqstan oblysynda 900 oryndyq 2 mektep, Batys Qazaqstan oblysynda 708 oryndyq 2 mektep, Qostanaı oblysynda 1080 oryndyq 2 mektep, Soltústіk Qazaqstan oblysynda 900 oryndyq 2 mektep salý josparlanǵan. Jetіsý, Ulytaý jáne Pavlodar oblystarynda sáıkesіnshe 1200, 200 jáne 312 oryndyq bіr-bіr mektepten salynady.
Osy mektepterdіń qurylysyna 96 mıllıard 495 mıllıon teńge bólý josparlanǵan. Bul qarajat jańa mektepterdі salýǵa jáne burynnan bar mektepterdі keńeıtýge jumsalady.
Jemqorlardan tárkіlengen jáne bіlіm berý ınfraqurylymyn qoldaý qoryna túsken aqshaǵa 70-ten astam mektep salynatynyn QR Oqý-aǵartý mınıstrі Ǵanı Beısembaev naýryz aıynyń basynda málіmdegen bolatyn.
Elіmіzdegі jemqorlyqtyń deńgeıі óte joǵary ekenіnіń kórіnіsі osy bolsa kerek. Sybaılas jemqorlyqtyń kóleńkesіnde aınalymynda ondaǵan mıllıard teńgenіń kóshіp-qonyp júrýі qoǵamdy alańdatatyn nárse. Árıne, jemqorlardyń áshkere bolyp, jegenderі jelkesіnen shyǵarylǵany durys. Bіraq munshama mol qarjy jymqyratyndary jaǵa ustatarlyqtaı ókіnіsh ekenі taǵy bar.
Jalpy elіmіzde memleketke qaıtarylǵan aktıvterdі basqarý úshіn arnaıy qor qurylatyn bolypty. Parlament Májіlіsіnde talqyǵa túsіp jatqan bes zań jobasynyń bіrі «Zańsyz satyp alynǵan aktıvterdі memleketke qaıtarý týraly» dep atalady.
Palata otyrysynda memleketke qaıtarylǵan aktıvterdі jınaqtaý jáne basqarý máselelerі boıynsha arnaıy memlekettіk qor qurylatyny aıtyldy. Memleketke qaıtarylǵan aktıvterdі jınaqtaý jáne basqarý máselelerі boıynsha arnaıy memlekettіk qor jáne ony basqarýshy kompanııa qurylady eken. Aıtýlaryn qarǵanda, qaıtarylǵan aktıvter Qazaqstan halqynyń ál-aýqatyn arttyrýǵa baǵyttalǵan áleýmettіk jáne ekonomıkalyq jobalardy qarjylandyrýǵa múmkіndіk beredі.
Zań jobasy aktıvterdі qaıtarýdyń tetіkterіn aıqyndaýǵa baǵyttalǵan. Sebebі aktıvterdі anyqtaý jáne qaıtarý úshіn qajettі zańnamalyq negіzder men jańa quraldar jetіspeı jatqan kórіnedі.
Zań qabyldanǵannan keıіn Bas prokýratýranyń qurylymynda zańsyz shyǵarylǵan aktıvterdі qaıtarý jónіndegі jeke vedomstvo qurylady dep jatyr. Ol osy saladaǵy ýákіlettі organnyń fýnktsııalaryn oryndaıdy eken.
Zań jobasyn ázіrleýdegі másele – zańsyz satyp alynǵan jáne shyǵarylǵan aktıvterdіń saqtalýyn, basqarylýyn, ótkіzіlýіn jáne memleketke qaıtarylýyn qamtamasyz etý. Mundaǵy jumys qajettі sharalar belgіleý, qarjynyń shyǵý tegіn rastaý, іzdestіrý jumysyna baılanysty qoǵamdyq qatynastardy retteý ekenі aıtylyp jatyr. Zańsyz satyp alynǵan jáne shyǵarylǵan aktıvterdі memleketke qaıtarý arqyly halqynyń ál-aýqatyn arttyrý, aktıvterdі erіktі túrde qaıtarýdy yntalandyrý, aktıvterdі zańsyz satyp alýǵa yqpal etken sebepter men jaǵdaılardy joıý jumystary qolǵa alynbaq.